Eén ding staat centraal bij de implementatie van value-based healthcare: zorgprofessionals die aan de hand van inzicht in uitkomsten reflecteren op de kwaliteit van zorg die zij leveren. Met als doel om continu te kunnen leren. Je moet weten hoe goed de zorg is die je levert om te kunnen verbeteren. Transparantie, vertrouwen, en je kwetsbaar op durven stellen worden vaak genoemd als belangrijke elementen. Dit is een goede ontwikkeling. Bent u het nog met me eens?
Waardegedreven farmacie
Laten we het dan nu hebben over de farmaceutische industrie. Steeds meer farmaceuten zijn ook gegrepen door het gedachtegoed van value-based healthcare. Als het doel is om uitkomsten te verbeteren tegen gelijkblijvende of lagere kosten kan ik dit alleen maar toejuichen.
Maar wat betekent dat dan precies, waardegedreven zorg voor een farmaceut? Mijn interpretatie hiervan is dezelfde als bij zorgprofessionals. De kern is dat ook een farmaceut aan de hand van inzicht in uitkomsten reflecteert op de kwaliteit van zijn werk: leveren de medicijnen de beoogde resultaten op voor patiënten? Hoe zorgen we ervoor dat patiënten die gebaat zijn bij een bepaald medicijn dit ook krijgen en degenen voor wie het niet werkt niet? Idealiter krijgt de farmaceutische industrie dan ook alleen betaald als een middel werkt, bezien per individuele patiënt.
Als wij willen dat farmaceuten meer maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen in de discussies rondom uitkomsten en kosten van zorg, moeten we hun ook de mogelijkheden geven om dat te doen. Inmiddels is meer dan eens aangetoond dat de resultaten van behandeling met medicijnen in randomized controlled trials niet overeenkomen met de resultaten in de ‘echte wereld’ na toelating tot de markt. Kortom, farmaceuten zouden inzicht moeten krijgen in de data over de resultaten van behandeling met hun medicijnen.
Inzicht in data
Ik zou het een logisch verzoek vinden van een farmaceut: als jij mijn medicijnen gebruikt wil ik wel weten of het goed wordt ingezet en wat de resultaten zijn. Dat helpt me om te verbeteren. Misschien moet het inzicht in de data een standaard onderdeel worden van een contract met farmaceuten?
Ik denk dat het voor goed en gericht gebruik en inzet van medicijnen kan helpen dat farmaceuten inzicht krijgen in de uitkomsten van behandeling. Uiteraard binnen de kaders van wet en regelgeving, zoals de AVG. Maar als we dit niet doen blijft farma vooral bezig met het verkopen van pillen.
Gezamenlijke verantwoordelijkheid van industrie met zorgprofessionals voor de resultaten en het verbeteren hiervan. Mooi ideaal toch?
Hmmm… wellicht ook een tikkeltje naïef? Hoe verhouden transparantie, vertrouwen, en je kwetsbaar op durven stellen – succescriteria bij de implementatie van value-based healthcare tot nu toe – zich tot de huidige farmaceutische industrie? Meer nog dan een technisch verhaal over het meten en verbeteren van ‘waarde’ voor patiënten gaat waardegedreven zorg over een cultuurverandering. Wil en kan de farmaceutische industrie hierin meegaan? Durven wij de industrie het benodigde vertrouwen te geven? In de discussies rondom dure geneesmiddelen laat farma zich nog altijd niet van haar beste kant zien.
Inzicht in data rondom medicijngebruik en resultaten kan goed gebruikt worden, maar ook misbruikt en juist leiden tot hogere prijzen.
Dilemma
Kortom, ik zie een mooie kans, maar ook een dilemma.
Hoe we dit precies moeten vormgeven weet ik ook nog niet. Maar persoonlijk denk ik dat we ervoor open moeten staan dat farma een verandering van het oude ‘big pharma’ naar een nieuw ‘value-driven pharma’ gaat maken.
Ik hoor graag hoe anderen hier over denken.
Paul van der Nat, Senior adviseur raad van bestuur St. Antonius Ziekenhuis
Hr. Van der Nat,
U doet het klinken alsof de patenthoudende farmaceutische industrie (PhFarIn) graag altruïstischer wil gaan werken en dat de (medische) wereld daarvoor open zou moeten staan. Het spijt me zeer, maar dat vind ik zeer naïef, niet slechts een tikkeltje.
Wat er op hoofdpunten (wel) zou moeten gebeuren is dat de maximale prijs die we binnen de patentperiode betalen voor een medicijn gerelateerd wordt aan de prevalentie van de aandoening waarvoor het bedoeld is plus de invloed op de lengte en kwaliteit van leven (= pathologieverloop minus eventuele bijwerkingen).
Daar heb ik een formule voor ontwikkeld; zie https://gezondezorg.org/vergoedingsregulering. Daar vindt u ook meer algemene informatie. Als de PhFarIn werkelijk zo maatschappelijk verantwoord wil ondernemen als dat u schetst, zou men die formule en werkwijze moeten omarmen. Maar ik vrees dat de Rijksoverheid dat zal moeten afdwingen.
Hoe groot de genoemde invloed is zou bepaald moeten worden middels wetenschappelijk onderzoek. De invloed bepalen op individueel niveau, zoals u voorstelt, is alleen maar accuraat mogelijk als het een aandoening betreft die een zeer goed voorspelbare prognose heeft. Zo die prognose wisselt per patiënt, weet je niet hoe de pathologie zou zijn verlopen zonder het medicijn.
Ik onderschrijf uw voorstel dus helaas niet.