Keuzevrijheid
Terwijl de landen om ons heen, zoals Frankrijk, Duitsland, Spanje en Italië, steeds meer vaccinatieverplichtingen opleggen, is Nederland nog erg terughoudend. Dat is logisch gezien onze grondwet, maar hoogleraar gezondheidsrecht aan de Universiteit Leiden en rechter plaatsvervanger Aart Hendriks is er meer ruimte voor een vaccinatieplicht dan nu gedacht wordt.
“Op grond van wet- en regelgeving is een vaccinatieplicht vanuit de overheid momenteel niet toegestaan. Volgens de grondwet is er keuzevrijheid om te kiezen voor een vaccinatie”, vertelt Hendriks aan de Jurist. “Tegelijkertijd wordt ook voorgeschreven dat de overheid maatregelen moet nemen ter bescherming van de volksgezondheid.” De overheid mag in noodsituaties afwijken van de grondwet.
Werkgevers
Ook bedrijven kunnen onder bepaalde omstandigheden een vaccinatie verplicht stellen voor hun medewerkers. Als deze tenminste proportioneel is en niet discrimineert.
Dwang
Hierover deed de Gezondheidsraad, waar Hendriks lid van is, in februari al een advies. Daarin schreef de raad: “Een vaccinatieplicht is een vorm van drang. Dit geldt ook voor versoepeling van maatregelen voor gevaccineerden. Drang is niet per definitie onaanvaardbaar, maar er moet wel een rechtvaardiging voor bestaan.”
Privacy
Naast vrijheidsrechten spelen bij een vaccinatieplicht op het werk ook privacy-afwegingen. Hendriks legt in het interview met de Jurist uit dat bedrijven vaccinatie onder bepaalde omstandigheden wel kan verplichten, maar hier niet op kan controleren. Als werkgever mag je niet vragen of iemand daadwerkelijk gevaccineerd is.
Gewoon doen
Volgens de hoogleraar is het niet nodig om de wet aan te passen eer er een vaccinatieplicht mogelijk is. Een snellere weg is volgens hem dat bedrijven het simpelweg in de praktijk gaan brengen en er vervolgens een rechter een oordeel over laten vellen. “Het is beter als de wetgever de kaders maakt, maar er zijn af en toe noodsituaties waarin toch een beslissing genomen moet worden.”
Lees ook op Zorgvisie: Meeste zorgbestuurders en -verleners tegen verplichte vaccinatie
Langzaam wordt duidelijk dat het goed mogelijk is dat de vaccinaties juist bijdragen aan het sneller muteren van het virus. Dat past zich immers steeds aan nieuwe bedreigingen aan. Dit is in ieder geval wat de Vlaamse professor Geert Vanden Bossche en andere experts stellen. Zij vinden het een heel slecht idee om midden in een pandemie mensen massaal te gaan vaccineren. Daar help je het virus alleen maar mee! Mocht je je nog wat verder in de materie willen verdiepen, dan raad ik je een interview aan met professor Theo Schetters bij de Nieuwe Wereld – die legt het allemaal keurig uit. Misschien even nadenken voordat mensen worden gedwongen dat ze dit zogenoemde vaccin moeten nemen.