‘Onder duurzame wijkverpleging versta ik dat de zorg voor cliënten, het plezier van de medewerkers, en het resultaat van de organisatie in balans zijn, zodat de organisatie haar maatschappelijke taak nu en in de toekomst goed kan vervullen’, vertelt Martin Mauritz, Project Director bij P5COM. Hij helpt organisaties blijvend beter te presteren. ‘Balans is nooit statisch. Het betekent voortdurend afstemmen. Én een attitude die gericht is op vernieuwen en veranderen. Want dan kun je toekomstige ontwikkelingen veel beter aan.’
Dat lijkt een bijna onmogelijke uitdaging in de huidige tijd. Mauritz: ‘Er zijn allerlei factoren die de organisatie overstijgen, zoals tarieven, financieringsmodellen en politieke keuzes die gemaakt worden. Natuurlijk moet dat allemaal beter. Maar als je daarop wacht, ben je te laat. Het is dus zaak te kijken wat je zélf kunt doen. Dat begint bij een gezonde basis: je zorgvraag en capaciteit in evenwicht brengen. Van daaruit kun je de volgende stappen zetten. De afgelopen tijd hebben drie organisaties dat met succes gedaan: Zorggroep Meander, WoonZorgcentra Haaglanden (WZH) en Thebe.’
Zorggroep Meander: bergen verzet en nog genoeg te doen
Zorggroep Meander bevond zich in een zorgelijke situatie. Er werd keihard gewerkt, maar de resultaten waren onvoldoende. Samen met P5COM ging ze aan de slag. Mauritz: ‘We zijn begonnen met een scan. Daaruit bleek dat er veel tijd weglekte in de routes, dat collega’s schroom hadden om vast te leggen wat ze voor cliënten hadden gedaan, en dat ze een hoge administratieve last ervoeren.’ Meander loste deze problemen grondig op. Mauritz: ‘De teams zijn logischer afgestemd op de routes en het aantal korte routes is teruggedrongen. Korte routes zorgen namelijk voor korte diensten, en dat betekent weer dat medewerkers vaak moeten komen opdraven om aan hun contracturen te komen. Langere diensten zijn veel aantrekkelijker. Zeker ook voor jonge medewerkers die graag meer uren in de week willen werken.’
Behalve met de routes, ging Meander aan de slag met de processen. Wijkverpleegkundigen kregen een sterkere positie in de organisatie. Mauritz: ‘Zij kennen de inhoud van de zorg, en kunnen echt een sleutelrol vervullen. Daar moeten ze dan wel de tijd voor hebben. Vandaar dat de vijfminutenregistratie voor hen afgeschaft is. Dat scheelt enorm veel gedoe.’
Het resultaat: de productiviteit steeg met 5 procent, en de administratieve last daalde. Directeur Charles Laurey: ‘De teams, de managers en het projectteam hebben een berg werk verzet waar je u tegen zegt. P5COM heeft hierbij uitstekend bij geholpen. We zijn op de goede weg, en er is ook nog genoeg te doen. Het ziekteverzuim structureel verlagen, blijft bijvoorbeeld een precaire uitdaging voor ons. Nu is er meer lucht en energie om daar werk van te maken.’
WZH: werkplezier als oplossing voor grote uitdagingen
Ook WZH heeft die lucht gecreëerd. De organisatie haalde een IZA-subsidie binnen om werkplezier verder te vergroten. Dat lukte mede doordat WZH eerst samen met P5COM een stevige basis legde. Mauritz: ‘Werkplezier begint met het weghalen van ruis en het vergroten van eigen regie. Samen hebben we gekeken waar tijd weglekte, en waar medewerkers last van hadden. Dat was bijvoorbeeld het heen en weer rijden naar kantoor. Dat hebben we opgelost door teams te helpen om locatie-onafhankelijk met elkaar samen te werken. Zo maakten we heldere werkafspraken, kregen medewerkers allemaal een telefoon, en kwam er één nummer voor het team. Nu is er onderlinge verbinding, zonder tijdrovend gedoe.’
Sander Huijding, manager Thuiszorg: ‘Daarnaast hebben we de teams mogelijkheden gegeven om meer zelf te sturen. Daarvoor hebben we een dashboard gemaakt. Niet technisch of complex, maar met cijfers die echt iets zeggen over hoe je het doet als medewerker en als team samen. Dit helpt medewerkers enorm, het is een aanjager voor het uitdelen van complimenten en het vragen van steun.’
De kracht van deze oplossingen is dat ze sámen met de medewerkers bedacht en geïmplementeerd zijn. Het succes is niet alleen prettig voor medewerkers zelf, maar draagt ook bij aan het optimaal inzetten van capaciteit, en het werven en behouden van nieuwe medewerkers. Vandaar dat WZH de IZA-subsidie toegewezen kreeg. Hiermee kan de organisatie de volgende stappen zetten om het vak nog aantrekkelijker te maken. Bijvoorbeeld door medewerkers meer vrijheid te geven om zelf hun werk te organiseren, en door de tijd te nemen voor nascholing en intercollegiale toetsing. Huijding: ‘Zo wordt werkplezier echt een versneller om de uitdagingen die we als sector hebben, op te lossen.’
Thebe: de visie 2030 dichtbij
Thebe legde eerder al een mooie basis voor duurzame wijkverpleging. De organisatie heeft een hoge doelmatigheid, een stabiel hoge klanttevredenheid en is kostenefficiënt. Daardoor kon ze een Toekomstvisie 2030 formuleren. Uitgangspunten daarvan zijn Zelf, Thuis en Technologie. Thebe gaat meer gebruikmaken van (sociale) zorginnovaties en technologie. Met als doel dat de kwaliteit van zorg gelijk blijft, terwijl het aantal ouderen dat professionele zorg nodig heeft toeneemt, en het aantal zorgprofessionals terugloopt.
Een ambitieus doel, dat nu al actie vraagt. Daarvoor heeft Thebe samen met P5COM verschillende verbeterthema’s gedefinieerd en ondergebracht in een programma: Het Roer Om. Samen met interne en externe stakeholders, zoals verzekeraar VGZ, kijkt de organisatie hoe ze zaken fundamenteel anders kan doen. Bestuurder Agnes Klaren: ‘Dit vereist lef en organisatorische lenigheid, omdat er heel veel tegelijk moet gebeuren. We bouwen aan een nieuwe brug, waar we ook al over aan het lopen zijn. Dat moeten we integraal doen. Lastig, maar ook noodzakelijk om te voorkomen dat je te veel focust op, of afdwaalt van een van de problemen.’
Mauritz: ‘Een integrale aanpak is ook nodig omdat de verbeterthema’s effect op elkaar hebben. Meer technologie, betekent bijvoorbeeld ander werk voor de zorgprofessionals, waardoor je meer cliënten kunt helpen. Dat op zich sluit naadloos aan bij het doel. Tegelijkertijd worden zorgaanbieders nog steeds per uur en per handeling betaald. Voor dezelfde opbrengsten, moet je dus de instroom van nieuwe cliënten vergroten én andere dingen gaan doen. Je wilt voorkomen dat zorgprofessionals van cliënt naar cliënt rennen. Dat is uiteindelijk niet houdbaar. Vandaar dat Thebe samen met de verzekeraar werkt aan een duurzamer financieringsmodel.’
Wat helpt, is dat Thebe een helder ankerpunt heeft: de zorgprofessionals. Klaren: ‘Het draait allemaal om vragen als: hoe creëren wij zinvol, uitdagend werk voor onze professionals? Hoe geven we hen professionele ruimte, faciliteren we hen met goede processen, en sturen we zorgvuldig op minder werkdruk en meer werkgeluk? Twee van onze wijkverpleegkundigen werken als projectleiders samen met P5COM aan antwoorden op deze vragen. Én we starten alvast met pilots, zodat we positieve uitkomsten kunnen uitvergroten. Ik zie en hoor dat dit leidt tot energie en draagvlak. Zo kunnen we veranderingen gedoseerd, goed begeleid, en met de juiste energie realiseren.’
Prachtige resultaten
Mauritz: ‘Wat Zorggroep Meander, WZH en Thebe gemeen hebben, is dat ze goed nadenken over de stip op de horizon en vervolgens de handen uit de mouwen steken en samen met hun professionals werken aan thema’s waar ze wel invloed hebben. Daarmee halen ze nu al prachtige resultaten, en kunnen ze verder met de volgende uitdagingen.’
Meer weten over hoe u kunt werken aan duurzame wijkverpleging? Lees hier adviezen waarmee u direct aan de slag kunt. Meer ervaringen van collega-instellingen leest u in dit verslag van een Ronde Tafel over duurzame wijkverpleging.
