Sinds enkele maanden leeft Diederik Gommers weer buiten de spotlights en dat bevalt hem prima. “Tijdens de pandemie – als voorzitter van de NVIC – was ik vooral heel erg bezig om het geluid van de intensive care te laten horen in de maatschappij. Maar daardoor had ik geen tijd meer om zelf te werken aan oplossingen voor de problemen waar we tegenaan liepen. Daar ben ik nu ontzettend druk mee, maar op een heel leuke manier. Er gaan deuren voor me open; ik krijg iedereen te spreken die ik spreken wil. Dat is prettig.”
IC-capaciteit
Het belangrijkste probleem waar de IC-baas van het Erasmus MC zich mee bezighoudt is dat van de IC-capaciteit. “Hoe gaan we ervoor zorgen dat bij de alsmaar groter wordende krapte op de arbeidsmarkt die capaciteit voldoende blijft? En dat we die in geval van een nieuwe pandemie flexibel kunnen vergroten zonder de reguliere zorg al te zwaar te belasten?”
Het klinkt als een utopie nu bekend is geworden dat in heel het land honderden IC-verpleegkundigen juist vanwege de pandemie het bijltje erbij neer hebben gegooid. Maar Gommers wanhoopt niet, hoewel hij de laatste zal zijn om de rol van de arbeidsmarkt te ontkennen. “Die werkt al jaren niet mee en ook daarmee moeten we aan de slag. Maar er zijn heus alternatieve oplossingen te bedenken.” Een belangrijke rol daarbij is in zijn ogen weggelegd voor artificial intelligence.
Doorstroming
Zo initieerde de NVIC eind 2020 samen met techbedrijf Pacmed het consortium ICU data, dat met geld van de zorgverzekeraars een algoritme uitrolde waarmee betrouwbaar te voorspellen is wanneer een patiënt van de IC terug kan naar de verpleegafdeling. Gommers bemoeide zich persoonlijk met de totstandkoming van die deal. “Dat algoritme zorgt enerzijds voor meer zekerheid omtrent de optimale ontslagdatum, maar het helpt ook enorm in de logistiek van de IC, omdat de doorstroming er beter door wordt.”
En het bracht de inzet van artificial intelligence op de IC naar een nieuw niveau. Het belang van data was al groot, aldus Gommers, maar dat was vooral ten behoeve van gebruik achteraf. “We verzamelen op de IC meer gegevens over onze patiënten dan waar ook in het ziekenhuis. Het beheer en de beschikbaarstelling daarvan voor onderzoek ligt sinds alweer heel wat jaren bij stichting NICE. Dat was er allemaal al. Maar tijdens de pandemie misten we overzicht over de patiënten die op dat moment op de IC’s lagen. We wilden hun data versneld uit de epd’s kunnen halen ten behoeve van een algoritme waarmee we versneld konden leren over covid en de optimale behandeling daartegen.”
Met behulp van een externe partij – de epd-leverancier gaf niet thuis – lukte dat na enige tijd. Het betekende een doorbraak. “Door naar de data te kijken van de vele opgenomen covid-patiënten, kwamen we er tijdens de opschaling achter dat we meer antistolling moesten geven aan patiënten die op de IC terecht waren gekomen. Dat heeft gedurende de pandemie niet alleen de IC’s ontlast, maar ook heel veel levensbedreigende ziekte voorkomen.”
Werkplezier
Zo bracht het snelle verzamelen en analyseren van data extra kennis naar het bed die van doorslaggevende waarde was. “En dat gaat ons echt verder helpen”, denkt Gommers, “om het zorgproces te optimaliseren. Als we met behulp van AI-modellen al die beschikbare kennis overzichtelijk aan het bed kunnen brengen, verschaft dat aan doktoren en IC-verpleegkundigen een veel grotere span-of-control.”
Hij geeft een voorbeeld: “Als een verpleegkundige een melding binnen krijgt dat patiënt X binnen nu en een kwartier een bloeddrukdaling zal ondergaan, dan is dat geen verrassing meer, waardoor hij of zij de werkzaamheden bij patiënt Y rustig kan afronden. Dat geeft rust in het werk, omdat er beter overzicht is. En op dat laatste is het tijdens de covid-pandemie misgegaan. Tijdens die periode hebben onze mensen keihard gewerkt om meer bedden te kunnen bemannen dan normaal. Maar dat ging ten koste van het werkplezier. Ik geloof heilig: als we met behulp van AI onze IC-verpleegkundigen de controle over hun arbeidsproces terug kunnen geven, dan slaan we twee vliegen in één klap.”
Masterclass Artificial Intelligence
Diederik Gommers is spreker op de Skipr masterclass Artificial Intelligence in de zorg die plaatsvindt op 23 mei 2024 in Utrecht. Diederik Gommers spreekt over de rol van AI op de IC. U krijgt inzicht in de succesfactoren en valkuilen van de implementatie van AI. Kijk voor meer informatie over deze masterclass op de website.
