Beeld: SewcreamStudio/stock.adobe.com
Het percentage van de omzet dat ziekenhuizen besteden aan ict steeg van 5,7 procent in 2022 naar 6 procent in 2023, becijfert M&I/Partners in de jaarlijkse ICT Benchmark Ziekenhuizen. In hetzelfde jaar steeg de omzet met 7 procent: een verdubbeling ten opzichte van de groei in het voorgaande jaar. Toch ligt het rendement van ziekenhuizen gemiddeld lager door onder meer inflatie, toegenomen personeelskosten en hogere kapitaalslasten.
Gemiddeld is 1,1 procent van de totale omzet van het ziekenhuis in 2023 beschikbaar om te investeren in ict, hetzelfde percentage als in het jaar ervoor maar minder dan in 2021 (toen was het 1,2 procent).
Brede digitalisering
Het rapport brengt ook de (mogelijke) oorzaken voor de stijging van de kosten voor ict in kaart. Zo wijzen de analisten op de steeds bredere digitalisering, waardoor meer vakgebieden binnen het ziekenhuis een goede ict-voorziening nodig hebben. “Denk aan alarmeringssystemen, mobiel en op afstand zorg leveren, de inzet van AI en eisen vanuit cybersecurity”, valt te lezen in de benchmark. Bovendien hebben ziekenhuizen te maken met verschillende leveranciers en platforms, die vanwege hun gebrekkige onderlinge integratie vaak integratie- en beheersoplossingen nodig hebben. Daar hangt dan weer een prijskaartje aan.
Exploitatiekosten lopen op
De kosten voor investeringen in ict blijven stabiel, maar ziekenhuizen zijn wel meer geld kwijt aan de exploitatie ervan. Volgens M&I/Partners komt dat grotendeels door de toenemende inzet van softwaretoepassingen. Software-exploitatiekosten stijgen zelfs harder dan de personeelskosten. Zo staat in het rapport: “epd-software en aanpalende medische systemen worden steeds uitgebreider en vereisen frequentere updates en integraties. Daarnaast moeten de functionaliteiten voortdurend worden aangepast aan nieuwe wet- en regelgeving.”
Cloud
Een laatste factor die bijdraagt aan de stijgende kosten is de inzet van cloud-gebaseerde oplossingen. Daar hangt vaak een steeds terugkerend prijskaartje aan voor onder meer opslag, dataverkeer, verwerkingscapaciteit en licenties. De beweging naar de cloud biedt voordelen, maar roept ook vragen op. “Het is daarom zaak om meerjarig te plannen zowel op technologie roadmap als op vervangingscyclus en bijbehorende budgettaire consequenties.”
Zorgtransitie gehinderd
Over de gevolgen van de stijgende kosten in bredere zin valt in de benchmark te lezen: “De noodzakelijke transitie van zorg wordt in de praktijk helaas gehinderd door de oplopende exploitatiekosten van ict.” Dat is in lijn met een rapport dat KPMG afgelopen zomer opstelde in opdracht van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (nvz). Daarin komt naar voren dat de almaar stijgende ict-kosten de doelen uit het Integraal Zorgakkoord (IZA) in gevaar brengen.
