Personeelstekorten spelen grote delen van de zorgsector parten. Door de tekorten neemt de werkdruk toe, waardoor veel medewerkers zorginstellingen de rug toekeren en als zelfstandige aan de slag gaan. Zorginstellingen zien zich genoodzaakt om deze zelfstandigen in te huren om tekorten aan te vullen. Dit brengt hoge kosten met zich mee en leidt voor vaste medewerkers weer tot extra werk, zo blijkt uit recent onderzoek.
Om deze vicieuze cirkel te doorbreken kondigde het kabinet al maatregelen aan. Het ministerie van VWS wil dat er meer aandacht komt voor goed werkgeverschap en loopbaanontwikkeling en dat er meer gebruik wordt gemaakt van nieuwe technologieën. Daarnaast moeten de tarieven die zelfstandigen in de zorg kunnen vragen aan banden, aldus VWS afgelopen week.
Zorgplicht
Ook bij de zorgverzekeraars staat de aanpak van het personeelsprobleem op de agenda. Ze zien dat de personeelstekorten gevolgen hebben voor de zorg, zoals langere wachttijden. “De arbeidsmarktproblematiek kan voor zorgverzekeraars en zorgkantoren betekenen dat de zorgplicht in het geding komt ten aanzien van (duurzame) toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid”, schrijft vereniging van zorgverzekeraars ZN. “Daarom is het voor zorgverzekeraars en zorgkantoren van evident belang om werkgevers te helpen om de tekorten terug te dringen.”
ZN heeft de afgelopen tijd samengewerkt met de commissie Werken in de Zorg om te bepalen wat de zorgverzekeraars kunnen betekenen. In het position paper dat de koepel vandaag publiceert, scharen de verzekeraars zich grotendeels achter de standpunten van het kabinet en de commissie. Ze vinden het belangrijk dat er werk wordt gemaakt van het werven en vooral het behouden van personeel, maar stellen dat dit niet genoeg zal zijn om aan de groeiende zorgvraag te voldoen. Een toenemend aantal chronische zieken en kwetsbare ouderen stelt de zorgsector voor een grotere opgave, die vraagt om een versnelling van de vernieuwing van de zorg, aldus ZN.
De zorgverzekeraars willen daarom meer werk maken van preventie, zodat mensen langer gezond blijven. Door taakherschikking en substitutie moet de zorg met dezelfde mensen meer zorg kunnen leveren. Eenzelfde effect verwachten de zorgverzekeraars van e-health, ofwel zorg op afstand, en de digitalisering van zorgprocessen. Tot slot willen de zorgverzekeraars stoppen met ineffectieve en inefficiënte zorgvormen. Ze willen alleen nog maar effectieve zorg vergoeden.
Maximum aan externe inhuur
ZN erkent dat het werk grotendeels door de zorgsector zal moeten worden verricht. De zorgverzekeraars en zorgkantoren zelf willen gebruik maken van het middel dat voor handen ligt, te weten de contractering met de zorgaanbieders. Contracten moeten meer het karakter van partnerschappen krijgen, stellen de verzekeraars. Hierin willen zij afspraken maken over “preventie, doelmatigheid, het terugdringen van onnodige administratieve lasten, goed werkgeverschap en over hoe de organisatie de juiste kennis binnenboord haalt om hier sturing aan te geven. Ook zullen zorgverzekeraars en zorgkantoren in voorkomende gevallen maxima stellen aan externe inhuur (tarief, percentage flexwerkers).”
Verantwoordelijkheid
ZN roept de betrokkenen in de zorg op om ieder de eigen verantwoordelijkheid te nemen. “Ons zorgstelsel wordt betaald uit collectieve middelen en daarom is het de maatschappelijke plicht van artsen, verpleegkundigen, werkgevers, financiers, toezichthouders en overheid om samen met verzekerden te werken aan het realiseren van deze versnellingsdoelen. Ieder vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid. Dat lukt ons alleen als we de overtuiging delen dat het anders kan én moet.”
De koepel van zorgverzekeraars vraagt hierbij om een “open houding, los van de gevestigde belangen”. “Een ieder in de zorg heeft een belang”, licht een woordvoerder desgevraagd toe. “Zo staan de zorgverzekeraars voor het belang van verzekerden. Bij onderwerpen als preventie en taakherschikking kunnen die belangen opspelen. We vragen alle betrokkenen om samen met ons te zoeken naar simpele, doelmatige, maar noodzakelijke oplossingen.”
Handschoen oppakken
Doekle Terpstra, voorzitter van de commissie Werken in de Zorg, heeft er naar eigen zeggen bij de zorgverzekeraars flink op aangedrongen een standpunt in te nemen over de problemen op de zorgarbeidsmarkt. Hij reageert nu dan ook enthousiast op de plannen van de zorgverzekeraars en zorgkantoren. “Wij zijn zeer verheugd te zien hoe de zorgverzekeraars en zorgkantoren nu de handschoen oppakken waar het gaat om de personeelstekorten in de zorg. Hun ideeën over vernieuwing sluiten nauw aan bij de aanbevelingen van de commissie Werken in de Zorg. En het is goed dat de zorgverzekeraars en zorgkantoren nadrukkelijk, ook, kijken naar de rol die zij zelf kunnen vervullen. De personeelstekorten raken immers aan de zorgplicht van de zorgverzekeraars en zorgkantoren”, aldus Terpstra.
De overheid en zorgverzekeraars gaan repressief handelen op een situatie die ze zelf veroorzaakt hebben door beleid, bezuinigingen, marktwerking, bemoeienis tot in de behandelkamer en wurgende omzetplafonds.
Maar ze lijken niet te willen inzien dat dit aan hun eigen handelen ligt en bloed de zorg langzaamaan dood. Hulde!!!
Het heeft geen zin de schuld ergens neer te leggen, Het betreft een, door de jaren heen, terugkerend probleem.
Wel moet gezegd worden dat het lange termijn personeel-, opleiding- en capaciteitsbeleid in de zorgsector de afgelopen veertig jaar herhaaldelijk reactief van aard is geweest, maar ook niet was afgestemd op het interne (medisch-) organisatiebeleid en zeker geen rekening hield met arbeidsmarktkrapte.
Iedereen die in de zorg werkt weet dat het niet de eerste keer is dat parkeerplaatsen van ziekenhuizen bezet zijn met auto’s van uitzendbureaus. Oorzaak: bepaalde groepen zorgverleners (a) ‘gaan voor het geld gaan’ en (b) zijn ontevreden zijn met de werkplek.
Het is dus niet vreemd dat de overheid en de verzekeraars daar (met geweld) op willen ingrijpen. Het is beter dat de zorgsector met het oog op de nabije toekomst structureel regelt. Dat is echt nodig…
ZN positioneert als kernvraag hoe zij werkgevers en professionals kunnen helpen om het urgente probleem (arbeidsmarkttekorten) én de vernieuwing van de gezondheidszorg op te pakken, aan te pakken en op te lossen.
In de vijf versnellingsdoelen vind ik er geen 1 die gaat over hoe zorgverzekeraars en zorgkantoren zelf gaan vernieuwen om werkgevers en professionals te helpen. In de praktijk zijn prachtige voorbeelden over hoe andere financieringsvormen zoals Lump-sum afspraken leiden tot minder werkdruk bij medewerkers en een betere kwaliteit van zorg. Hierdoor daalt het onder andere het verzuim en is er direct minder noodzaak aan inhuur van ZZP-rs!
Ahh de de zorgverzekeraars dienen de belangen van van de verzekerden. Gelukkig maar. Nu zit ik in de ggz-hoek. Toch vraag ik me af waarom zoveel psychologen geen contract willen met zorgverzekeraars, daar zijn zorgverzekeraars en overheid tegen, maar die leveren dezelfde goede zorg, maar de verzekeraar betaalt maar 70%, dus zijn ze spekkoper, waarom zijn de wachtlijsten een half jaar als je verplicht verzekerd bent en naar een hulpverlener wilt met een contract? Waarom rennen al die hulpverleners weg uit die instellingen? Het antwoord van de overheid en verzekeraar? Meer dwang en tarief afspraken. Wat een aanfluiting.
Toen ik als HBO verpleegkundige in aanmerking wilde komen voor een (toen was het een pilot) contract met de zorgverzekeraar stonden de tarieven vast, en maakte ik meer kans op een contract als ik van te voren aangaf hoeveel % ik onder het bedrag wilde gaan zitten. Uiteindelijk hebben die zorgverzekeraars geen idee van kwaliteit. Geen capaciteit voor maatwerk en is het handiger duimschroeven aandraaien van groter contractanten. Zeg nou niet dat je het belang van de verzekerden behartigt, als je kerndoel het beteugelen van kosten is. Maar populair is het wel: de zzp er is een graaier. Hebben we mooi het eigen paadje weer schoon.
Maarten Steverink
Dan hoop ik dat die zorgverzekeraars eerst ook even dit artikel lezen.
https://www.skipr.nl/nieuws/niet-zzpers-zijn-het-probleem-maar-gebrek-aan-flexibiliteit-in-de-zorg/?daily=1&tid=TIDP458980XCB762039A8884283AEB082DFD6BF21D6YI4&utm_medium=email&utm_source=20200223%20skipr%20weekly%20nieuwsbrief%20-%20&utm_campaign=NB_SKIPR
Waar het aan leidinggevenden ligt om medewerkers aan boord te houden, door de werkomstandigheden daarop aan te passen, want anders ligt het aan jou dat medewerkers weglopen, hebben verzekeraars veel invloed op de bureaucratie die velen wegjaagt, als juist ook gelijkwaardigheid: waar verzekeraars zich nu vaak gedragen als onderhandelaars vanuit macht die ‘inkopen’ met ‘inkopers’, in plaats van met ‘relatiebeheerders’ die samen met zorgverleners tot een gelijkwaardige afspraken te komen, waarin de zorgverlener ach gehoord en erkend voelt.
Ook hebben de zorgverzekeraars meer mogelijkheden om macht uit te oefenen op de ICT-leverantie-monopolies, die gebruiksvijandige ICT-systemen in stand houden, die de bureaucratie nodeloos verergeren.
En gelukkig dat verzekeraars nu plots voor effectieve zorg willen gaan ?.