NLD20050315-ROTTERDAM: Rollator op gang van verpleeghuis. ANP FOTO/LEX VAN LIESHOUT
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) kondigde deze week een onderzoek aan naar verpleeghuis Leeuwenhoek in Rotterdam. Aanleiding zijn berichten in dagblad NRC, dat meldde dat de helft van de bewoners van het verpleeghuis in drie weken is overleden, vermoedelijk aan corona. Na de eerste geconstateerde besmetting zou het verpleeghuis te weinig hebben gedaan om verdere verspreiding te voorkomen.
Hypocriet
In een boze reactie op LinkedIn noemt Lia de Jongh het onderzoek naar het verpleeghuis ‘hypocriet’. Ze wijst erop dat juist de verpleeghuizen en de thuiszorg geen aandacht kregen als het ging om voldoende beschermende middelen om bewoners en personeel te beschermen. “Alle aandacht ging uit naar de ziekenhuizen” en nu wordt er “plots gekeken naar de verpleeghuizen alsof zij te weinig gedaan zouden hebben om de bewoners te beschermen”, schrijft ze.
Eigenlijk is de bestuurder van zorgorganisatie Topaz vooral boos over de beeldvorming die in de berichtgeving rondom het onderzoek is ontstaan. “Een onderzoek van de inspectie is prima”, zegt ze desgevraagd. “Daar kijk je als bestuurder niet van op. Het is wel triest om dan de dikke koppen over het aantal doden in het verpleeghuis te lezen, terwijl er geen aandacht is voor de context.”
Onmogelijke positie
“In onze verpleeghuizen moeten we steeds kiezen tussen twee kwaden”, vervolgt De Jongh. “Tussen de veiligheid van bewoners en medewerkers en de kwaliteit van leven van bewoners. De maatregelen die je moet nemen in het belang van de veiligheid, leiden voor bewoners tot grote ontwrichting. Bewoners met dementie kun je niet zomaar in hun kamer opsluiten. Van begin af aan zijn medewerkers in een onmogelijke positie gebracht.”
In de berichtgeving gaat het nu over Leeuwenhoek, maar volgens De Jongh had het over iedere andere verpleeghuisafdeling kunnen gaan. “We zijn gewend om met griep en norovirus om te gaan, maar corona is een sluipmoordenaar, waartegen niemand bestand is, en zeker niet zo’n kwetsbare groep als onze bewoners. Het is een tour de force om te voorkomen dat andere bewoners besmet raken als er eenmaal een besmetting is vastgesteld. Als dit niet lukt, is het geen falen van medewerkers, maar een gevolg van de moeilijke omstandigheden waarin zij moeten werken. Er moet geen schuldvraag zijn.”
Helft bewoners kan aan corona bezwijken
De Jongh krijgt bijval van collega-bestuurder Jacqueline Joppe van Zorggroep Elde Maasduinen, eveneens aanbieder van verpleeghuiszorg. “Dat de helft van de bewoners in een verpleeghuis aan corona bezwijkt, dat kan, dat gebeurt. Ook bij ons overlijdt dertig tot vijfendertig procent van de bewoners. Dit terwijl we alle mogelijke hygiënemaatregelen hebben genomen. Op het moment dat er een besmetting is geconstateerd, weet je eigenlijk al dat anderen ook besmet zullen zijn. Dat is iets waar ik elke nacht van wakker lig.”
Joppe is geschrokken van het aangekondigde onderzoek van de inspectie bij Leeuwenhoek. “Het is zo’n fout signaal in deze tijd. Het geeft ons een enorm gevoel van onmacht. Het gaat mij vooral om wat het doet met de medewerkers. Die gaan zich afvragen: hebben wij het wel goed gedaan?”
Ook Joppe vindt dat in de berichtgeving rond het onderzoek de omstandigheden in verpleeghuizen onderbelicht blijven. “Mensen met dementie kunnen zich niet zo makkelijk aan de voorschriften houden als wij, zoals het veelvuldig handenwassen.”
Beschermingsmiddelen
Wat betreft de beschikbaarheid van beschermingsmiddelen ziet Joppe langzaamaan verbetering komen in de situatie. In haar eigen organisatie heeft ze een van de directeuren tot “chef logistiek” gemaakt. “Die is nu alleen maar bezig met het bijhouden van het aantal besmettingen en het organiseren van de toevoer van beschermingsmiddelen naar de afdelingen. Het lukt, tot nu toe. We kunnen steeds een paar dagen vooruit, maar langer niet. Dat geeft stress, er blijft schaarste heersen. Schorten met lange mouwen, daar is bijvoorbeeld bijna niet aan te komen.”
Topaz-bestuurder De Jongh bevestigt dit beeld. “We hebben dagelijks contact met de GHOR (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio, red.) en we krijgen voldoende om dagelijks of wekelijks voort te kunnen. Ik hoor van collega’s dat ze heel veel moeite hebben om elke dag voldoende beschermingsmiddelen te krijgen.”
Niet vingerwijzen
De Jongh en Joppe zien dat de overheid, maar ook ActiZ, de brancheorganisatie voor de VVT, alles doen wat in hun mogelijkheden ligt om de coronacrisis het hoofd te bieden. “Laten we elkaar in deze moeilijke tijd dan ook vooral helpen. In plaats van vingerwijzen naar de schuldige, hebben we nu juist solidariteit en tolerantie van elkaar nodig”, aldus Lia de Jongh.
Goed overleg
In een reactie stelt de IGJ dat er bij coronameldingen in goed overleg met de zorgaanbieder bekeken wordt welke maatregelen genomen moeten worden. “De inspectie heeft in de afgelopen weken contact opgenomen met alle zorgorganisaties die verpleeghuiszorg aan bieden. Daarbij ontvangen wij regelmatig meldingen over corona-besmettingen. Juist bij deze kwetsbare doelgroep zijn dit zeer trieste berichten. Als er gemeld wordt, dan informeert de inspectie of de zorginstelling de zorg die nodig is nog georganiseerd krijgt, of er voldoende beschermingsmiddelen zijn en of de organisatie is aangesloten bij de regionale structuren. Ook met Humanitas is contact geweest over de besmettingen op locatie Leeuwenhoek. Humanitas neemt het grote aantal besmettingen zeer serieus en onderzoekt nu wat de oorzaak hiervan is. De inspectie is nauw aangesloten bij dit onderzoek,” aldus een woordvoerder.
Lees al het nieuws uit de zorg elke ochtend in onze nieuwsbrief: Skipr daily. Schrijf u hier in.
Helemaal eens met dit protest tegen het onderzoek door de Inspectie, dat aangekondigd werd onmiddellijk na de publicatie in de NRC. Daar ging toch de suggestie van een vermoede misstand van uit. Natuurlijk was er een misstand, maar niet bij de instelling. Wel bij het systeem dat toeliet dat de medewerkers in de verpleeghuizen en in de thuiszorg onbeschermd hun moeilijke werk moesten doen. In plaats van argwaan zouden ze de grootst mogelijke waardering moeten krijgen!
Erg blij met de reacties van de collega’s uit de zorg. Te erg dat juist in deze tijd waarin zorgmedewerkers in verpleeghuiszorg en wijkzorg vol passie zorg blijven verlenen, zij door de berichtgeving in een kwaad daglicht gesteld worden. De media past hier een bescheiden rol die alvast ondersteunend zou moeten zijn naar de zorgmedewerkers.
Trots op jullie collega’s daar in Rotterdam! Hou vol.
Het zou de IGJ sieren als ze in plaats van het uit hun hoge toren in Utrecht te blazen nu zelf al hun artsen en verpleegkundigen de praktijk in zou sturen om daadwerkelijk te gaan helpen in deze crisis. Als de crisis dan bezworen is, zal de IGJ met veel meer persoonlijke ervaring het werk veel realistischer kunnen doen. Nu lijkt ze echter als die stuurlui aan de wal.
Deze tijd vraagt inderdaad om vertrouwen en samenwerking in plaats van de gangbare reflex om een onderzoek bij deze en gene zorginstelling. Ook de media zal altijd zorgvuldig moeten blijven afwegen hoe om te gaan met mogelijke fouten door zeer hard werkende zorgverleners. Dit is de tijd die volgens mij vraagt om zin en betekenis zoals Hannah Arendt in haar boek “De menselijke conditie” schreef. Ze wees erop dat een mens in zijn handelen altijd in verbinding met anderen moet blijven staan. Anders heeft het leven geen zin en betekenis en is er niets meer om voor te leven.
Dit alles ook nog vanuit het perspectief dat er eigenlijk op dit moment helemaal geen tijd is om al te kijken naar wat er beter kon? Alle hens aan dek is nodig om vooruit te schakelen en bij te benen wat er nu nodig is. Deze zorgbestuurders hebben met hun bijdrage vele harten veroverd. Zeker die van mij. Bestuurder en Toezichthouder in de zorg.
Kan me de verontwaardiging van de bestuurders van de verpleegtehuizen heel erg goed voorstellen, zeer terecht. Als belanghebbende van het gebrek aan aandacht voor de situatie van de verpleegtehuizen (en gehandicapten zorg etc etc), ben ik blij met alle publiciteit rond dit onderwerp.
Ik ben het ook helemaal eens met dit protest.
Jammer dat we elkaar maatschappelijk gezien steeds aan het uitdagen zijn om zich te verantwoorden, wat ten koste gaat van de solidariteit.