We krijgen veel voorbeelden binnen van CNV-leden met ingewikkelde situaties op het werk. Jeugdzorgwerkers zien de druk op gezinnen toenemen nu kinderen weken thuis zijn. Huisbezoek is nodig, maar dan zit je vaak met veel gezinsleden in een kleine huiskamer. Het welzijn van kinderen en gezinnen is je verantwoordelijkheid, maar de regels (afstand, aantal) zitten dwars.
Tegen de intuïtie in
Ook in de thuiszorg en de verpleeghuiszorg spelen dilemma’s. Besmettingsgevaar is leidend en dwingt tot afstand van patiënten die dit niet begrijpen. Verpleeghuizen zijn gesloten voor familiebezoek, maar wat doet zorgpersoneel met kinderen die hun besmette ouder mee willen nemen naar huis om daar te sterven? Het coronavirus vraagt van zorgverleners afwegingen die tegen hun intuïtie en de natuur van hun vak ingaan. Het wrikt aan hun diepste waarden.
Regels uitlegbaar maken
De ethiek in de zorg leert ons dat procedures, richtlijnen en protocollen richting geven aan het handelen van professionals, ook als het in ziekenhuizen gaat om triage (het beoordelen van ziektebeeld en behandelkansen). De emotionele belasting van deze beslissingen voor de zorgprofessionals is immens. Regels zijn één ding, deze uitlegbaar maken, argumenten uiteenzetten en hier met elkaar over praten, is een tweede. Ook voor de crisis was al weinig tijd en gelegenheid voor morele reflectie in de zorg. Deze nood stijgt nog in deze crisistijd.
Ruimte voor morele reflectie
Gelukkig horen we ook dat er zorgorganisaties zijn die hun personeel actief ondersteunen. Bijvoorbeeld door een speciale telefoonlijn in te richten. Zorg verlenen zit zó in het systeem van professionals, dat de grenzen die het coronavirus hen oplegt, daar niet in passen. Juist daarom moet er ruimte zijn om stil te staan, om de impact van moeilijke beslissingen te delen, voor momenten van reflectie en collegiale steun. Juist waar er niet één goed antwoord voorhanden is, heeft zorgpersoneel collega’s nodig om besluiten te nemen, daarvan te leren en om verhalen met elkaar te delen. Hierbij is dan ook een beroep gepast op alle zorgbestuurders van Nederland om ruimte te maken voor morele reflectie en een passende en praktische blijk van steun aan zorgwerkers die moreel zwaar belast worden met deze crisis.
Anneke Westerlaken
Voorzitter CNV Zorg & Welzijn