Dat blijkt uit hun verklaringen, die ze niet verder toelichten. De Commissie Van Manen oppert in haar onderzoek ‘De aangekondigde ondergang’ (zie Val MC-ziekenhuizen was aangekondigde ondergang) juist dat er een gedeelde verantwoordelijk zou moeten zijn en dat alle partijen over hun eigen schaduw heen springen.
‘Niet één oorzaak’
Oud-bestuurders, commissarissen en eigenaren van beide gefailleerde ziekenhuizen, waarvan Loek Winter en Willem de Boer de meest bekende namen zijn, kwamen met twee positieve geluiden over de conclusies en aanbevelingen van de Commissie Van Manen. “Er is niet één oorzaak aan te wijzen. Een combinatie van gebeurtenissen en factoren die elkaar versterken, hebben geleid tot de faillissementen”, schrijven ze. De aanbevelingen van Van Manen (zie het artikel Van Manen bekritiseert passief gedrag) kunnen op goedkeuring rekenen van de oud-bestuurders, commissarissen en aandeelhouders. “Op alle partijen rust een gedeelde verantwoordelijkheid om patiëntveiligheid onder alle omstandigheden te waarborgen.”
Bij een reactie op de aanbevelingen wordt niet gesproken over de dubbele belangen van eigenaren en bestuurders en de rol van de rvc bij de ziekenhuizen, terwijl Van Manen daar toch ook aandacht voor heeft. Wel wijzen de oud-bestuurders in Lelystad op de worsteling van ‘kleine ziekenhuizen met de toenemende eenzijdige afhankelijkheid van zorgverzekeraars’.
‘Kon zonder faillissement’
Wat betreft de oude leiding van het Slotervaart wordt gemeld dat in het ziekenhuis innovatieve plannen waren ontwikkeld om ‘de juiste zorg op de juiste plek’ te verlenen. “Maar dat de macht over het voortbestaan van een klein ziekenhuis vrijwel volledig in handen van een dominante zorgverzekeraar ligt.” Volgens de oud-bestuurders en eigenaren van het Amsterdamse ziekenhuis ‘had een afbouw en sluiting zonder faillissement gekund’.
‘Bestuurders verantwoordelijk’
Zilveren Kruis, bij de failliete ziekenhuizen de grootste zorgverzekeraar, wijst er in een reactie nadrukkelijk op dat volgens het rapport van Van Manen de primaire verantwoordelijkheid bij faillissementen bij ziekenhuisbestuurders ligt. Ook meldt de zorgverzekeraar dat de onderzoekscommissie heeft gezien dat bij de ziekenhuizen helaas onvoldoende tijd was om een gedragen toekomstplan te maken.
Over haar eigen rol stelt Zilveren Kruis dat dat haar niet al te veel blaam treft. “Toen de situatie in beide ziekenhuizen in een stroomversnelling kwam, hebben zorgverzekeraars en toezichthouders gehandeld in de rol die hen is toebedeeld.” Dat de Commissie Van Manen oppert dat betrokken partijen meer buiten hun rol moeten samenwerken, begrijpt Zilveren Kruis wel.
Meerjarencontracten
Van Manen oppert ook dat zorgverzekeraars zoveel mogelijk streven naar het sluiten van lange termijncontracten. Daarover zegt Zilveren Kruis dat er met de helft van de ziekenhuizen al een meerjarenafspraak ligt. Verder stelt de zorgverzekeraar lessen te hebben getrokken uit de faillissementen, door ‘beter zicht te krijgen op de acute financiële urgentie en op de verdeling van vast en flexibel personeel’.
