Martijn Venus in de Skipr studio
Een derde van het verzuim is beïnvloedbaar, zo heeft onderzoek van IZZ aangetoond. Met een paar simpele ingrepen is het omlaag te brengen. Leidinggevenden hebben daar een belangrijke rol in. “Zij moeten zich bewust worden van hun invloed”, zegt Venus. “Zij zijn meestal de reden voor een zorgmedewerker om te vertrekken naar een andere afdeling, een andere instelling of misschien wel helemaal uit de zorg.” Dat kan anders. Martijn Venus illustreert dat door te jongleren met drie ballen. Ze staan voor de vele ballen die zorgmedewerkers tegelijk in de lucht moeten zien te houden, maar ook voor drie oplossingsrichtingen: inzicht, dialoog en actie. Wat kan een leidinggevende in de zorg daarmee in de praktijk?
Inzicht, dialoog, actie
Inzicht krijg je uit data, zoals bijvoorbeeld medewerkerstevredenheid-onderzoeken, maar ook uit gesprekken met HR en – nog veel belangrijker – mensen binnen het team die een antenne hebben voor wat er speelt, zo legt Martijn Venus uit. “Vervolgens is het belangrijk om het goede gesprek aan te gaan, of de dialoog met het team. Niet aan het hoofd van de tafel, maar echt als onderdeel van het team. Managers en leidinggevenden moeten verzuim of verloop niet zien als een businesscase . Het gaat om de mensen zelf. Een gezond werkklimaat moet in de waarden van een organisatie zijn verankerd. Dat zie je vaak terug in de kleine dingen, zoals elkaar groeten op het werk.” Maar… voor de zorg geldt: er wordt veel gepraat maar te weinig geluisterd. Leidinggevenden moeten als het er op aankomt alles los kunnen laten om te luisteren met aandacht, zodat een medewerker het gevoel heeft dat hij of zij echt wordt gehoord.
De derde bal is die van ‘actie’. Martijn Venus: “Het is de kunst om dat als team te doen. Daar hoef je echt geen toestemming van je meerdere voor te vragen. Gewoon: experimenteren en kijken of het werkt. En als het niet werkt, dan moet je met elkaar bespreken waarom niet.” Venus heeft daar bijzondere voorbeelden van gezien, zoals een gehandicaptenzorgorganisatie die spontaan het ‘werken volgens de klok’ losliet en tot mooie nieuwe inzichten kwam. “Maar het belangrijkste is dat men ruimte kreeg om te experimenteren”, concludeert de senior adviseur Gezond werken in de zorg.
Op het Healthcare@work-event heeft Martijn Venus een boodschap voor leidinggevenden, managers en bestuurders: Stop met mindfulness- of vitaliteitsweken en ga gewoon de dialoog aan. Dat is misschien wat minder makkelijk, maar de opbrengst is veel groter. Maar zijn boodschap aan zorgmedewerkers is minstens zo belangrijk: soms moet je de dialoog eisen. Hoe? “Begin low profile. Stel vragen en luister. Dan gaat een leidinggevende dat vanzelf ook bij jou doen.”
De leidinggevende (manager) heeft een belangrijke functie in het realiseren van een goed werkklimaat. Natuurlijk zit hier een wisselwerking met het team, de individule teamleden en de context waarimn men werkzaam en actief is. Een leidinggevende heeft hierin dikwijls het voortouw. Zal moeten faciliteren , dirigeren en anticiperen. De aanvoerder van een voetbalelftal wordt deze kwalificaties ook toegedicht. Hij is de leider van het team en zal daarnaar moeten acteren. Kaders scheppen, scherp zijn op uitval en verzuim en bovenal een goede sfeer neer zetten. De prestaties volgen dikwijls snel.
Helemaal mee eens dat managers/leidinggevenden een heel grote rol spelen in werkplezier/werkbeleving van medewerkers.
Ik kan mijn boek ‘Ziek van je baas?’ van harte aanbevelen.