Ooit had ik gekozen voor de zorg, omdat ik er voor anderen wilde zijn. In de praktijk rende ik vooral achter procedures, protocollen en een te volle agenda aan. Dat was voor mij zo’n verdrietige conclusie dat ik besloot te stoppen.
Het lijkt alsof er in die twee decennia nauwelijks iets veranderd is. Nog steeds is de werkdruk in de zorg hoog en komen professionals lang niet altijd toe aan wat ze belangrijk vinden. Hoe kan dat? Dat intrigeert me. Kennis is het probleem niet: er worden rapporten volgeschreven over de personele krapte. Urgentie is het probleem ook niet. De ziekenhuizen kraken sinds de coronapandemie in hun voegen. De wíl lijkt er ook wel te zijn. Niemand komt ’s ochtends zijn bed uit om eens flink zand in de raderen van de zorg te strooien. Sterker nog: we vinden een vitale gezondheidszorg allemaal belangrijk.
Wat kan wél
Ik zou nu een boom kunnen opzetten over het zorgstelsel, de marktwerking, of de rol van verzekeraars. Maar dat is niet mijn expertisegebied. Ik heb verstand van HR in de zorg. En als ik terugkijk op het afgelopen jaar zie ik twee dingen die een bijdrage kunnen leveren aan een vitale zorgsector.
Allereerst: het onderbuikgevoel omzetten en goed in kaart brengen wat precies de personele uitdaging is. Er is zo veel informatie beschikbaar over hoeveel mensen er welke functies hebben, hoe hun carrièrepad eruitziet, hoe vaak en hoe lang ze ziek zijn, wanneer ze hun werkgever verlaten en – als ze in de zorg blijven – waar ze dan naartoe gaan. Die gegevens kun je vergelijken met die van andere organisaties in de regio, of bijvoorbeeld koppelen aan de uitkomsten van je medewerkerstevredenheidsonderzoek. Als je slim gebruikt maakt van de resultaten kun je weloverwogen en stevig onderbouwde plannen maken, meten of die plannen werken, en bijsturen als dat nodig is. En dat gebeurt in de praktijk ook.
De tweede succesfactor is: uitzoomen en samenwerken. In heel veel regio’s in Nederland hebben we lerende netwerken opgezet waarin HR-professionals en bijvoorbeeld financieel specialisten van verschillende zorgaanbieders samen kijken naar hun uitdagingen op het gebied van strategisch personeelsbeleid. Deze organisaties leren van elkaar, delen ervaringen én maken samen plannen. Bijvoorbeeld om regionaal de zij-instroom van medewerkers naar de zorg te vergroten.
Tijd om verder te gaan
Als we wachten totdat we de tijd en de ruimte hebben om te werken aan een vitale zorgsector, duurt het zomaar weer twintig jaar voordat er iets verandert. Het is tijd dat we verdergaan, dat we de mooie voorbeelden die we kennen, verder uitbouwen. HR-professionals en bestuurders kunnen voorop lopen in die richting. Zij hebben bij uitstek de positie om te sturen op mensen in plaats van op systemen, en om het goede voorbeeld te geven. Laten we samen uit de waan van de dag stappen en verbinding zoeken. Laten we gewoon beginnen. Nu, direct.
Marcel Haverkamp
Senior HR Consultant bij PFZW Datadiensten
Gratis online event: Healthcare@work 10 november 2022
De huidige tekorten aan personeel binnen zorg en welzijn zijn niet oplosbaar, simpelweg omdat de vraag te hard groeit. Aan welke knoppen kunnen we draaien om de zorg te blijven leveren? Tijdens het gratis online event Healthcare@work op 10 november 2022 bespreken we de oplossingen in de strijd tegen de krapte op de arbeidsmarkt.
maretrombout
Let er dan bij het in kaart brengen wat de echte personele uitdaging is wel op dat je de optimale bezetting om het werk te doen weer oplost naar een fatsoenlijk aantal fte. In de afgelopen 20 jaar hebben veel zorgafdelingen hun werkprocessen tegen het licht laten houden (vaak door externen) en gekeken hoe het efficiënter kon.
Nog voordat we tekorten hadden gingen we hetzelfde werk met minder mensen doen. Onze afdeling heeft zelfs een tijdje leerlingen geen contract meer aan kunnen bieden.
Inmiddels is mijn werk zo uitgekleed dat elke lucht er uit geprest is. Geen enkele calamiteit kunnen we meer opvangen, waardoor de werkdruk enorm voelt. Dit heeft niets te maken met vacatures, maar met de beleidskeuze het werk met minder mensen te doen.
Dat is ook een reden om de toko maar te verlaten als je dat kunt.