Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam en het Spaarne Ziekenhuis in Hoofddorp hebben een primeur: als eerste zorgaanbieders in Europa werken ze met Epic, een zorginformatiesysteem dat in de Verenigde Staten al bij 70 miljoen patiënten wordt gebruikt. De ziekenhuizen organiseerden donderdag 2 juli een symposium om hun ervaringen te delen met collega-bestuurders.
Orde-management
Terwijl Europa zich oriënteert, is het EPD in Amerika ver geïntegreerd in de zorg. De gegevens van een kwart van de Amerikaanse patiënten worden in Epic bijgehouden. De implementatie van Epic betekent niet alleen werken met een nieuw systeem; zij grijpt ook in op de organisatie, doordat het systeem dwingt tot ordening. In Epic is de ketenzorg rondom de patiënt georganiseerd. Alle hulpverleners hebben inzicht in de status van de patiënt: welke behandelstappen heeft hij doorlopen, welke medicatie gebruikt hij, welke bevindingen zijn er gedaan? Dit leidt tot effectievere zorg. Annemieke van der Bas, chirurg op de spoedeisende hulp van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis, is razend enthousiast: “Als iemand wordt binnengebracht, moet je snel handelen. Nu heb je meteen alle benodigde informatie bij de hand.” Voorheen was dat niet zo.
Statistieken
Qua informatiesystemen bestonden veel autonome eilandjes, beaamt bestuursvoorzitter Hans van der Schoot van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis. Dat bleek al in 2003 toen de bestuurder een blauwdruk van de ict-situatie maakte. Op basis van deze blauwdruk zijn vervolgens de eisen geformuleerd waaraan een elektronisch patiëntendossier moet voldoen. “We hebben eerst geëxperimenteerd met een ander systeem. Op de afdeling cardiologie draaide een pilot. Al gauw bleek dat het systeem weinig content bevatte; het moest bijna allemaal nog gebouwd worden. Na heroriëntatie in 2007 is de keuze gevallen op Epic. Veel content hebben ze al. Het is het meest geïntegreerde EPD, losse bronsystemen worden overbodig. Belangrijk was ook dat Epic in beoordelingsstatistieken steeds de beste scores heeft op klanttevredenheid en implementatie en de begeleiding daarbij.”
Zorgverbetering
Epic is méér dan een EPD, stelt Andy Wiesenthal van Kaiser Permanente, een ‘health maintenance organization’ (HMO) uit de Verenigde Staten en de grootste zorgverlener daar. Het systeem draait om de patiënt, om zorgverbetering. Met behulp van Epic scoort Kaiser Permanente enorm hoog in de rankings van zorgkwaliteit. Als voorbeeld noemt Wiesenthal dat er 41 keer minder fouten in de registratie van medicatieverstrekkingen worden gemaakt. Het aantal fouten bij medicijnverstrekking is 18 keer minder. De kans op medische missers neemt af. De verbeterde communicatie en de orde die het systeem schept, zijn volgens Wiesenthal verantwoordelijk voor een vermindering van het aantal hiaten in de zorgverlening. De software volgt bijvoorbeeld een patiënt die een hartaanval heeft gehad, attendeert op nazorg en zorgt dat iemand wordt ingeschakeld die de patiënt leefstijladvies geeft en begeleidt. Het mortaliteitscijfer tien jaar na een hartinfarct is gedaald van 85 naar 15 procent.
Kennisdeling
Kaiser Permanente is een combinatie van zorgverzekeraar en zorgaanbieder. Een combinatie die in Nederland nog controversieel is. Het model is vanuit oogpunt van de verzekeraar gebaat bij een gezonde cliënt, wat betekent: risico’s vroegtijdig signaleren, zorgen voor een gezonde levensstijl die preventief werkt. Daarnaast is de organisatie als zorgaanbieder gebaat bij efficiënte zorg, snel schakelen tussen verschillende hulpverleners en goede communicatie. Volgens Wiesenthal heeft Kaiser Permanente drie miljoen actieve gebruikers van het eigen elektronisch ‘personal health record’ van Epic. Dat aantal groeit met 80 duizend per maand. Hij spreekt over gebruikers, omdat de patiënt, die centraal staat in het systeem, zelf ook actief betrokken is bij het systeem en daar informatie kan opvragen en toevoegen. Ook artsen kunnen onderling informatie uitwisselen. Ze kunnen bijvoorbeeld andere patiënten met dezelfde zeldzame aandoeningen als hun patiënt opzoeken, diens arts erbij zoeken, contact opnemen en kennis uitwisselen.
Toegang patiënten
Yvonne Wilders, lid van de raad van bestuur van het Spaarne Ziekenhuis, heeft ICT en Epic in haar portefeuille. De keuze voor Epic was al gemaakt voor ze toetrad tot het bestuur. Omdat ze wilde weten waarmee het ziekenhuis ging werken, is ze bij verschillende Amerikaanse ziekenhuizen op bezoek geweest. “Hier kon ik zien hoe dat in de praktijk gaat, wat we ermee kunnen. Daar zijn ze al verder dan wij, wij zitten pas in de eerste en tweede fase van de implementatie. In 2010 willen we de functionaliteit voor patiënten toevoegen. Hiermee kunnen zij zelf actief gebruik maken van het systeem. Ik ben erg enthousiast geworden over de mogelijkheden die het systeem biedt om interactief met patiënten en andere zorgverleners te communiceren.”
