Deze manager is de eerste week in zijn nieuwe baan in het verpleeghuis diep geraakt door de betrokkenheid van zijn personeel. Ik citeer: ‘stuk voor stuk mensen met het hart op de juiste plaats, onvermoeibaar, vol passie’, zo luidt het.
De manager staat hierin niet alleen. Verzorgenden worden gewaardeerd om hun grote zorghart. En hier is niks van gelogen. Veel zorgverleners doen het met hart en ziel. Het is ook mijn ervaring.
De zorg-elite
Maar wanneer gaan we deze mensen nu eens waarderen op hun expertise, hun kennis, hun creativiteit, hun innovatievermogen? Ja, hun leergierigheid, flexibiliteit en vermogen tot samenwerken? Of is dit enkel voorbehouden aan de psychologen, artsen, managers en directeuren? De paradepaardjes van de zorg. De zorg- elite.
Bakkershart
Het geeft toch te denken. Kopen we een halfje wit bij de bakker en vinden we dat lekker, dan zullen we de bakker niet snel waarderen om zijn passie. Ik heb althans nog nooit iemand horen zeggen ‘die bakker heeft zo’n groot bakkershart!’ Zelfs in het programma Heel Holland bakt worden de originele baksels beoordeeld op hun kwaliteiten. De glazuurlaag moet niet te dik of te dun zijn, te slap of te zoet.
En dit is maar goed ook. We willen als mens gewaardeerd worden om wat we kunnen. Op onze kwaliteiten. Kwaliteiten waar we zelf trots op zijn. We hebben niet jarenlang gestudeerd en diverse avondscholingen gevolgd om na een hard dag werken ‘lief’ gevonden te worden. We hebben dit gedaan om goed voor onze cliënten te kunnen zorgen. Om het verschil te maken. Met alle passie die we voelen in ons hart moeten we de verzorgenden waarderen om hun grootse kwaliteiten.
Probleemgedrag
Er is een gróót probleem: dit is verdomde moeilijk. Verzorgenden worden vaak geconfronteerd met probleemgedrag dat ze vólledig kan uitputten. Neem nu roepgedrag. Je krijgt als verzorgende last van hoofdpijn, een hoge bloeddruk, veel stress en slaapproblemen. Tegelijkertijd observeer je je suf aan de hand van lijstjes van een psycholoog om het gedrag zo goed mogelijk in kaart te brengen en wenst de manager dat je minstens drie keer per dienst een kwartier naast meneer Rijkaard gaat zitten, omdat hij familie heeft beloofd dat er in het verpleeghuis volop ruimte is voor persoonlijke aandacht. Terwijl jij meneer liever drie keer per dag naar zijn slaapkamer rijdt gedurende een kwartier. Maar hiervoor moet je weer een overleg inplannen met de ethische commissie omdat hier nogal wat ethische bezwaren aan kleven. Kortom, je hebt een groot probleem, maar pas op, de term ‘probleemgedrag’ mag je niet meer in je mond nemen, want hiermee stigmatiseer je. Terwijl je toch echt een groot probleem hebt.
Het beroep van verzorgende is bijzonder (zwaar). Mensen enkel waarderen om hun grote zorghart doet afbreuk aan dit mooie, complexe en uitdagende vak. Met alle passie die we voelen in ons hart, moeten we de verzorgende waarderen om zijn grootste kwaliteiten.
Sara Blom is ouderenpsycholoog
Beste Sara,
Je hebt helemaal gelijk! Ik verwijs je gaar naar het onderzoek naar verzorgend leiderschap dat het Van Kleef Instituut vorig jaar uitgevoerd heeft op verzoek van ZonMW. Je vindt het op https://www.vankleefinstituut.nl/project-paginas/resultaten-onderzoek-verzorgend-leiderschap/
Vriendelijke groet, Annemarie Klaassen, programmamanager VKI (a.klaassen@vankleefinstituut.nl)
Ik verwijs je graag ipv gaar…. 🙁
De spijker op zijn kop. Geldt niet alleen voor verzorgenden en verpleegkundigen, maar ook voor het onderwijs. Groot hart, hart en ziel. Trotse managers, bestuurders en ministers. Klinkt mooi, terwijl het gaat om professionele kwaliteit. Die kan prima zijn, maar ook onvoldoende. Soms structureel onvoldoende door opleidingen die onvoldoende vaardigheid en bekwaamheid aanbieden in het omgaan met lastig of onbegrepen gedrag, terwijl veel onderzoek beschikbaar is met duidelijke bevindingen. Zie swbalans.nl.