Dataprivacy, van zowel patiënten als medewerkers, moet nadrukkelijk in acht worden genomen, waarbij tegelijkertijd meer informatie wordt opgeslagen, geanalyseerd en met andere partijen uitgewisseld. Dat moet veilig, snel en betrouwbaar gebeuren. Denk bijvoorbeeld aan labuitslagen, scanbeelden, onderzoeksgegevens en dergelijke. De hoeveelheid en diversiteit van de data betekent meer complexiteit, waarbij de eisen die gesteld worden aan betrouwbaarheid en integriteit van de uitgewisselde data toenemen. Het onderhouden, uitbreiden en innoveren van zorgtoepassingen en de bijbehorende systemen vraagt om continue en vaak stevige investeringen. Niet alleen voor de daadwerkelijke reken- en opslagcapaciteit, maar ook voor essentiële datacenterfaciliteiten zoals de noodstroomvoorziening, koeling, snelle en redundante connectiviteit.
Veel ziekenhuizen staan dan ook voor de keuze: blijven we alle ict zelf doen of besteden we (delen van) de ict uit aan deskundige partners? Hier zijn vijf belangrijke uitdagingen die meegenomen moeten worden in deze overweging:
Veilig uitwisselen van gegevens tussen zorginstellingen
Een belangrijke uitdaging binnen de zorg is het veilig opslaan en uitwisselen van patiëntgegevens. Bijvoorbeeld wanneer een patiënt naar een ander ziekenhuis verplaatst moet worden. Iets dat tijdens de coronapandemie vaak is voorgekomen. Vanwege de geslotenheid van veel ziekenhuissystemen en de bestaande regels rond de uitwisseling van privacygevoelige gegevens, gaat dat soms op een wijze die die niet meer aansluiten op de snel toenemende eisen en behoeften, zoals hierboven beschreven. Bijvoorbeeld via een fysieke gegevensdrager, zoals een DVD, of het versturen van medicatie-informatie via de fax. De langverwachte Wet elektronische gegevensuitwisseling (Wegiz) ligt nu bij de Tweede Kamer voor goedkeuring. Daarin staat dat in de zorg een aantal soorten gegevensuitwisseling de komende jaren met voorrang gedigitaliseerd moet worden.
Er zijn verschillende mogelijkheden om dit te realiseren. Bijvoorbeeld een volledig via encryptie beveiligde cloud- of netwerkomgeving die alleen toegankelijk is voor specifieke zorginstellingen. Doordat externe datacenters beschikken over snelle en veilige dataverbindingen kunnen zorginstellingen direct op veilige wijze toegang krijgen tot belangrijke patiëntdata die bij andere zorgverleners is opgeslagen.
De continuïteit van de zorg garanderen
Het is niet alleen van groot belang dat de IT in ziekenhuizen volledig beveiligd en beschermd wordt, de systemen moeten ook altijd beschikbaar zijn. Uitval is simpelweg geen optie. Om die continue beschikbaarheid te kunnen garanderen, is het essentieel dat er voor het epd en andere essentiële ziekenhuissystemen een uitwijk- of twin-omgeving wordt ingericht. Dit is een kopie van het primaire datacenter, dat bij een calamiteit de ict-taken kan overnemen zodat de continuïteit van de zorg gewaarborgd is. Applicaties en bijbehorende gegevens worden voortdurend gesynchroniseerd tussen deze locaties. Mocht zich onverhoopt op de ene locatie een storing voordoen, blijven alle systemen dankzij het gebruik van twee locaties zonder onderbreking beschikbaar.
Voor een uitwijk- of twin-locatie is bijvoorbeeld een extern datacenter een goede optie, omdat deze zich fysiek op een andere locatie bevindt dan het eigen datacenter van het ziekenhuis. Maar ook als primaire locatie biedt een extern datacenter voordelen, omdat essentiële datacentervoorzieningen – denk aan stroomvoorziening, koeling, datacommunicatie, fysieke beveiliging, etc. – daar primaire processen zijn en dus continu worden gemonitord en verbeterd.
Het tempo van digitale ontwikkelingen wordt steeds hoger
Snelle technologische ontwikkelingen, gecombineerd met voortdurend veranderende regelgeving maken het complex om goede voorspellingen te doen over de benodigde ict-capaciteit. Denk bijvoorbeeld aan de snelle ontwikkelingen rond AI voor diagnostisering of het ondersteunen van patiëntenzorg thuis. Het onderhouden, beveiligen en innoveren van de daarvoor benodigde toepassingen en de bijbehorende systemen in een eigen datacenter is complex en vraagt om stevige en herhaaldelijke investeringen. De datavolumes in de zorg nemen enorm toe, voor geavanceerde analyses en onderzoeksprojecten is steeds meer rekenkracht nodig. Je kunt je als ziekenhuisbestuurder daarom afvragen of het nog wel zinvol en haalbaar is om al deze faciliteiten zelf in huis te halen en te onderhouden. Door samen te werken maak je gebruik van de kennis en ervaring van experts. Gezamenlijk kan dan worden gekeken wat de beste oplossing of aanpak is om het niveau van de ict-voorzieningen naar een hoger niveau te brengen, waarmee een fundament ontstaat voor verdere innovatie.
(Zorg)ict wordt steeds specialistischer
Net als de zorg, wordt ict steeds specialistischer. ict-partners focussen zich daarom steeds meer op het aanbieden van specifieke diensten en faciliteiten. Voor het uitbesteden van ziekenhuis-ict betekent dit een combinatie van meerdere partijen die naadloos met elkaar moeten samenwerken. Of nog beter: een geïntegreerd ecosysteem van partners, met één vertrouwd aanspreekpunt die de andere partners aanstuurt. De ene partner biedt bijvoorbeeld een veilige en betrouwbaar (cloud)platform voor de daadwerkelijke zorgtoepassingen, terwijl de andere partner alle benodigde datacenterfaciliteiten biedt.
Kosten beter voorspelbaar maken
Zoals hierboven geschetst nemen de behoeften en eisen die aan de ziekenhuis-ict worden gesteld snel toe en wordt de infrastructuur die daarin moet voorzien, complexer. Dit brengt ook op financieel vlak uitdagingen met zich mee. Dit betekent regelmatige CAPEX-investeringen die een flinke aanslag op het beschikbare budget vormen. Het afgelopen jaar heeft bewezen hoe belangrijk goede digitalisering is voor effectieve zorg. Naast een tekort aan IC-bedden en -personeel moesten ziekenhuizen en andere zorginstellingen heel snel overstappen op digitale processen om de continuïteit van de zorg te kunnen garanderen. Denk bijvoorbeeld aan videoconsults met en tussen artsen of het verzamelen, analyseren en uitwisselen van data over covid-behandelingen en -onderzoek. Dit stelde hoge eisen aan de schaalbaarheid en flexibiliteit van de ict-omgevingen. Afgezien van de praktische uitdagingen die het snel op- en afschalen van capaciteit met zich meebrengt, vraagt dit om extra investeringen in reken- en opslagcapaciteit, maar er zijn bijvoorbeeld ook additionele (nood)stroomvoorzieningen en dataverbindingen nodig.
Het uitbesteden van (een deel van) de ict is op financieel gebied een interessante optie. CAPEX-investeringen worden OPEX-kosten, die dankzij het servicemodel goed te voorspellen zijn en minder druk leggen op het beschikbare budget. Omdat hierbij alle benodigde faciliteiten, voorzieningen en diensten in de kosten zijn inbegrepen, hebben ziekenhuizen beter financieel inzicht en wordt het makkelijker om budgetten te plannen en toe te wijzen. Daarnaast kan, indien nodig, bij (hybride) cloudoplossingen makkelijk en snel op- en afgeschaald worden.
De toekomst is aan het ecosysteem
Met het steeds complexer wordende ict-landschap en de toenemende eisen die de zorg stelt aan de ict-omgeving, is in de toekomst alleen een sterk ecosysteem met ziekenhuizen, zorgpartners en gespecialiseerde ict-partners in staat om de zorg efficiënt en betaalbaar te houden. Want net zoals de ziekenhuiszorg zich steeds meer is gaan specialiseren in verschillende disciplines, zo is ook ziekenhuis-ict absoluut een specialisme geworden.
Auteur: NorthC Datacenters