Iedereen is het erover eens dat de zorg slimmer kan, en ook slimmer moét. Juiste zorg op de juiste plek (JZOJP) is de sleutel om de zorg in Nederland toekomstbestendig te maken. Maar hoe pak je dat aan? Hoe zorg je ervoor dat goede intenties worden omgezet in daden? De NVZ heeft, ondersteund door Berenschot, in kaart gebracht welke interventies nodig zijn om de zorg slimmer in te richten. Er wordt al veel gedaan, maar op een aantal punten is nog werk aan de winkel.
De NVZ en Berenschot hebben voorlopers op het gebied van JZOJP geïnterviewd om te achterhalen wat zij doen om de zorg anders in te richten. De opbrengst is een model van acht bouwstenen; acht knoppen waar je aan kunt draaien om de transitie naar JZOJP in gang te zetten of te versnellen. De acht bouwstenen vormen de basis voor het programma JuMP: Juiste Medisch specialistische zorg voor de Patiënt. Een actieprogramma gericht op de leden van de NVZ, maar dat ook voor andere zorginstellingen en dienstverleners toegankelijk is en interessante informatie biedt. Per bouwsteen zijn stroomversnellers ontwikkeld. Dit zijn handreikingen op basis van ‘lessons learned’ om ziekenhuizen, revalidatiecentra en andere zorginstellingen te helpen de beweging verder op gang te brengen.
Om te weten welke bouwstenen extra aandacht nodig hebben, is een meting onder de NVZ-leden gedaan (JuMP-scan). Een aantal bouwstenen wordt in bijna alle instellingen en regio’s opgepakt, terwijl informatie-uitwisseling, het werken aan Juiste Zorg op Juiste Plek door middel van een programma en het betrekken van professionals nog extra aandacht nodig hebben.
Stroomversnellers
Een goede programma-organisatie, specifiek ingericht voor JZOJP, is een voorwaarde om de verandering mogelijk te maken. Het vraagt tijd en leiderschap om met de transitie aan de slag te gaan, je doet het er niet ‘even bij’. Hierbij is het belangrijk dat rollen, taken en verantwoordelijkheden voor de beweging naar JZOJP duidelijk zijn beschreven voor de Raad van Bestuur, bestuur Vereniging Medische Staf, Verpleegkundige Advies Raad en de programmamanager JZOJP. Een opzet voor deze rolverdeling is uitgewerkt in een van onze stroomversnellers.
Daarnaast lukt de transitie van de organisatie én in de regio alleen als professionals de beweging dragen. Hierbij is het belangrijk dat professionals leiderschap tonen en gestimuleerd en gefaciliteerd worden om verantwoordelijkheid te nemen om de beweging tot een succes te maken. Naast medisch specialisten, hebben verpleegkundigen een belangrijke rol, zo blijkt uit de stroomversnellers voor medisch en verpleegkundig leiderschap.
De meting van de NVZ laat zien dat de informatie-uitwisseling nog niet overal op orde is (al zien we mooie voorbeelden in het land waar partijen elkaar over lijnen en domeinen opzoeken). Voor een pilot is het werken met ‘work-arounds’ misschien nog te doen, maar voor opschaling van goede initiatieven is het werken met uniforme gegevens, die toegankelijk zijn voor de hele keten, essentieel. Ook hierover geeft JuMP praktische informatie.
Goed begin is het halve werk
Als je met juiste zorg op de juist plek aan de slag gaat, realiseer je dan dat een goed begin het halve werk is. Het op gang brengen van de beweging, het leren spreken van elkaars ‘taal’ en aanbrengen van structuur is lastig en kost energie, maar als je over die hobbels heen bent zorgen de resultaten die geboekt worden voor nieuwe energie.
Marenne Terlingen, Programmamanager JuMP en senior beleidsadviseur kwaliteit & organisatie bij de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen
Christel van Zijp, Senior Managing Consultant bij Berenschot
Merel Carp, Consultant bij Berenschot