Consumenten, mits verenigd in grote collectiviteiten, kunnen transparantie en doelmatigheid afdwingen door zelf prijs- en prestatieafspraken met zorgaanbieders te maken. Dat stelt adviesbureau Atos Consulting in het adviesrapport “Zorgmarkt 2020”.
Brede heroverweging
Met het advies reageert Atos Consulting op het rapport van de commissie brede heroverwegingen curatieve zorg, die vorige week voorstellen lanceerde om twintig procent op de zorg te bezuinigen. Volgens Atos-partner Leo Wildeman besteedt de commissie onvoldoende aandacht aan een actieve rol van de consument bij zorginkoop. “Die rol van de consument wordt in de huidige discussie over het zorgstelsel nog niet of nauwelijks gehoord”, aldus Wildeman. “Hoe groter de eigen bijdrage van consumenten aan de zorg wordt, hoe kritischer ze zullen gaan kijken naar de aanbieder waarvan ze de zorg willen afnemen.”
Direct belang
Aan de hand van het commentaar van ziekenhuisbestuurders en zorgverzekeraars heeft Atos Consulting in het rapport de belangrijkste trends in de zorgmarkt in kaart gebracht en daar vier toekomstscenario’s aan verbonden. Alle deelnemers aan het onderzoek noemen de rol en de houding van de consument een belangrijke, maar ook onvoorspelbare factor. Een van de mogelijkheden die Atos Consulting voorziet is dat consumenten collectief de markt op gaan en zelf contracten sluiten met zorgaanbieders. Door het directe belang dit consumenten in dit model hebben, zullen ze harder aandringen op transparantie en doelmatigheid. Verzekeraars krijgen in dit model een administratieve rol.
Tegenstrijdige prikkels
Wildeman denkt dat het huidige stelsel hoe dan ook aangepast moet worden, aangezien er tegenstrijdige prikkels in zitten. Zorgaanbieders lopen een steeds groter financieel risico. Samen met een groeiende afhankelijkheid van private financiering ontstaat er mogelijk een spanningsveld tussen zorgbelangen en de korte termijn financiële belangen van de aanbieders. Daarnaast staan ziekenhuizen voor de uitdaging de zorgverlening efficiënter in te richten. Met het oog hierop worden allerhande allianties gesloten, zoals samenwerking in shared service centers, gezamenlijke inkoop, ketenzorg en het koppelen van specialisaties binnen de keten. “De vraag is of zulke allianties ook op lange termijn productief zijn”, aldus Wildeman. “De concurrentie zal verharden, waardoor de huidige alliantiepartners in de toekomst elkaars concurrenten kunnen worden.”
