We mogen weer meer en we gaan weer. Ook ik kan niet wachten om festivaloutfits uit de kast te halen, lippenstift te dragen zonder mondkapje en op vakantie te gaan naar het buitenland. Maar de stap naar ‘normaal’ wringt ook. Want ik ben bang dat de ‘helden van de zorg’ met lege handen deze crisis uitkomen. Dat kunnen we niet laten gebeuren, want het gaat al te lang niet goed.
Bureaucratie en diploma-druk
Eerst hadden we de golf van de bureaucratie. Onder het mom van kostenbeheersing en kwaliteit werden termen als productie, efficiency en optimalisatie geïntroduceerd. Voor velen het begin van de ontzieling van hun vak.
Daarna de opwaartse diploma-druk. Voor veel verzorgenden en ondersteuners was er geen plek meer. Ironisch, want dat zijn precies de mensen die we nu door de introductie van ‘corona-banen’ weer proberen naar de zorg te krijgen.
Een tsunami aan zelfsturing volgde, taken die voorheen bij managers lagen, werden in teams belegd. Overhead daalde, maar regeldruk nam verder toe.
De personele tekorten werden voelbaarder. Roosters als gatenkaas, zomervakanties die onder druk kwamen te staan. Onvoldoende tijd om stagiairs en zij-instromers goed te begeleiden.
Bovenop deze situatie raasde corona over ons land. Terwijl bovenstaande problemen rondom werkdruk, bureaucratie en personele tekorten niet zijn opgelost én de ruimte voor goede arbeidsvoorwaarden is gedaald. Cao-processen lopen vast, waardering blijft uit. Ondanks de vermoeidheid onder zorgverleners, worden langzaamaan zelfs acties voorbereid.
Waardering afdwingen
Na de hoogste coronagolven, staan we op dit moment voor twee nieuwe golven: inhaalzorg en verdergaande vergrijzing. Volgens het Planbureau voor de leefomgeving zou alleen al in de ouderenzorg het aantal banen moeten verdubbelen naar zo’n 700.000 in 2040. Dat kan niet. Er moeten oplossingen komen om de druk op zorgverleners niet verder te laten oplopen.
Want te veel mensen die in de sector zorg en welzijn werken, lopen vast. De golf waar we nu op moeten inzetten, is een emancipatiegolf.
De hele samenleving heeft afgelopen anderhalf jaar gezien dat de zorg de ruggengraat is van onze samenleving. Het is tijd dat we daar waardering voor gaan afdwingen. Mijn wens voor de zorg post- corona is dat zorgverleners net zo goed voor zichzelf gaan zorgen, als voor hun patiënten of cliënten. Dat zij zich (ongevraagd) gaan bemoeien met beleid binnen de organisatie.
Stoppen met aantoonbaar onzinnige regels en registratie. Grotere contracten eisen als ze meer willen werken, en ook thuis traditionele rolpatronen doorbreken als dat daarvoor nodig is. In actie komen voor een hoger loon, ondanks vermoeidheid en inhaalzorg. ‘Nee’ zeggen als de grens bereikt is. Stil staan bij hun loopbaan, faciliteiten vragen om zich te blijven ontwikkelen. Wij staan voor ze klaar. Laat de volgende golf, een emancipatiegolf zijn.
Anneke Westerlaken, voorzitter CNV Zorg & Welzijn