De redenen zijn soms inderdaad onnavolgbaar. De tariefonderhandelingen met regionale ziekenhuizen zijn helaas niet openbaar en wat verzekeraars “teveel” hebben uitgegeven aan de oppermachtige STZ-ziekenhuizen moet bij de regionale ziekenhuizen worden teruggehaald. Regionale ziekenhuizen hebben geen onderhandelingsmacht ten opzichte van de zorgverzekeraar. Dit terwijl regionale zorginstellingen relatief goedkoop werken.
Wisselvallig beleid
Daarnaast is er bij de overheid een wisselvallig beleid voor wat betreft de relatie en positie tussen academische-, STZ- en regionale ziekenhuizen. Het Deense model wordt hierbij vaak naar voren gehaald. Het aantal ziekenhuizen is daar gereduceerd, waarbij een beperkt aantal grotere regionale instellingen overbleven. Personeel, waaronder artsen, zijn in loondienst. Wat is nu de winst ten opzichte van de Nederlandse situatie? Gupta verrichte een analyse en het rapport is een “must read”. Ik geef een deel van de samenvatting integraal weer:
“De zorgkosten zijn in Denemarken per hoofd van de bevolking structureel hoger (13% in 2019) dan in Nederland. Het aandeel van het bbp dat naar ziekenhuiszorg gaat is zelfs 35% hoger in Denemarken. Personeelskosten zijn een aanzienlijk deel van die extra kosten: in Denemarken werkt, gecorrigeerd voor inwonertal, 52% meer personeel in de ziekenhuizen. Er wordt in Denemarken ook meer zorg verleend dan in Nederland: bijvoorbeeld 75% meer seh-bezoeken, 49% meer verpleegdagen en 60% meer uitgevoerde MRI-scans. En dat terwijl de Deense populatie zeer vergelijkbaar is met de Nederlandse, qua leeftijdsopbouw en gezondheid. Ook de kwaliteit van zorg is – voor zover meetbaar – vergelijkbaar. Wel zien we dat de eerste lijn anders is georganiseerd: er zijn in Denemarken relatief minder huisartsen en minder bedden voor langdurige (ouderen)zorg”.
Arbeidsproductiviteit
Hoewel het salaris van zowel verpleegkundigen als artsen marginaal lager ligt dan in de Nederlandse zorginstellingen, is het aantal fte’s van beide groepen respectievelijk 83 en 78% hoger! Kennelijk is er in Nederland een veel hogere arbeidsproductiviteit per fte. In productie-parameters uitgewerkt, wordt er in Nederland ook veel zuiniger gewerkt. Qua kwaliteit-parameters scoort Nederland overigens ook beter dan Denemarken.
Opvallend is ook dat de zorg in Denemarken vaker een klinisch karakter heeft. Het is voorstelbaar dat als zorgcentra verder uit elkaar liggen, een klinische behandeling soms onvermijdbaar is.
De extramurale (langdurige) zorg scoort in Nederland ten opzichten van Denemarken slecht. Wij zijn gewoon duur zonder een duidelijke meerwaarde.
Geen zorgverzekeraars
Opvallend is dat Nederland en Denemarken ongeveer gelijk uitkomen wat betreft de totale kosten van de zorg. Dat dit zo is komt overwegend door het zeer efficiënte zorgsysteem van Denemarken. Er zijn geen zorgverzekeraars, behalve die voor aanvullende verzekeringen. Uitbetaling van zorgkosten geschiedt door de staat via de regio’s.
Ik voorspel een financiële ramp als wij het Deense zorgmodel combineren met het Nederlandse financieringssysteem. Omgekeerd kunnen wij met het Deense financieringssysteem gecombineerd met het Nederlandse (curatieve) zorgmodel een groot financieel voordeel behalen. Maar ja dat vereist moed en inzicht bij onze (politieke) bestuurders.
Robert W. Kreis
Chirurg N.P.
Em. hoogleraar Brandwondenzorg VUmc
Wat jammer dat het relevante en mooie onderzoek van Gupta over Denemarken hier misbruikt wordt. Robert Kreis stelt dat het Deense zorgsysteem zeer efficient zou zijn omdat zij zonder zorgverzekeraars werken. Dat kun je NIET concluderen uit het onderzoek. De curatieve zorg, dus het deel van de zorg waar wij met zorgverzekeraars werken, is in Nederland juist efficiënter. Gupta laat dat duidelijk zien in hun rapport. Dat de uitgaven totaal ongeveer gelijk uitkomen, komt omdat wij meer aan de langdurige zorg uitgeven (figuur 4 in het rapport). Daarvoor kent Nederland een breed pakket, dus we doen ook meer. En…..in de langdurige zorg werken we juist NIET met zorgverzekeraars, maar met regionale budgetten die beheerd worden door zorgkantoren.
Beste Jan-Pieter Heida,
Jammer dat er een aantal misinterpretaties bestaan. Lees graag een eerdere blog:
https://www.skipr.nl/blog/de-nederlandse-ziekenhuiszorg-is-goedkoop/
Dat er in Denemarken geen zorgverzekeraars zijn is een vaststelling en geen conclusie. Hoe dan ook zijn de ‘zorg-organisatie kosten’ in Denemarken lager dan in Nederland.