IGJ: ‘Zorgboerderijen moeten kwaliteit en veiligheid verbeteren’

Al in 2018 drong de IGJ aan op verbeteringen, toen samen met de gezinshuizen. “De verdere professionalisering van kleinschalige aanbieders is gediend met de ontwikkeling van een eigen kwaliteitskader”, schreef de inspectie toen. Dat zou professionals passende hulp bieden en de veiligheidsrisico’s voor patiënten beperken. De gezinshuizen hebben binnen een jaar kwaliteitsnormen opgesteld, maar bij de 1200 zorgboeren is weinig gebeurd.

Richtlijnen en veldnormen

Op verzoek van de IGJ zijn de zorgboeren onlangs begonnen aan het ontwerpen van richtlijnen. De inspectie kijkt mee bij de ontwikkeling van die veldnormen, aldus een woordvoerder van de IGJ: “We gaan dit jaar kijken hoe de partijen de kwaliteit van de bij hen aangesloten aanbieders monitoren. Op basis daarvan bepalen we waar de inzet van ons als toezichthouder het hardste nodig is.”

Dit maakt het toezicht volgens de IGJ makkelijker, omdat de controle van de koepels een vorm van zekerheid zal geven voor de kwaliteit van de aangesloten zorgboerderijen: “Ze kunnen zorgboerderijen helpen bij het in orde krijgen van de kwaliteit. Ook stellen zij belangrijke eisen aan de kwaliteit, monitoren zij die en stimuleren ze waar nodig verbetering.” Nu bezoekt de IGJ nog elke zorgboerderij apart als daar aanleiding voor is.

Verbeteringen wenselijk

Drie jaar geleden bracht de IGJ een rapport uit over kleinschalige jeugdhulp met verblijf, met name zorgboerderijen en gezinshuizen. Bij de meeste van de bezochte 49 aanbieders voldeed de kwaliteit “aan de basisverwachtingen”, schreef de inspectie in 2018, maar “verbeteringen zijn echter wenselijk”. De inspecteurs spraken zowel de zorgboeren als directeuren, jeugdigen en medewerkers.

De IGJ wilde toen verbeteringen op het gebied van veiligheid, cliëntpositie en organisatie. “Zo maakt bijna de helft van de aanbieders onvoldoende gebruik van een systematische risicotaxatie en beschikt een aanzienlijk deel van hen niet over een onafhankelijke vertrouwenspersoon en klachtencommissie. Een kwart van de aanbieders werkt met niet-geregistreerde professionals, terwijl eenzelfde deel incidenten onvoldoende analyseert.” Dit terwijl zorgboerderijen steeds vaker complexe zorg aanbieden: “Kleinschalige aanbieders dienen duidelijk aan te geven hoe ver hun deskundigheid en capaciteit reiken waar het gaat om het plaatsen van jeugdigen met een complexe problematiek.”