Vier op de tien V&V-instellingen raken bij ongewijzigde invoering van het nieuwe kapitaallastenregime in de AWBZ structureel in de financiële problemen. Nog eens dertig procent krijgt te kampen met tijdelijke cashflowproblemen. Dat blijkt uit onderzoek van strategisch vastgoed adviseur Coresta Group dat het julinummer van Skipr-magazine wordt toegelicht.
Kwetsbaar
De kwetsbare vastgoedpositie van de V&V-sector is ondermeer terug te voeren op het zogeheten boekwaardeprobleem. Menig instelling maakt kosten voor vastgoed dat op papier nog veel geld waard is, maar in de praktijk zo goed als niets waard is. “Als we dat boekwaardeprobleem niet adequaat tackelen bij de overgang naar het nieuwe systeem dreigt een Verelendungsscenario”, stelt Lenard Markus, beleidsmedewerker van branchevereniging ActiZ. “Ik schat dat een deel van de ActiZ-leden in dat geval ook daadwerkelijk failliet kan gaan.”
Over de totale omvang van het boekwaardeprobleem lopen de schattingen uiteen van 900 miljoen tot 300 tot 400 miljoen euro. Vastgoeddeskundige Johan Paul van Coresta denkt dat er voor een sluitende overgangsregeling, waarin het boekwaardeprobleem wordt meegenomen, in ieder geval een half miljard euro nodig is.
Trage totstandkoming
Het nieuwe kapitaallastenregime waarin AWBZ-instellingen naar voorbeeld van de ziekenhuizen hun vastgoedlasten niet automatisch krijgen vergoed, maar zelf moeten terug verdienen, wordt in 2011 van kracht. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) ontwikkelt in nauw overleg met het ministerie van VWS, het Centrum Zorg en Bouw en branchevereniging ActiZ een systematiek, die een en ander mogelijk moeten maken. Centraal hierin staat de zogeheten normatieve huisvestingscomponent (NHC). Die bepaalt welke vergoeding voor huisvesting aanbieders in hun prijzen mogen meerekenen. Uit de rondgang van Skipr blijkt dat er in het veld grote onvrede is over de trage totstandkoming van de nieuwe spelregels. “Ik begrijp dat het complex is”, zegt Lunet-bestuurder Jopie Nooren in Skipr-magazine. “Maar de tijd tussen de aankondiging dát er wat gaat gebeuren en duidelijk maken wát er nou gaat gebeuren is veel te lang.” “Wat ik vervelend aan het hele traject vind is dat de regelgeving wordt aangepast zonder dat helder is in welke context we straks functioneren”, aldus AxionContinu-bestuursvoorzitter Lex Roseboom.
Bouwvolume zakt in
De voortdurende onzekerheid zet bouwplannen in de sector onder druk. Daarbij komt dat de kredietcrisis hard heeft toegeslagen. In het nauw gedreven door de malaise willen financiers zekerheid, terwijl oude zekerheden door de overgang naar het nieuwe bouwregime juist op de helling gaan. Daardoor dreigt het bouwvolume flink in te zakken. “Ik heb de indruk dat de meeste banken op het moment vrijwel niets doen in de zorg”, zegt Coresta-adviseur Paul. “Die zoeken in deze moeilijke tijden liever hoog renderende investeringen. Als de overheid nu niet met een royale overgangsregeling komt, krijgen we inderdaad een aantal jaar een inzakkend bouwvolume.”
“Het inzakken van het bouwvolume doet zich eigenlijk al vanaf 2005 voor”, stelt Hans Hoepel, partner van adviesbureau Twynstra Gudde. “Vanwege alle onduidelijkheid worden er veel plannen uitgesteld of heroverwogen. Misschien niet slecht, maar daar is nu de kredietcrisis bij gekomen. Die optelsom maakt dat de investeringen teruglopen en de kwaliteit achteruit gaat. Het is vooralsnog geen acuut probleem, maar het moet niet jaren voortduren.” Staatssecretaris Bussemaker heeft eerder dit jaar toegezegd om nog voor het zomerreces met maatregelen naar buiten te komen. De NZa heeft inmiddels een eerste versie van de NHC en de nieuwe betalingssystematiek afgerond.
