De zorg in Nederland is goed in orde, daar zit het probleem niet. Het probleem zit in de inzet van mensen naar hun toegevoegde waarde, naar hun specifieke kwaliteiten. Het probleem zit in de samenwerking tussen schakels, het probleem zit in het gezamenlijk belang hoger stellen dan je eigen belang. Dat zijn bedrijfskundige onderwerpen, en geen zorgonderwerpen.
Marktwerking
De marktwerking van de zorg heeft niet het succes gebracht wat bij start was verwacht, en wordt dan ook langzaam teruggedraaid door de overheid. Regionale samenwerking is het nieuwe advies, waar iedereen dan ook hard aan werkt. In het hele land zijn er diverse initiatieven die zeker voordeel gaan leveren. Prachtige voorbeelden zoals in de regio Salland, waar 12 zorgorganisaties samen met het zorgkantoor een samenwerkingsverband zijn gestart, laten zien dat samenwerken zeker nuttig is. Maar dan nog steeds is dit een horizontale samenwerking. Heel erg belangrijk maar het is juist verticale samenwerking die moet zorgen voor de structuurwijziging die nodig is. Dat betekent dat de gezondheidszorg als sector een organisatieprobleem heeft.
Perverse prikkels
De zorg zelf is al jaren op het hoogste niveau door alle betrokken medewerkers die met passie voor deze sector hebben gekozen. Ze werken hard, leveren warme en goede zorg op een internationaal erkent hoog niveau. De problemen zijn organisatieproblemen, organisatie van afstemming in de keten, organisatie van verticale samenwerking, organisatie van ketenproces versus individueel resultaat. In de zorg staat het resultaat voorop terwijl in de industrie het resultaat een gevolg is van een goed proces. Die bedrijven die resultaat vooropstellen, ervaren net als in de zorg perverse prikkels. Alles wordt gedaan om dat resultaat te halen. Iedere schakel voor zichzelf, terwijl juist de verticale samenwerking en afstemming met een gezamenlijk einddoel die voordelen levert waar wij naar op zoek zijn.
Bedrijfskundige problemen oplossen
Stoppen met marktwerking betekent niet dat het bedrijfsleven de zorg niet kan helpen! Het bedrijfsleven heeft al jarenlang laten zien dat zij een sterke individualisatie koppelen aan grote kostenbesparing, juist door verticale samenwerking. Een gemiddelde huisarts besteed meer dan 40% van zijn tijd aan gerust stellen, iets wat een thuiszorg ook deels kan overnemen, waardoor tijd wordt vrijgemaakt bij de huisarts die daardoor meer tijd over heeft voor taken vanuit het ziekenhuis. Maar die tijd heeft de thuiszorg niet want die zijn bezig met steunkousen, terwijl hun waarde juist zit in 10 minuten extra voor die warmte en geruststelling. Door de hele keten heen zeggen we tegen stratenmakers om te gaan schilderen waarna wij gaan klagen over een tekort aan stratenmakers.
De marktwerking in de zorg wordt door de overheid langzaam teruggedraaid, al erkent men dat voorlopig zelf nog niet. Maar het bedrijfsleven inzetten om bedrijfskundige problemen op te lossen zou een veel effectievere manier zijn om individueel sterke zorg met meer aandacht te kunnen leveren voor lagere integrale kosten. Oh ja en als bijvangst verlagen we de werkdruk en maken we het vak nog leuk ook.
Specialist zorglogistiek
Dat er organisatorisch het een en ander beter kan is zeker waar, maar waar ik het beslist niet mee eens ben is de stelling dat de thuiszorg 40 % van het werk vd huisarts (nl. geruststellen) over zou kunnen nemen!
De huisarts KAN nl. pas goed geruststellen NADAT hij of zij het pluis van het niet pluis met argumenten en goede kennis van zaken en ervaring van elkaar heeft gescheiden ! En kan daardoor ook het zoeken van (duurdere) 2e lijns zorg ook juist voorkomen in veel gevallen. De gemiddelde thuiszorgmedewerker is hiertoe niet in staat en heeft hiervoor te weinig kennis. Dat blijkt ook uit de vele vragen die zij stellen aan de huisartsenspoedpost over hun cliënten. Een vertrouwensband EN adequate medische kennis EN kennis over de voorgeschiedenis zijn essentiële ingrediënten voor een terechte en door de patiënt geaccepteerde geruststelling. Een goede doktersassistente/ praktijkondersteuner/ PA-er daarentegen kan hier wel een rol in spelen en doet dat ook al sinds jaar en dag.
N. vd Ven, huisarts
Klopt helemaal dat de thuiszorg geen 40% kan overnemen. Maar meer tijd bij de thuiszorg kan toch zeker wel helpen een vertrouwensband opbouwen en een beetje verlichting brengen bij de huisarts? Verschuiving binnen de keten kan alleen door samen integraal naar te kijken. Ik pleit dan ook zeker niet om het werk van een huisarts of praktijkondersteuner weg te halen. Maar samen kijken om iedereen naar zijn kennis en toegevoegde waarde in te zetten, zou kunnen helpen om de zorg leuk en betaalbaar te houden.
Swifterbant 08-06-2012
Meer zorg voor minder geld , ook in de toekomst.
Geachte Lezer
Na 25 jaar als huisarts werkzaam te zijn heb ik nog nimmer een bezuiniging meegemaakt die ook kostenbesparend heeft gewerkt. Vanuit de positie als huisarts was het ook makkelijk te voorspellen dat dit de uitkomst zou zijn. Des te dikker de rapporten waren des te onzinniger was meestal het voorgestelde en des temeer het uitgewerkte plan kostte.
Terugkijken heeft geen zin evenals verder borduren op de voorspelde doemscenario’s van over 30 jaar 30% van ons BNP voor de zorg. De burger meer laten betalen is , zeker in deze tijd , geen haalbare kaart voor de minst verdienende 30% van onze bevolking. Tweedeling in de zorg zal meer maatschappelijke onrust teweeg brengen dan dat een Koningshuis en Nederlands elftal goed kunnen maken.
Welke verandering is nodig om het beste uit de beroepsgroepen ,werkzaam in de zorg ,te halen zodat kwaliteit van zorg en solidariteit voor een betaalbaar bedrag gegarandeerd kan blijven ?
Marktwerking is een groot goed met een keerzijde waar we nu in deze tijd op een niet te voorspellen wijze mee geconfronteerd gaan worden. Als je marktwerking op een consumptiemodel loslaat , wat gebaseerd is op verleiding, moet je daar al grenzen aan stellen om niet in luchtbellen te verdwalen. Zorg is gebaseerd op angst. Deze angst gaat over het behouden van dat wat ons het meest dierbaar is nl onze gezondheid. Niets is eenvoudiger dan deze angst aan te wakkeren . De dokter bepaalt hoe ziek de patiënt is en kan zijn omzet dus eindeloos verhogen.
Betermaken [ cure ] is waar ik het over wil hebben om later op verzorgen [ care ] verder in te gaan. Ongeveer 95% van de kosten wordt in de ziekenhuizen gemaakt tegenover 5% voor de zorg door huisartsen.
De specialist zorgt dat niet alleen hijzelf inkomsten heeft maar ook het ziekenhuis en eenieder die er werkt. Is de specialist zelfstandig ondernemer dan ligt de zorg voor het financiële plaatje bij hem. Is de specialist in loondienst dan zal zijn manager , het ziekenhuis , hem verplichten tot het maken van omzet. Meer mensen behandelen betekent meer omzet en dus meer winst. De tredmolen waarin we zitten moet steeds harder draaien , zeker nu de ziekenhuizen winst mogen uitkeren.
De door mij voorgestelde verandering is:
1- maak van de ziekenhuizen een overheidsinstelling [geen winst willen maken]
2- alle specialisten in loondienst , betaal ze zo goed dat de verleiding er niet is om andere bronnen van inkomsten aan te boren
3- de opdracht voor de specialist is om zo min mogelijk te doen. Doe dat wat nodig is in het ziekenhuis en niets meer
4- de tijd die overblijft [ de helft ] gebruik die om de 1-ste lijn te helpen. Ga spreekuur doen in de eerste lijn , breng de huisarts naar een hoger plan en enthousiasmeer. Ga op huisbezoek en vul de eerste lijn aan. Ga dokteren en onderwijzen , functioneer als een team zonder financiële prikkeling.[ontschotting]
5- de ruimte die er komt in de ziekenhuizen is als volgt te gebruiken . ruimte in gebouwen voor de care en personele ruimte om die care te bemannen
6- de prikkeling voor de specialist zit in het coachen van de huisarts om zoveel mogelijk, optimaal, in de eerste lijn te behandelen
7- de huisarts heeft ,als generalist, een continue update van specialistische kennis. Hij moet de eenvoud van zijn vak koesteren ,daar dit de zorg betaalbaar houd en de patiënt het minst ziek, en zal dit beter kunnen met zijn continue bijscholing.
8- Er is een inspanningsverplichting in aanwezigheid en beschikbaarheid voor de huisarts. Inkomen kan door extra activiteiten iets oplopen tot een gesteld maximum.
9- Geef dokters de regie over een zorgbudget voor de regio. Laat dokters zelf de zorg organiseren.
10- Overheid bestuur op hoofdlijnen [ kwaliteit , bereikbaarheid , continuïteit ] maar heb geen bemoeienis met de organisatie en inhoud van het vak. Stel het beschikbare budget voor de komende 10 jaar op de huidige 65 miljard. Investeer eenmalig in de overname van de ziekenhuizen en schenk ze aan de zorgverleners.
11- Zorgverleners maak dat U een gerespecteerde beroepsgroep blijft waar de bevolking trots op kan zijn en zorg dat U doet waarvoor de eed / belofte afgelegd is : zorg verlenen ,die nodig is , aan hulpbehoevende.
12- Door deze veranderingen zijn verzekeraars en overheid te decimeren. Dit stelt weer meer mensen beschikbaar voor de care , minder papier en meer handjes voor de patiënt.
13- Verzekeren wordt weer een semi- overheidstaak. De zorgtak als cooperatie afscheiden van de autoverzekering etc. Gezien het algemeen belang en het niet aanwezig zijn van winstbejag , kan deze ook onder de overheid vallen. Geen enkele aansturende organisatie kan en mag meer dan 5% van het budget bedragen [ verzekeren , VWS , NMA etc]
14- Regio/dorp / stadsdeel gebonden zorg moet de herkenbaarheid van de zorg verbeteren. Dit moet de laagdrempeligheid van toegang tot zorg bevorderen.
15- Wijkverpleging terug in de zorg om de care te coördineren en uit te voeren. Lokaal gebonden organisatie moet de efficiëntie vergroten. Toewijzing van care op basis van patiëntenaantallen , geen administratie nodig , sturen op kwaliteit minder overleg meer aan het werk.
16- EPD op waarneemniveau , toegankelijk voor ieder zorgverlener op zijn niveau. Een dossier wat zo nodig 24 uur per dag beschikbaar is , wereldwijd.
17- Apotheken halveren in omvang, geen vrije verkoop , dit aan drogisterijen overlaten. Medicatie die nu in de vrije verkoop zit [ drogisterijen en apotheken ] terug naar de apotheek voor de medicatie bewaking,
18- Eigen risico is terug te verdienen met te behalen sportpunten. Fitnes is te betalen met het eigen risico. Alternatief is geen eigenbijdrage als 2 x per week gesport wordt.
Paul Kemps
Huisarts Swifterbant