Niet op een positieve en begripvolle manier omdat binnen de verpleeghuizen gewerkt moet worden met een gebrek aan beschermende middelen en onvoldoende testcapaciteit. Nee, er wordt gesproken over een stille ramp die zich zou voltrekken in het verpleeghuis en als voorbeeld wordt in de pers gegeneraliseerd en wordt één bepaald verpleeghuis (van de 2000 in Nederland) als maatstaf gebruikt. ‘Ze zullen wel te laat begonnen zijn’ en ‘ze hebben de hygiëne maatregelen niet opgevolgd’. De minister bemoeit zich ermee, de Inspectie duikt er bovenop en de media staat binnen vijf minuten met microfoon en camera voor de deur. Het is tendentieus en niet bevorderlijk voor het imago van de sector.
En wat te denken van de familie die deze ongenuanceerde stukken leest en op afstand van hun dierbaren ook weer een eigen theorie gaan maken. Het is een vreselijke situatie dat familie niet bij hun naasten kunnen zijn, maar het kan niet anders.
Gegoochel met cijfers
En helaas overlijden er cliënten in verpleeghuizen. Aan onderliggend lijden, aan griep en ja ook aan corona. We worden overspoeld met cijfers. Wat het interpreteren van de cijfers in algemene zin lastig maakt, is dat er veel cliënten allerlei symptomen hebben, die lijken op de symptomen bij Covid-19. Deze cliënten moeten dan volgens de definitie van de GGD in quarantaine en worden gelabeld als ‘verdacht’. Echter, die symptomen kunnen ook het gevolg zijn van bijvoorbeeld COPD en of Influenza. Verdacht zoals door de pers genoemd, is in driekwart van de gevallen geen Corona. Maar dat wordt er helaas niet bij vermeld.
Een probleem in de huidige tijd is dat er in de pers gegoocheld wordt met cijfers. Meestal cijfers zonder context en nog erger: appels en peren die vergeleken worden. Kernprobleem is dat we eigenlijk niet precies weten hoeveel mensen slachtoffer zijn van de huidige Corona crisis. Zo wordt recent aangegeven ook door het RIVM en de vereniging van Specialisten Ouderengeneeskunde dat er veel meer ouderen in verpleeghuizen sterven. In vergelijking waarmee wordt niet aangegeven en ook worden positief geteste cliënten op een hoop gegooid met geteste cliënten die ‘verdacht’ zijn. En de pers neemt het over en zo bestaat het risico dat de verpleeghuizen weer de zwarte Piet krijgen. En dat is niet goed.
Amper getest
De feitelijke oorzaak is dat de verpleeghuizen amper toestemming kregen om te testen, noch voor cliënten, noch voor medewerkers. Wat zowel testen als beschermende maatregelen betreft, staan de verpleeghuizen achter in de rij in dit schaarste model van het RIVM. En dat is weer niet goed.
Er is te weinig getest , want ook hier geldt: meten is weten. En nu weten we het niet en begrijpen we het niet en is er blinde paniek. De strategie van de Nederlandse overheid – op basis van adviezen van het RIVM – om het coronavirus te bestrijden, wijken af van het beleid van landen die aantoonbaar succesvoller waren in de bestrijding van het coronavirus. En zo lopen we er achteraan…niet goed dus.
En dan te bedenken dat er dus eigenlijk een probleem onder zit dat nu eindelijk, maar ons inziens te laat is opgepakt door de overheid: testen en beschermende maatregelen in het verpleeghuis.
Burgerlijke ongehoorzaamheid
Zorgmedewerkers zijn bang, terecht, en het aantal besmettingen neemt toe. Voor ons was dit niet langer acceptabel en in die context is Sevagram al een week geleden overgeschakeld op burgerlijke ongehoorzaamheid. We hebben de quarantaine maatregelen verscherpt en zorgmedewerkers in het primaire proces voorzien van chirurgische mondmaskers. Gelukkig zijn wij niet de enigen. We zien meerdere collega’s die niet afwachten en actie ondernemen.
Inmiddels en gelukkig kunnen zorgmedewerkers sinds vorige week bij klachten getest worden en vanaf deze week krijgen zorgorganisaties een eigen toolkit om zelf verdachte cliënten te testen.
Klappen is niet genoeg
Als we gaan afschalen en evalueren zal dit allemaal meegenomen moeten worden want we kunnen dan wel klappen voor onze zorghelden, maar klappen is niet genoeg. Dat moge duidelijk zijn. En al helemaal niet dat zorgmedewerkers in de ouderenzorg nu weer te maken krijgen met ongefundeerde negatieve verhalen over hun zorg die zij leveren en waarvoor zij stinkend hun best doen, iedere dag weer. Gelukkig is er veel saamhorigheid en gebeuren er hele mooie dingen in het verpleeghuis. Verwenzorg floreert. Daar wordt in de pers weinig over gemeld.
Kort en goed: zwarte pieten mag hoe dan ook niet meer en we gaan het ook niet accepteren omdat het onterecht is en als we roepen ‘samen sterk’ laten we dat dan ook doen. Als we klappen voor zorgverleners, laten we ze dan ook beschermen. Als we niet precies weten hoe het allemaal zit en hoe bepaalde cijfers te interpreteren, als we eigenlijk allemaal wat existentiële angsten hebben, laten we die dan delen met elkaar en toegeven dat we het eigenlijk ook niet weten of begrijpen.
Pim Steerneman en Trudie Severens
Raad van bestuur Sevagram