© wladimir1804 / stock.adobe.com
Kort na het uitbreken van de coronacrisis heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten afspraken met het rijk gemaakt om te voorkomen dat aanbieders van jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning in acute financiële problemen zouden raken. Zorgaanbieders kregen in de eerste jaren doorbetaald zoals in 2019 en kregen daarnaast de extra kosten van de coronamaatregelen gecompenseerd.
Maatwerk
“Voor 2022 is er met het rijk geen generieke landelijke continuïteitsregeling afgesproken”, laat de vereniging nu aan haar leden weten. “Wel doet de VNG de oproep aan gemeenten om maatwerk te verlenen als de continuïteit van een instelling in het geding is. Dit vereist dat gemeenten en aanbieders hier op lokaal niveau het gesprek over voeren en dat maatwerk wordt verleend aan aanbieders als daartoe aanleiding is. Om gemeenten en aanbieders te ondersteunen hebben de VNG en het rijk een gespreksleidraad opgesteld.”
Gemeenten kunnen zorgaanbieders die in problemen komen onder voorwaarden nog wel te hulp schieten. Zorgaanbieders moeten er zelf alles aan hebben gedaan om een daling van de omzet te voorkomen, door de zorg en ondersteuning op de gewoonlijke manier óf anderszins door te laten gaan. Er moeten duidelijke redenen zijn waarom de zorgverlening niet door kon gaan. Bovendien wordt het omzetverlies niet meer standaard tegen 2019 afgezet, maar tegen een vergelijkbare periode.
Meerkosten
Eerder werd al bekend dat ook ziekenhuizen en de langdurige zorg en thuiszorg niet automatisch op de compensatie van verloren omzet hoeven te rekenen. Voor alle sectoren blijft de compensatie voor meerkosten door corona wel bestaan. Meerkosten in het sociaal domein ontstaan met name door het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen, extra kosten bij vervoer, dagbesteding en maatschappelijke opvang die volgen uit het afstandscriterium. Ook kan het gaan om de kosten van vervangend personeel bij uitzonderlijk hoog ziekteverzuim door corona, en eventueel extra kosten die samenhangen met het vaccineren van cliënten en/of medewerkers.
De VNG heeft met het rijk afspraken gemaakt over de vergoeding van deze meerkosten voor jeugdzorg en maatschappelijke ondersteuning. De afspraken gelden in principe voor heel 2022. “De uitwerking is op basis van de ervaringen in 2021 geactualiseerd, maar blijft inhoudelijk grotendeels onveranderd”, laat VNG weten. “Nieuw is dat het kabinet heeft besloten dat zelftesten voor zorgpersoneel onder de meerkostenregeling komen te vallen. Een laagdrempelige beschikbaarheid van zelftesten voor zorgpersoneel draagt eraan bij dat zij zichzelf vaker preventief kunnen testen.”
Kosten blijven stijgen
Wat dit zal betekenen voor de houdbaarheid van de zorg vanuit gemeenten moet blijken. De kosten in het sociaal domein blijven toenemen, zo blijkt uit de recente Benchmark Nederlandse Gemeenten van accountantskantoor BDO. Gemeenten geven aan dat zij als gevolg van de Wmo-kosten op steeds meer plekken in hun begroting tekorten zien ontstaan. De verwachting is dat de kosten verder zullen stijgen. Naast de Wmo zijn ook de kosten voor uitvoering van de Jeugdwet gestegen. Voor het eerst sinds de decentralisatie van jeugdzorg naar gemeenten in 2015 daalde weliswaar het aantal jongeren dat jeugdzorg ontving, zo berichtte het CBS in april 2021. Er zijn minder trajecten gestart. Maar de trajecten díé zijn gestart, duurden wél langer.
