Een aantal ernstige incidenten in de afgelopen jaren waarbij twijfel ontstond over de juiste rolvervulling van raden van bestuur en toezicht van zorginstellingen heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) ertoe gebracht een beoordelingskader voor de governance van zorgorganisaties vast te stellen.
Governance Code
De inhoud is, na een stevige commentaar ronde, overwegend vanzelfsprekend. En dat is maar goed ook. Even leek het erop dat een in opdracht van de IGZ geproduceerd consultancy rapport (zie bijlage bij SGZ 2009) tot norm zou worden verheven, maar gelukkig is dat niet doorgezet. De inspectie gaat over de kwaliteit van zorg en hoewel er ongetwijfeld een relatie is met Governance, anderen zijn beter geëquipeerd en in een betere positie om daar een goed oordeel over te vellen; vandaar ook de landelijk overeengekomen Governance Code.
Het kader is stevig neergezet en feestelijk gelanceerd. Hopelijk gaat de handhaving, die omslachtig wordt toegelicht, even plezierig verlopen.
Slapen
Terug naar de aanleiding. Tenzij er sprake is geweest van evidente fraude, is in de meeste gevallen toch ook een ernstig visueel gehandicapt zorgpaard in staat geweest te signaleren dat er problemen waren waar iets aan gedaan zou moeten worden. (Lelystad, Orbis, Philadelphia etc.). Sommigen van ons hebben dus zitten slapen.
Waarborgen goed bestuur
Het waarborgen van goed bestuur, bijvoorbeeld door het voorkomen en bijtijds aankaarten van heikele kwesties, is -ook in relatie tot de kwaliteit van zorg- veel meer een zaak van op het juiste moment je verantwoordelijkheid nemen, in welke positie je binnen of buiten de organisatie ook bevindt. Dat is primair een mentaliteitskwestie. Codes en kaders veranderen daar niet zo heel veel aan, anders dan dat de IGZ het kan afvinken. Bovendien is het een illusie te veronderstellen dat een bestuurder alle punten die uit de risicoanalyses komen, minutieus kan managen; papier is geduldig.
Wie de schoen past
Voor velen zal het toezichtskader daarom niet veel meer dan een verzwaring van de verantwoordingslast betekenen, en dan met zaken waar je spontaan niet opgekomen was. En voor wie de schoen past vooral een wake-up call, want dat is kennelijk wel nodig.