Als het om de inbreng van verpleegkundigen en verzorgenden gaat, moet het uitgangspunt wat Buurman betreft zijn: ‘Niets over ons, zonder ons’. Dit betekent dat beide beroepsgroepen van meet af aan vertegenwoordigd moeten zijn aan bestuurstafels van hoog tot laag, oftewel van team- en bestuursniveau tot in Den Haag. Verpleegkundigen en verzorgenden moeten zelf de regie voeren over hun beroep en over de beroepsontwikkeling en veranderingen die hiervoor nodig zijn.
Vrijblijvend
De huidige overlegvormen, inclusief de bijbehorende governancecode, zijn volgens Buurman te vrijblijvend. “Om professionele zeggenschap te verankeren in organisaties is een shared-governancestructuur noodzakelijk”, stelt Buurman. “De huidige governancecode is te vrijblijvend in hoe dit gerealiseerd moet worden.”
Wettelijk verplicht
De huidige verpleegkundige adviesraad zou wat Buurman betreft doorontwikkeld moeten worden tot een bestuursraad waarin verpleegkundigen en verzorgenden gelijkwaardig participeren met medici. Een andere oplossing is professionalisering van de verpleegkundige adviesraad. Als er in dit opzicht binnen drie jaar geen merkbare stappen worden gezet, dan is wettelijke verankering van professionele zeggenschap noodzakelijk, vindt Buurman.
Structurele problemen
Het bestuurlijk en beleidsmatig in stelling brengen van verpleegkundigen en verzorgenden is volgens Buurman nodig om de grote, structurele problemen waar het huidige zorgstelsel mee kampt aan te kunnen. Daarbij gaat het met name om een groeiende zorgvraag bij een krimpende arbeidsmarkt en beperkte financiële middelen. In haar advies aan minister Van Ark schetst Buurman al enkele contouren van wat er vanuit het verpleegkundig perspectief nodig is.
Vicieuze cirkel
Om te beginnen wil Buurman maximaal inzetten op behoud van verpleegkundigen en verzorgenden voor de sector. Met het oog hierop zou de door haar voorgestane commissie Verpleging & Verzorging in samenspraak met VWS en Sociale Zaken een pakket van maatregelen moeten ontwikkelen. “Nu stromen jaarlijks heel veel verpleegkundigen en verzorgenden uit, waardoor menselijk kapitaal verloren gaat en we in een vicieuze cirkel blijven zitten”, stelt Buurman. “De achterdeur moet dicht.”
Loopbaanmogelijkheden
Om de achterdeur te sluiten zijn maatregelen nodig op het gebied van salaris, opleiding en loopbaanontwikkeling. Daarbij denkt Buurman onder meer aan gedifferentieerde loopbaanmogelijkheden en combinatiebanen. Ook zouden scholings- en loopbaanmogelijkheden moeten worden vastgelegd in de cao’s.
IC-bedden
Een andere stap is een betere benutting van het beschikbare arbeidspotentieel. Als een op de vijf IC-verpleegkundigen vier uur per week meer zou werken, zo becijfert Buurman, dan kan de opschaling naar 1350 IC-bedden gerealiseerd worden zonder extra personeel te moeten opleiden. Momenteel kent Nederland allerlei barrières die ruimere inzet van het huidige personeel in de weg staan. Zo wordt de inkomenspositie vaak niet verbeterd als er meer gewerkt wordt, doordat werknemers toeslagen verliezen of meer betalen voor kinderopvang.
Vertrouwen
Buurman wil daarnaast de patiëntgebonden tijd vergroten door het vertrouwen in professionals te herstellen. Verminderen van de administratieve lasten kan volgens Buurman 20 tot 30 procent meer tijd voor de patiëntenzorg opleveren.
Reactie
Minister Van Ark zegt de Tweede Kamer toe op Prinsjesdag per brief inhoudelijk te reageren op het advies van Buurman. In de betreffende brief wil ze ook ingaan op de arbeidsmarktknelpunten die in het recente SER-advies over de zorg naar voren zijn gekomen.
