Net als jij: waarom Samen Sterk zonder Stigma moet blijven bestaan

De afgelopen jaren is er door de overheid al overmatig bezuinigd op de psychische hulpverlening en nu wordt de plek die doet inzien dat je buiten de muren van de ggz waardevol kunt zijn en je bovendien helpt om je die deur open te zetten opgeheven. De organisatie die mij en vele anderen leerde wat zelfstigma, publiek stigma en stigma binnen de ggz is en hoe je hiermee om kunt gaan. Een levende bibliotheek vol kennis en ervaringen in de vorm van honderden ambassadeurs, medewerkers, onderzoekers en supporters die voor iedereen toegankelijk is. De stichting die mij leerde dat ik een mens ben met beperkingen en mogelijkheden. Net als jij.

Angst

Vijf jaar geleden kreeg ik te horen dat mijn scriptie goed bevonden werd en studeerde ik af aan de de Universiteit van Amsterdam. Voor velen voelt afstuderen als een opluchting, bij mij ontwaakte een oude angst: zit er wel iemand op mij te wachten?

Om te begrijpen waar die angst vandaan komt, neem ik je mee naar de winter van 2010. Na vijf jaren van zware depressie was alle kracht in mijn lichaam en geest op. Ik had diverse behandelingen achter de rug en was – zonder dat ik daar bewust van was – binnen de ggz verschillende keren tegen stigma aangelopen. Stigma bij de hulpverlener. Al mijn woorden, keuzes, gedachten, handelingen en blikken werden onder de loep genomen. At ik tijdens de lunch pindakaas in plaats van hagelslag? Dan was ik een patroon aan het doorbreken, maar voor het idee dat ik ooit zou gaan studeren was geen ruimte. Ik voelde me een patiënt zonder kans op een toekomst, terwijl ik niets liever wilde dan meedoen. Ik wilde niet anders zijn dan jij. 

Ergens hadden de therapeuten gelijk. Als ik terugdenk aan die bewuste winter dan was de stap van deeltijdtherapie naar een zelfstandig studentenleven groot. Het is niet voor niets dat ik me tijdens de kerstvakantie in mijn eerste jaar bij mijn ouders op de WC opsloot en weigerde iemand binnen te laten. Al hyperventilerend vertelde ik mijn ouders dat ik dat ik mijn droomstudie gevonden had, maar dat het allesomvattende gevoel van depressie me maar niet losliet. Als dat zware, destructieve monster mijn lichaam niet zou verlaten, zag ik geen toekomst meer.

Staan voor wie ik ben

Toen ik weer tot bedaren kwam, besloot ik voor mijn laatste optie te gaan: antidepressiva. Ik was moe van het vechten en wist dat ik het niet meer alleen kon. Het verhaal dat volgt is uiteraard genuanceerder dan het vinden van een wondermiddel, maar leidde wel in juni 2016 tot het bericht dat ik Master of Arts geworden was. Toch deed die titel me weinig. In plaats van gepaste trots te voelen, bleef ik me vooral bewust van mijn kwetsbaarheid. Net als in 2010 was ik moe en voelde me leeg. Wat heb je aan een diploma als je diep van binnen weet dat fulltime in een kantoortuin werken vanwege de veelheid aan prikkels voor jou geen doen is? Als je daarnaast vol zelfvernietigende gedachten zit die je functioneren in de weg staan? In die zomer meldde ik me aan als ambassadeur van Samen Sterk zonder Stigma. Misschien was een baan voor mij teveel gevraagd, maar ik kon me in ieder geval inzetten voor datgene wat ik zelf niet eerder durfde: staan voor wie ik ben inclusief psychische kwetsbaarheid.

Bij een van de eerste trainingen die ik bij Samen Sterk zonder Stigma volgde, leerden mijn medeambassadeurs en ik onszelf te presenteren en van onze kwetsbaarheid een kracht te maken. Na mijn presentatie moedigde trainer Erwin van Huigenbosch (Astare) mij aan om contact op te nemen met Merel Ooms, producent van Solo Stories. Dit theaterproductiebedrijf creëerde een voorstelling gebaseerd op het boek ‘PAAZ’ van Myrthe van der Meer. Erwin wist zeker dat ik een klik met Merel zou hebben en als theaterwetenschapper gecombineerd met ervaringsdeskundigheid een bijdrage aan de productie zou kunnen leveren.

Inmiddels werk ik al bijna vijf jaar voor Solo Stories en is mijn takenpakket van educatiemedewerker uitgebreid naar dramaturg, podcastmaker en tourmanager. Bij Samen Sterk zonder Stigma ontwikkelde ik het vertrouwen dat ik de wereld iets te bieden heb, namelijk: mijn kwetsbaarheid. Die zorgt ervoor dat ik regelmatig overprikkeld en vermoeid ben, maar ook dat ik mensen aanvoel, een luisterend oor kan bieden, iemand kan steunen door mijn verhaal te vertellen en bovendien ultiem kan genieten van de dingen die ik wel kan.

Samen Sterk zonder Stigma is voor mij levensveranderend geweest en die ervaring gun ik iedereen. Dat nu juist deze organisatie geen subsidie meer krijgt, bepaalt niet alleen de toekomst van de stichting, maar ook van alle Nederlanders die met psychische klachten te maken krijgen. Bij deze richt ik mij tot de overheid: kies voor de voorbeeldfunctie die Samen Sterk zonder Stigma heeft. Kies voor een wereld zonder stigma!

Annemiek Lely

Ambassadeur Samen Sterk zonder Stigma