Mijn nieuwsgierigheid was gewekt dus ik nam contact op en heb uitgebreid gesproken met Jolanda van Esch, gespecialiseerd kinderverpleegkundige in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. In al haar bescheidenheid gaf zij aan dat de dingen die zij doen voor haar gevoel niet heel anders zijn dan andere kinderafdelingen doen. Dat het gewoon een belangrijk onderdeel van haar werk is om de zorg te leveren die zo specifiek mogelijk is afgestemd op het kind. Zij had daar een paar mooie voorbeelden bij.
Angst onder controle krijgen
Bijvoorbeeld hoe zij als team samenwerken om kinderen met prikangst zo goed mogelijk te helpen. Dit is een groot probleem bij kinderen die chronisch in zorg zijn en regelmatig een infuus moeten krijgen. Als team zoeken zij heel specifiek naar de reden van de angst. Dat kan te maken hebben met eerdere nare ervaringen of dat ze bij een broertje of zusje dingen hebben gezien. Maar ook ouders kunnen hun angst op hun kinderen overbrengen. Deze verschillende oorzaken hebben allemaal weer andere oplossingen en elke keer is het weer een puzzel wat voor dit specifieke kind het beste helpt. Is goede uitleg een oplossing, of is juist afleiding meer op zijn plaats? Of is er wellicht sowieso een andere manier van toedienen mogelijk om het prikken überhaupt te voorkomen? Met als doel dat het kind de behandeling kan krijgen zonder verspilde energie aan stress en angst en met een positief effect op de behandeling.
Prettig praten
Kinderen kunnen ook sowieso moeite hebben om hun angst te onder controle te krijgen tijdens een behandeling. De werkgroep traumavrije zorg van het ziekenhuis buigt zich hierover en heeft als doel pijn en angst tijdens de behandeling te voorkomen. Ze proberen daarvoor de kinderen op allerlei verschillende manieren af te leiden. Bijvoorbeeld door het inzetten van Virtual Reality, hypnotherapie, lachgassedatie en allerlei afleidingsmaterialen. Ook de manier van communiceren krijgt daarbij specifiek aandacht. ‘Prettig praten’ noemen ze dat en focust op hoe je dingen anders formuleert. Alles om maar af te leiden tijdens de behandeling en zo de angst en pijn te verminderen.
Mijn grote vraag toen ik deze voorbeelden hoorde was: waarom gaat dit bij de kindergeneeskunde anders dan bij volwassenen? Daar kan exact dezelfde angst spelen en heeft het bestrijden van deze angst toch tot net zulke positieve effecten?
Toepasbaarheid volwassengeneeskunde
Als ziekenhuisapotheker ben ik opgeleid met de les dat kinderen geen kleine volwassenen zijn als het bijvoorbeeld gaat om geneesmiddeldoseringen. Maar zijn volwassenen wellicht wel grote kinderen als het gaat om patiëntvriendelijkheid? Wat zijn nu thema’s in de kindergeneeskunde die mijns inziens ook heel goed toepasbaar zijn voor volwassenen?
Holistische zorg: Kindergeneeskunde behandelt niet alleen medische aandoeningen, maar kijkt naar het welzijn van het kind in de context van zijn of haar familie, school en sociale omgeving. Ze werken daarbij ook nauw samen met mensen buiten het ziekenhuis, zoals logopedisten en onderwijzers. Dit holistische zorgmodel kan worden toegepast op patiënten van alle leeftijden, waarbij er naast lichamelijke gezondheid ook aandacht is voor psychische, sociale en emotionele gezondheid.
Aanpassen aan de ontwikkelingsstadia: De kindergeneeskunde houdt nadrukkelijk rekening met de verschillende ontwikkelingsstadia van kinderen om gepaste zorg en behandelingen te bieden. Welke klas zit iemand, is het kind al in de puberteit? Deze benadering kan worden uitgebreid naar de zorg voor volwassenen door rekening te houden met levensfases en de unieke uitdagingen die elke fase met zich meebrengt. Heeft iemand een jong gezin, heeft diegene een baan of juist niet, studeert men nog?
Familiegerichte zorg: Kinderartsen werken nauw samen met de familie van het kind, waarbij ze hen betrekken bij de zorgplanning en besluitvorming. Dit familiegerichte model kan ook buiten de kindergeneeskunde worden toegepast om de betrokkenheid en tevredenheid van patiënten en hun naasten te verhogen.
Innovatief gebruik van technologie: In de kindergeneeskunde wordt vaak innovatieve technologie gebruikt om behandelingen kindvriendelijker te maken. De zorg kan deze innovatieve geest aannemen om nieuwe technologieën en behandelingen te ontwikkelen die patiëntvriendelijk zijn.
Patiëntvriendelijk
Zomaar wat lessen van de kindergeneeskunde die we mijns inziens net zo goed kunnen toepassen in zorg voor volwassenen. Natuurlijk wil je niet de eigen regie van patiënten overnemen, maar als je het voor patiënten wat minder vervelend maakt, kan dat een boel voordelen opleveren. Bijvoorbeeld dat de therapietrouw vergroot.
En als zorgverlener is het toch ook fijn om iemand op een patiëntvriendelijke manier te helpen?
—————————————————–
Joris Arts is auteur van het boek ‘Wat de zorg kan leren van … – 46 eyeopeners uit andere sectoren’. Hij plaatst elke week op woensdag een blog op zijn eigen LinkedIn-pagina. Die blogs verschijnen ook op Skipr. Die reeks is hier te vinden.