Komend jaar moeten tien cao’s binnen zorg en welzijn opnieuw uitonderhandeld worden. De grootste daarvan zijn die van de ziekenhuizen, ggz, vvt, jeugdzorg en gehandicaptenzorg. In de umc’s zijn al twee gespreksronden geweest. Als deze gesprekken een indicatie zijn, dan belooft 2021 weinig goeds, aldus Merlijn: “Eén boodschap was heel helder; de NFU heeft laten weten dat er sprake zal zijn van een negatieve loonruimte en maakt deze afhankelijk van de politiek en de vergoedingen van zorgverzekeraars. Ons beeld is dat het op andere tafels niet veel anders zal gaan. Dit terwijl medewerkers er vanuit gaan dat zij –na alle respect en applaus eerder dit jaar- nu ook daadwerkelijk beloond zullen worden voor hun inspanningen.”
Koopkrachtbehoud
Ook FBZ toont zich weinig optimistisch. Gezien het gure economische klimaat acht FBZ lange onderhandelingstrajecten over grote, innovatieve en inhoudelijke cao-vernieuwingen komend jaar niet realistisch. Daarom zet de bond in op kortlopende cao’s, die primair gericht zijn op koopkrachtbehoud.
Lastig
Dit laatste wordt volgens FBZ al lastig genoeg. De economische voorspellingen voor komend jaar zijn “helaas allesbehalve rooskleurig”, aldus FBZ. Weliswaar voorziet het Centraal Planbureau (CPB) een economische groei van 3,5 procent, na een krimp eerder dit jaar van 5 procent, maar deze voorspelling valt of staat met de kracht van de tweede coronagolf.
Premiestijging
Bij een economische groei van 3,5 procent is volgens het CPB een gemiddelde koopkrachtstijging van 0,8 procent mogelijk, maar volgens FBZ ziet het planbureau daarbij de stijging van de pensioenpremies over het hoofd. Vanwege de lage rente heeft het Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) al een premiestijging aangekondigd van 1,5 procent. “Het realiseren van koopkrachtverbeteringen wordt daardoor heel lastig”, constateert FBZ.
Arbeidsvoorwaarden
Naast financiële gevolgen heeft corona ook kwesties als personeelstekorten en werkdruk op scherp gezet. Om die reden wil de FNV in de nieuwe cao voor umc’s “een forse, maar reële inzet” om het werk binnen een umc aantrekkelijk te maken en te houden. “Naast het verhogen van het loon en de onregelmatigheidstoeslag heeft de FNV ook concrete voorstellen gedaan om de arbeidstijden en rusttijden aan te passen om de werkdruk te verlagen”, licht Merlijn toe. “Ook wil de FNV afspraken maken over een goed generatiebeleid.”
Inspraak
Het verbeteren van secundaire arbeidsvoorwaarden is ook volgens FBZ essentieel. Dit betekent onder meer verlaging van de werkdruk, voldoende hersteltijd in roosters en het stimuleren van een integraal levensfasebeleid. Daarnaast wil FBZ meer inspraak van zorgprofessionals bij het instellingsbeleid en de mogelijkheid van vaste aanstelling voor werknemers die dit willen.
Commissie
FBZ juicht het instellen van de SER-commissie ‘Werken in de zorg’ toe. Deze commissie buigt zich sinds begin december in opdracht van minister Van Ark buigt over het arbeidsmarkttekort in de zorg. FBZ betreurt het echter dat ze als bond die bij vrijwel alle grote cao-overleggen in de zorg aanzit, niet is uitgenodigd om in de commissie plaats te nemen.
Focus
De vakbond waarschuwt de commissie voor een te enge focus. De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) concentreerde zich in een recent rapport over de het arbeidsmarkttekort vooral op verpleegkundigen en verzorgenden. “Die focus lijkt logisch, omdat voor deze twee groepen de grootste tekorten worden verwacht”, zegt FBZ-voorzitter Maarten Faas op de website van de bond. “Maar daarmee blijft een verwacht tekort in 2022 van 20.000 medewerkers in andere beroepen buiten beeld.”
FBZ vindt het dan ook van groot belang dat de commissie in de volle ‘zorgbreedte’ nadenkt over de vraag hoe het werken in de zorg aantrekkelijker kan worden gemaakt.
