Eind vorig jaar gaven Zorginstituut Nederland en de Nederlandse Zorgautoriteit hiertoe een eerste aanzet met het advies ‘Samenwerken aan passende zorg: de toekomst is nú’. Maar wij kunnen dit niet alleen: als we de zorg écht duurzaam willen veranderen, hebben we de betrokkenheid en samenwerking van alle partijen in de zorg nodig. Daarom roep ik al die partijen op: doe mee, kom in actie! Alleen samen kunnen we passende zorg écht tot een succes maken.
Nu doorpakken
Het toegankelijk en betaalbaar houden van goede zorg is natuurlijk niet nieuw. Voor dit doel bestaan er al vele programma’s en projecten, zoals de Hoofdlijnenakkoorden, ‘Juiste zorg op de juiste plek’ en ‘Samen beslissen’. We zijn op de goede weg, maar duurzame verbetering bereiken we pas door samen te werken en samenhang aan te brengen. Door de coronacrisis is iedereen inmiddels doordrongen van de noodzaak tot verandering. Dat maakt dat we juíst nu moeten doorpakken. En veranderingen moeten doorvoeren die niet altijd eenvoudig, maar wel noodzakelijk zijn. Dat vraagt om lef en leiderschap.
Passende zorg als richtsnoer
Ons advies over passende zorg is geen nieuw programma, maar een visie op de toekomst van de zorg, waarin ‘passende zorg’ centraal staat. Dit begrip is nieuw, maar niet nieuw in de zin van ‘we gooien het totaal over een andere boeg’. Passende zorg is doelmatige, waardegedreven en effectieve zorg, die inzet op gezondheid in plaats van ziekte, samen met de patiënt tot stand komt en dicht bij de zorgvrager wordt georganiseerd. Passende zorg ontstaat door het aanbod en de bekostiging van zorg in samenhang met elkaar te organiseren.
Voor zowel het Zorginstituut als de NZa wordt passende zorg het richtsnoer voor de samenstelling van het verzekerde pakket, de bekostiging van zorg, het toezicht op zorgaanbieders en zorgverzekeraars en de risicoverevening. We zetten onze wettelijke instrumenten gericht in om het proces van passende zorg te bevorderen en te ondersteunen, zodat de voortgang gewaarborgd blijft.
Input uit de praktijk is essentieel
Op de weg naar passende zorg heeft het Zorginstituut inmiddels een aantal stappen gezet. Daarbij laten we ons waar nodig voeden door ervaringen uit de praktijk en bouwen we aan een lerend systeem. Dat zie je bijvoorbeeld terug in onze verkenning om een ‘kwaliteitskader passende zorg’ te ontwikkelen. We denken dat zo’n kader de beste manier is om de principes van passende zorg tot uitvoering te brengen, maar dat werkt alleen als dit is ontwikkeld vanuit het perspectief van de praktijk. Ook bij andere stappen die we zetten naar passende zorg, zoals het stimuleren van samen beslissen of het herzien van onze beoordelingsmethodiek bij pakketbeslissingen, maken we gebruik van input vanuit de praktijk.
Naar elkaar luisteren en van elkaar leren
Kortom: belangrijke voorwaarde voor het succes van passende zorg is dat iedereen – van overheid tot individuele zorgverlener, patiënt of cliënt – betrokken is en actie onderneemt. Bij elke stap op de weg van theorie naar toepassing in de praktijk van passende zorg, is het essentieel dat we luisteren naar elkaars aanpak en ideeën. En dat we van elkaar leren en de dialoog aangaan. Maar laten we nu eerst en vooral met elkaar aan de slag gaan, zodat we onze toekomstvisie over passende zorg samen kunnen verwezenlijken!
Sjaak Wijma
Voorzitter Raad van Bestuur Zorginstituut Nederland
Deze blog is gebaseerd op een open brief die Zorginstituut Nederland en de Nederlandse Zorgautoriteit onlangs hebben verstuurd naar bestuurders over de zorg in Nederland. De volledige brief is hier te lezen.