De reikwijdte van de Wet Zorg en Dwang is breder dan de oude. Het geldt voor de pg, de wijkverpleging, de dagbesteding en voor een somatische afdeling als de cliënt gediagnosticeerde psychogeriatrische klachten heeft. Het uitgangspunt is ‘Nee, tenzij’. Dat betekent dat vrijheidsbeperking of onvrijwillige zorg in principe niet mag worden toegepast, tenzij er sprake is van ernstig nadeel voor de cliënt of zijn omgeving.
Niet alleen een andere naam
Deze wet is niet alleen een kwestie van een andere naam. De nieuwe Wet zorg en dwang is er om vrijheidsbeperking tegen te gaan. Als het niet lukt om een vrijwillig alternatief te vinden voor de onvrijwillige zorg, wordt er steeds meer deskundigheid ingeschakeld om mee te denken. En daar denken wij dat voor ons de uitdaging zit. Bij Carintreggeland zijn we blij met deze nieuwe wet want deze wet sluit naadloos aan op de visie die we hebben binnen Carintreggeland. Bij onze visie op waardevol leven van cliënten. Onze ambitie is uit te gaan van de wensen van de cliënt en zijn leven. Dat we aansluiten bij de belevingswereld van de cliënt. Bij persoonsgerichte zorg. En dus kijken naar wie de cliënt is en wat de cliënt nodig heeft. En dan kan het soms zijn dat de wens van de cliënt bepaalde risico’s met zich meebrengt.
Ruimte om meer aandacht te geven
Onlangs hoorde ik weer eens het verhaal van een meneer die bij ons op een pg-afdeling woont. Hij wil veel rondlopen, raakt wel eens de weg kwijt en ook valt hij regelmatig. Nemen we die risico’s voor lief of gaan we meneer in zijn vrijheid beperken? Ik hoop dat de Wet zorg en dwang helpt cliënten meer bewust ruimte en vrijheid te geven. We moeten vooral bezig zijn met hoe we dat zoveel mogelijk op een veilige manier kunnen doen en dat dan goed bespreken met familie, de cliënt, het team en de behandelaren en de uitkomsten vastleggen in het dossier. De invoering van de Wzd maakt het werken niet eenvoudiger, maar geeft wel ruimte om nog meer aandacht te geven aan de wensen van de cliënt.
Zo zijn we ons nog meer bewust hoe we cliënten ruimte en vrijheid kunnen geven. Dat vraagt een andere manier van denken en doen. Van zorgprofessionals, behandelaren, managers en bestuurders. Het vraagt nog meer bewuste afstemming met de cliënt, mantelzorgers en andere disciplines en het vraagt meer administratie. We zetten kanttekeningen bij de administratieve kant van de wet. Alle stappen in het proces moeten vastgelegd worden; dat begrijpen we. Maar het verhoogt de administratieve lasten wel en dat vinden we zorgwekkend. Het is des te meer een motivatie om goed met cliënten en familie in gesprek te gaan en zoveel mogelijk in onderlinge afstemming en overeenstemming te bespreken. Hierdoor kunnen middelen ingezet worden die ruimte geven en de vrijheid van cliënten verruimen. Dat draagt bij een aan fijner leefklimaat van de client en dus aan waardevol leven. Een mooie bijvangst is dat we verwachten dat de administratieve lasten dan niet toenemen.
Risico’s
Een waardevol leven en dus ruimte geven, bereik je niet door alle risico’s voor een cliënt uit te bannen. Waardevol leven betekent dat dat risico’s op kan leveren. Wij brengen ook nu al die risico’s in kaart. We bespreken de risico’s van bijvoorbeeld vallen en open deuren met cliënten en hun familie en leggen dat vast. Natuurlijk proberen we risico’s zoveel mogelijk te vermijden maar we verbieden cliënten niet om te gaan lopen. Weglopen, vallen. We kunnen niet alles uitsluiten of voorkomen. Wij beseffen dat en met ons vele zorgorganisaties. Ik heb echter de indruk dat de publiek opinie er van uit gaat dat als je eenmaal in een verpleeghuis woont er geen enkel risico meer is. Dat moeten we ons beseffen en dus blijven uitleggen wat we doen en waarom we het doen. Zonder beperkingen voelt de cliënt zich prettiger. Dat is waardevol leven.
Voor het nieuwe jaar wens ik u alle goeds en mooie dagen.
Heidi de Bruijn
Lid raad van bestuur Carintreggeland