“Als er gekozen moet worden tussen mij en een jong iemand die nog een gezin heeft, dan vind ik het geen probleem als ze kiezen voor zo’n jong iemand.” Dit zei een 72-jarige dame in het onderzoek dat Leyden Academy on Vitality and Ageing in april 2020 uitvoerde onder bijna zestig senioren.
Eigen keuzes
De uitspraak illustreert één van de bevindingen uit het onderzoek, namelijk dat veel ouderen door corona zijn gaan nadenken over hun eigen keuzes en wensen bij een eventuele besmetting. Waarbij de één zich al heeft voorgenomen om van een IC-opname af te zien, terwijl de ander dit strijdbaar tegemoet ziet.
Onderzoekers van Leyden Academy hielden in april 2020 diepte-interviews met 59 senioren uit heel Nederland, met diverse achtergronden en een gemiddelde leeftijd van 75 jaar. Er zit veel verschil in hoe individuele ouderen de crisis beleven, blijkt uit het onderzoek. De maatregelen geven veel respondenten een gevoel van isolatie en een duidelijke beperking in hun doen en laten, maar er zijn ook senioren die deze tijd ervaren als een periode van rust en bezinning.
Niet aangesproken
Ouderen waarderen de initiatieven en opofferingsgezindheid van jongere generaties, maar slechts weinigen voelen zich aangesproken door de berichtgeving over ouderen als ‘risicogroep’ of ‘kwetsbaar’. Onderzoeker Jolanda Lindenberg: “Zelfs senioren voor wie het virus extra gevaarlijk is, herkennen zich niet altijd in dat eenvormige beeld. Zij maken hun eigen afwegingen hierin, ook ten aanzien van het naar buiten gaan of een eventuele IC-opname. Sommige ouderen hebben al met familie moeilijke gesprekken gevoerd over wat ze wel of niet willen.”
Relativeren
De impact van de coronamaatregelen verschilt per persoon, maar de onderzoekers zien wel patronen in de wijze waarop ouderen hiermee omgaan. Lindenberg: “Senioren proberen op verschillende manieren grip te houden op de situatie. Bijvoorbeeld door te relativeren: alle respondenten, ongeacht hun sociaaleconomische achtergrond, gaven aan dat zij het nog relatief ‘goed’ hebben vergeleken met anderen, zoals mensen die hun baan verliezen of bewoners van het verpleeghuis.”
Een andere strategie is het beperken van het volgen van het coronanieuws, door af en toe bewust even uit te schakelen of alleen op vaste momenten naar het nieuws te kijken. “Ten slotte accepteren veel senioren de situatie: ‘het is wat het is’. Wel vanuit een verwachting van tijdelijkheid; het vooruitzicht van betere tijden helpt hen om deze tijd door te komen.”
