Koning Willem-Alexander leest de troonrede voor aan leden van de Eerste en Tweede Kamer op Prinsjesdag. Foto: ANP/ Robin van Lonkhuijsen
Moeizaam
De transformatiegelden waren dit jaar voor het eerst beschikbaar. Het is bedoeld om ziekenhuizen te helpen de zorg anders te organiseren om de volumegroei een halt toe te roepen. Zij konden een aanvraag doen bij de zorgverzekeraars, die voor 2019 in totaal 70 miljoen euro reserveerden daarvoor. Halverwege het jaar bleek dat het geld moeizaam loskwam. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) riep ziekenhuizen en verzekeraars op om met elkaar in gesprek te gaan om het geld te benutten.
42,5 miljoen
De NZa schatte in juni dat minder dan de helft van het beschikbare bedrag zou worden ingezet: 29 miljoen euro. Dat bedrag wordt overtroffen: de vier grote verzekeraars hebben voor 36,5 miljoen euro toegekend. Ervan uitgaande dat de kleinere verzekeraars hiermee gelijke tred houden, komt het totaal op zo’n 42,5 miljoen euro. Dat is ruim meer dan de NZa verwachtte, maar betekent ook dat het beschikbare bedrag bij lange na niet ten volle wordt benut. Wat opvalt, zijn de grote onderlinge verschillen tussen de zorgverzekeraars.
Grote beweging
Zo heeft Zilveren Kruis het beschikbare bedrag (ruim 20 miljoen) in zijn geheel toegekend, terwijl CZ blijft steken op een kleine 15 procent. CZ had 14,2 miljoen beschikbaar en kende 2,1 miljoen euro toe, waarvan het leeuwendeel als onderdeel van het langlopende contract met Zuyderland. “De transformatiegelden zijn bedoeld om structureel 20 tot 30 procent minder zorg in het ziekenhuis te realiseren”, vertelt Daan Rooijmans, senior manager inkoop bij CZ. “Dan heb je het over een grote beweging, waar een visie achter moet zitten. Dat betekent programmatisch handelen en kijken naar de hele kostenstructuur.”
Vouchers
Volgens Rooijmans kunnen de discussies daardoor behoorlijk ingewikkeld en technisch worden. Het uitkeren en doelmatig inzetten van het geld is daardoor behoorlijk lastig, aldus CZ. VGZ kende 7,7 miljoen toe (van de 16 miljoen die ervoor was uitgetrokken) en ook dat geld ging voornamelijk naar alliantieziekenhuizen. Op dat vlak lopen de visies van de zorgverzekeraars uiteen. Menzis (dat 6,7 van de gereserveerde 9,2 miljoen toekende) introduceerde juist een laagdrempelige voucher voor kleinschalige projecten. Achter aanvragen daarvoor hoeft geen complete businesscase te zitten.
2020: 85 miljoen
Wat er met het bedrag dat niet toegekend is gebeurd, verschilt eveneens per verzekeraar. Zo schuift Menzis overgebleven geld door naar volgend jaar, terwijl CZ zich vrij voelt het voor andere dingen in te zetten, zoals het bekostigen van andere zorgprojecten of het drukken van de premie. Voor 2020 is 85 miljoen euro aan transformatiegelden beschikbaar.
