In haar proefschrift voor IKNL besteedt Ham aandacht aan de vaak onderbelichte groep rondom kankerpatiënten: de naasten. In het onderzoek belicht ze de emotionele, sociale en existentiële uitdagingen waar naasten van patiënten met ongeneeslijke kanker mee geconfronteerd worden in het laatste levensjaar van hun dierbare.
Gerichte ondersteuning
De resultaten van het onderzoek van Ham tonen aan dat het emotioneel welzijn van naasten significant afneemt tijdens deze periode. Een gebrek aan voldoende ondersteuning vanuit zorgverleners en toenemende mantelzorgdruk versterken dit probleem. Factoren zoals slaapproblemen bij de patiënt en het ontvangen van mogelijk niet-passende zorg door de patiënt, kunnen ook een negatieve invloed hebben op het emotioneel welzijn van naasten. Hams studie wijst uit dat er een dringende behoefte is aan meer kennis en ondersteuning voor naasten, specifiek gericht op het herkennen en omgaan met de lichamelijke en emotionele klachten van hun dierbare.
Ham benadrukt het belang van een holistische benadering in de zorg, waarbij zorgverleners niet alleen de patiënt maar ook de naasten ondersteunen. Dit kan door het erkennen van hun specifieke behoeften, het verbeteren van de continuïteit van zorg, en het bieden van gerichte ondersteuning en informatie. “Initiatieven zoals ‘Oog voor naasten’, lotgenotenbijeenkomsten, IPSO-centra en de ‘Mantelzorgbalans’-tool zijn cruciaal voor het bieden van deze nodige ondersteuning”, aldus IKNL. Ham vraagt zorgverleners ook oog te hebben voor naasten ná het overlijden van de patiënt.
Erkenning voor informele zorg
In haar proefschrift roept Ham op om zowel formele zorgverleners als de sociale omgeving van naasten te erkennen in het bieden van ondersteuning. “Naast goede zorg voor de patiënt in de laatste levensfase is het essentieel dat diens naasten ondersteuning krijgen”, vertelt Ham. Daar hebben zowel zorgverleners als het netwerk van naasten een belangrijke rol in. “Door naasten te betrekken in proactieve zorgplanning, ook hun wensen en behoeften daarin vast te leggen en hen te wijzen op beschikbare ondersteuningsmogelijkheden, kunnen we samen werken aan een verbetering van het welzijn van naasten in deze uitdagende periode.”
Laurien Ham is dinsdag 25 maart gepromoveerd. Het proefschrift is een samenwerking tussen IKNL en Tilburg University.
De masterclass de Dokter en de Dood
Vrijdag 17 mei, Utrecht
Dé kans om u in één dag te verdiepen in de complexe dilemma’s rondom palliatieve zorg. Bekijk het programma.
