Het Nederlandse zorgsysteem kent onvoldoende prikkels om kwaliteit te verbeteren. Daarbij is er over het algemeen weinig oog voor de beleving van de klant. Dit constateert Roland Berger Strategy Consultants in de jaarlijkse zorgstudie.
Voorwaarden
Rode draad in het onderzoek van Roland Berger is de vraag waaraan een zorgsysteem moet voldoen om kwaliteit te stimuleren. Naast het garanderen van een minimum kwaliteitsniveau is het volgens Berger van belang dat er prikkels zijn om kwaliteit te optimaliseren en er ruimte wordt geboden om te innoveren. Volgens Berger voldoet het Nederlandse zorgsysteem alleen aan de eerste voorwaarde.
Gemiddeld
Dit heeft tot gevolg dat Nederland in verhouding tot andere West-Europese landen een bovengemiddelde medische kwaliteit levert tegen een gemiddelde prijs. De zorg is echter wel voor iedereen hetzelfde: er is weinig aandacht voor de verschillende wensen van klanten. Daarbij gaat het niet alleen om medisch-inhoudelijke kwaliteit, maar ook om de klantbeleving.
Kwaliteitsinformatie
De reden voor het ontbreken van kwaliteitsprikkels verschillen volgens Berger per zorgsector. In de ziekenhuissector hangt een en ander nauw samen met het ontbreken van transparante kwaliteitsinformatie. Kwaliteitsverschillen tussen ziekenhuizen zijn beperkt inzichtelijk voor klanten, waardoor het erg moeilijk is bewust te kiezen. Keuzemomenten zijn er veelal pas nadat er al een voortraject in een ziekenhuis is geweest (bijvoorbeeld een diagnose). Overstappen naar een ander ziekenhuis is dan vaak lastig.
Geen consequenties
In de verzorging, verpleging en thuiszorg alsmede de gehandicaptenzorg zijn de kwaliteitsverschillen relatief goed inzichtelijk voor klanten of hun familie. Tegenstrijdige financiële prikkels zoals productieplafonds en budgetgaranties zorgen er echter voor dat verschillen in kwaliteit nauwelijks consequenties hebben voor zorgaanbieders. Zodoende worden ze dus niet gestimuleerd om het beter te doen.
Barrières
In meer algemene zin constateert Berger dat innovatie in de zorg geremd wordt door onnodige barrières en de beperkte aantrekkelijkheid om te investeren. De procedure voor toelating en vergoeding van nieuwe zorgproducten duurt lang. Zorginstellingen kunnen niet alleen weinig risico dragen, maar ook moeilijk investeerders aantrekken.
Niet wachten
Volgens Berger is het aan beleidsmakers om het zorgsysteem zo aan te passen dat kwaliteit ook echt wordt gestimuleerd. Zorgaanbieders moeten hier echter niet op wachten, maar gebruik maken van de mogelijkheden die het huidige zorgsysteem al biedt. Ziekenhuizen kunnen bijvoorbeeld hun kwaliteit actiever overbrengen en de patiënt in een vroeg stadium binden. En aanbieders van VVT en gehandicaptenzorg zouden zich actief moeten voorbereiden op meer prestatiebekostiging.
