Credit: Charday Penn / Getty Images / iStock
Zo konden zo’n 160 medewerkers van het Albert Schweitzer niet aan de slag vanwege een coronabesmetting. Op dinsdag zag het ziekenhuis 56 medewerkers uit de kliniek en 16 medewerkers van de OK uitvallen vanwege een positieve test. Sommige afdelingen kampen met een verzuim van meer dan 15 procent. “Dat is gigantisch”, schrijft een woordvoerder. Ook het UMC Utrecht, Dijklander en Gelre Ziekenhuizen hebben afdelingen waar het ziekteverzuim rond de 15 procent of meer bedraagt.
Groot knelpunt
Máxima MC, SJG Weert en Ikazia laten weten dat op sommige afdelingen maar liefst een vijfde van de medewerkers niet kan worden ingezet. “Uitval van personeel door isolatie of quarantaine is dan ook een groot knelpunt in ons ziekenhuis”, aldus Máxima MC. Het gehele ziekenhuis heeft een ziekteverzuim van 12 procent. “De opstart van inhaalzorg lukt dus vooralsnog niet en we bekijken dagelijks nauwgezet welke operaties doorgang moeten en kunnen vinden”, aldus Ikazia.
Voor veel ziekenhuizen gaat het om de hoogste verzuimpercentages van de pandemie. Onder meer het Adriaan de Ruyter Ziekenhuis, Laurentius en het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis geven aan niet eerder zulk hoog ziekteverzuim te hebben gehad. Zo zit bij Adrz 10 procent van de medewerkers ziek thuis. Tijdens eerdere golven kwam het ziekteverzuim niet boven 8 procent uit. Bij Laurentius zit 9 procent thuis. “Dat is hoog, maar we redden het er nog mee.” Het ETZ lukt het om alle urgente zorg te bieden, maar verder opschalen tot het gebruikelijke niveau is “helaas (nog) niet mogelijk”, laat een woordvoerder weten.
Alle cijfers zijn niet precies met elkaar te vergelijken. Medewerkers die vanwege coronabesmetting in de omgeving niet kunnen werken, zijn officieel niet ziek en deze cijfers worden niet altijd centraal bijgehouden.
Duidelijk andere gevolgen
Maasstad-bestuurder Peter Langenbach vertelt aan Zorgvisie dat deze golf coronabesmettingen duidelijk andere gevolgen heeft dan eerder. Het ziekteverloop is veel milder, haalt hij aan, waardoor op de IC nog maar een handvol personen ligt. Maar door het hoge ziekteverzuim en ook een stijging van het aantal coronapatiënten dat moet worden opgenomen, is de OK-capaciteit wel afgeschaald. Ook Isala laat weten een deel van het OK-programma te hebben afgeschaald door de krappe bezetting.
Door de tegenslagen heeft het Albert Schweitzer 22 patiënten moeten afbellen voor een operatie. Het ziekenhuis schakelt vanwege de personeelstekorten ook de operatiecapaciteit terug. “De totale OK-capaciteit is al met al wel flink hoger dan tijdens de lockdown van december en januari, maar lager dan we hadden gehoopt en aangekondigd. Uiteraard gaan alle spoedeisende operaties nog steeds door. Wat de planbare operaties betreft zoeken we steeds naar het verantwoorde maximum.”
Rooster rond krijgen
Om de roosters toch rond te krijgen, wordt intern personeel uitgewisseld, extern personeel ingehuurd en worden soms zelfs nog stewardessen ingezet. Het SKB in Winterswijk maakt bijvoorbeeld dankbaar gebruik van een reservepool aan medewerkers die eerder is opgericht. Isala vraagt oud-medewerkers die recent zijn gestopt om bij te springen. “Uitgezonderd incidenten krijgen we de roosters nog wel rond, maar erg gemakkelijk is het niet”, laat Medisch Centrum Leeuwarden weten, waar inclusief de medewerkers in quarantaine 10 procent van het personeel absent is.
Het Martini Ziekenhuis kan ook nog gewoon de roosters vullen. Bij het Groningse ziekenhuis lag het verzuim een jaar geleden ook hoger dan nu. Maar, merkt een woordvoerder op, de versoepelingen zijn hier wel belangrijk in. Bijna 100 procent van de besmettingen vindt namelijk buiten het ziekenhuis plaats. “We zien bijvoorbeeld een enorme toename in besmettingen door het opengaan van de scholen en nu een verdere toename vanwege de openstelling van de horeca.”
Inzet besmet personeel
De vrees dat problemen de komende tijd verergeren is er ook. Elkerliek laat weten dat de kans zeker aanwezig is dat er verdere problemen ontstaan door het hoge ziekteverzuim. “Zeker omdat de besmettingen in de maatschappij (en daarmee dus ook onder onze medewerkers) de komende weken waarschijnlijk nog verder zullen toenemen.” Tot nu toe redt het ziekenhuis het nog.
Ziekenhuizen werken aan richtlijnen om eventueel besmet personeel in te zetten. Een woordvoerder van het Erasmus MC laat weten dat het voor kan komen dat een medewerker met corona, maar zonder klachten toch komt werken, maar het wordt als laatste optie gebruikt. Deze medewerkers moeten er wel vrijwillig mee instemmen, dragen een mondneusmasker en pauzeren bijvoorbeeld apart van een team. Ook andere ziekenhuizen overwegen dit vanwege de enorme tekorten. “De druk op de capaciteit is zodanig hoog dat we de mogelijkheid afwegen om in bepaalde uitzonderlijke gevallen positief geteste medewerkers in te zetten”, laat Ziekenhuis Amstelland weten. “Overigens is dat nu nog niet aan de orde. We onderzoeken wat mogelijk zou zijn binnen de gestelde randvoorwaarden in de FMS-leidraad.”
Verdere verruiming
Een woordvoerder van ROAZ West en LUMC schrijft dat een verdere verruiming van de richtlijnen om besmet personeel zonder klachten in te zetten als oplossing wordt gezien in de regio “om te zorgen dat de zorg niet vast gaat lopen”. In de huidige FMS-richtlijn is dit alleen bij hoge uitzondering mogelijk. “Spoedeisende en acute zorg gaat altijd door, maar het gebeurt nu al dat planbare operaties weer later moeten worden gepland.”
