Ik moest hieraan denken omdat het in mijn tijd ook voor zorgverleners en ziekenhuizen niet bon ton was om zich via reclame te profileren. Dat deed je niet. De discussie is nu opgelaaid door de ongegeneerde reclameactiviteiten van “cosmetisch artsen”. Maar ook zbc’s kunnen er wat van: last van knie, heup, schouder? Ga naar een focus-kliniek! Talloze variaties op dit thema zijn regelmatig te horen op radio- en tv-reclame.
Omzet
Waarom wordt er reclame gemaakt? Het kan niet anders dan dat het de bedoeling is om naamsbekendheid te genereren en zo de omzet te verhogen.
Over omzet en winst valt ook wat op te merken. Zorginstellingen moeten een zekere winstmarge behalen om te kunnen investeren in innovatie van de zorg en onderhoud van de instelling. Het is in de curatieve zorg geen doelstelling op zichzelf. In enkele andere maatschappelijke sectoren lijkt het er overigens op dat wat met winst beoogd wordt, aan het schuiven is.
Woekerpolissen
De grote verzekeraar Aegon/ASR gaat zich vestigen op de Bermuda’s. De reden laat zich raden. Tevens koopt de organisatie grote hoeveelheden eigen aandelen op. Een gangbare trend bij een aantal grote bedrijven om de overblijvende grootaandeelhouders te plezieren. Aegon is – samen met ACHMEA en enkele andere grote verzekeraars – ook bekend van het fenomeen woekerpolissen. Al met al ontstaat de indruk dat bij deze bedrijven winstmaximalisatie een alles overheersend doel is geworden. Het aandeelhoudersbelang prevaleert daarbij boven de oorspronkelijke doelstelling van het bedrijf.
Concurrentiepositie
Een aantal van deze verzekeraars – waaronder Aegon en ACHMEA – hebben ook zorgverzekeringen en onderhandelen in dat kader met zorginstellingen. Met welke belangen en gedachtengoed wordt er onderhandeld? De gedachte dringt zich op dat reclame en omzet op de achtergrond een steeds grotere rol gaan spelen. Als de Europese regels voor zorgverzekeraars een solvabiliteit van 100% vereisen, waarom is die dan eind 2019 145%? Het verschil vertegenwoordigt een waarde van bijna 3 miljard dat nutteloos op de plank ligt. Waarvoor dient die extra reserve? “Een kwart van de verzekeraars houdt de reserves vast voor strategische doeleinden, zoals het realiseren van meer klanten en behoud van de concurrentiepositie”.
Private equity
De curatieve zorg heeft strenge regels die financiële ontsporingen nog redelijk kunnen voorkomen. De extramurale zorg heeft die niet. Geen wonder dat deze sector steeds lucratiever wordt om persoonlijk gewin na te streven en Private Equity-organisaties zoeken nu ook hun weg in deze sector.
Aanbeveling
Laten reclame en winstdoelstellingen zich rijmen met wat we in de zorg willen? Zeker, ik vond het strelend als iemand naar ons ziekenhuis kwam omdat hij of zij vernomen had dat de behandeling van een kennis of familielid bij ons goed verlopen was. Reclame op basis van “horen zeggen” is een sociale manier van aanbeveling en heeft nauwelijks invloed op de inkomsten, zeker niet in ons huidige zorgsysteem. Integendeel, de vigerende afspraken met zorgverzekeraars op basis van zorgplafonds, blokkeren zelfs een toeloop van patiënten op basis van kwaliteit.
Tegenstrijdigheden zullen er altijd zijn, maar de “gestructureerde” tegenstrijdigheden in ons zorgstelsel zijn behoorlijk frustrerend. Bovendien moeten we ons realiseren dat een verdere commercialisering van de zorg uiteindelijk zal leiden tot een situatie die in de Verenigde Staten de zorg vrijwel onbetaalbaar heeft gemaakt.
Robert W. Kreis
Chirurg N.P.
Em. hoogleraar Brandwondenzorg VUmc