Daarom is het verontrustend als op het ministerie van VWS eindelijk een vakminister zit die kennelijk zelf komt vast te zitten in een jarenlang bestaand web van incompetentie en bureaucratie. Specialisten aangetrokken om te ondersteunen in het oplossen van crisissituaties zoals in de eerste Coronagolf (Feike Sijbesma) of de jeugdzorg problematiek (Rita Verdonk) verlieten gefrustreerd VWS.
Het is dan ook onbestaanbaar dat na alle tekortkomingen ten tijde van de Corona-epidemieën de lange termijn visie van de huidige minister van VWS niet veel anders is dan: zoek het zelf uit!. Terwijl Nederland voor zowat alles betreffende de curatieve zorg de laagste capaciteit van Europa heeft, kibbelen ambtenaren in VWS over het aantal IC-bedden. Inhaalzorg lukt voor geen meter en inmiddels heeft onze oosterbuur Duitsland alweer hulp aangeboden.
Er komt nog een calamiteit op ons af. Nu al is een onhoudbare stijging van de zorgpremie aangekondigd. De vraag dringt zich op hoe lang we een schrikbarend inefficiënt zorgsysteem in stand houden met stijgende premies. De oorzaken van die inefficiëntie zijn duidelijk aanwijsbaar. Er is echter een onwil om die onder ogen te zien en te handelen. Liever worden zorginstellingen in de tarieven afgeknepen. Daarnaast worden diezelfde zorginstellingen belast met tijd en geld verslindende nieuwe projecten zoals Zinnige Zorg en door adviesbureaus opgestelde regiovisies. Een goede financiële onderbouwing van deze projecten ontbreekt of zijn volstrekt irreëel. De overheid lijkt geobsedeerd te zijn door “ideeën”. Zo moesten verstandelijk gehandicapten de beschermende instellingen uit om zelfstandig te wonen. Dit ondanks de vele rapporten die toen al aantoonden dat dit een desastreus beleid was. Terwijl toenmalig staatssecretaris Terpstra een symbolische sloophamer hanteerde bij de afbraak van een beschermende zorginstelling, verheugden vastgoed handelaren zich op de opbrengst van vrijkomende panden. Het nut van de marktwerking in de zorg is overigens ook een voorbeeld van een niet onderbouwd “idee”.
Ik geef het toe. De zorgproblematiek is voor velen moeilijk te overzien. Belangenverstrengeling en gevestigde belangen van grootverdieners in de langdurige zorg dragen niet bepaald bij aan een objectieve berichtgeving. Er is feitelijk geen politieke partij die ook maar bij benadering op basis van een objectieve analyse een bijdrage levert aan een oplossing voor het zorginfarct. De SP heeft op zich wel ideeën over de zorg die hout snijden maar een totale omwenteling van het systeem vergen. Aanpassen en verbeteren kunnen effectiever zijn dan afbreken en opbouwen.
Misschien is het hoog tijd voor een Burger Initiatief: “Hoe redden we de zorg?” Van de overheid komt de oplossing niet.
Robert Kreis
Chirurg, niet praktiserend, en emeritus hoogleraar Brandwondenzorg VUmc