De artsen schreven de off-label medicijnen hydroxychloroquine en/of ivermectine aan patiënten met Covid-19 voor. Daarmee hebben de artsen de wet overtreden en mocht de minister boetes opleggen, blijkt uit vier uitspraken van de Raad van State op 12 maart.
Off-label voorschrijven
Het off-label voorschrijven van geneesmiddelen betekent dat artsen medicijnen voorschrijven buiten de door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen geregistreerde indicaties. Alleen als “daarover binnen de beroepsgroep protocollen of standaarden zijn ontwikkeld” staat de Geneesmiddelenwet dit toe.
Een huisarts kan een geneesmiddel off-label voorschrijven als er protocollen en standaarden zijn of in ontwikkeling zijn die het voorschrijven van zulke geneesmiddelen toelaten. Dat was hier niet het geval. Er was juist een advies van de Nederlandse beroepsvereniging van huisartsen dat het gebruik van deze twee geneesmiddelen voor Covid-19 afraadde. In dat geval biedt de wet artsen geen mogelijkheid voor het off-label voorschrijven van geneesmiddelen, aldus de Afdeling bestuursrechtspraak.
Boetes gehalveerd
De boetes zijn gezien de uitzonderlijke omstandigheden tijdens de coronapandemie echter niet evenredig, oordeelt de Afdeling bestuursrechtspraak. Daarom halveert de Afdeling bestuursrechtspraak de boetes. Dat betekent dat drie artsen ieder een boete van 1500 euro moeten betalen en één arts een boete van 3187,50 euro.
Op het moment van de overtredingen waren geen geneesmiddelen voor de behandeling van Covid-19 geregistreerd en was voor het grootste deel van de bevolking nog geen vaccin beschikbaar. De artsen zagen zich geconfronteerd met ernstig zieke patiënten in een levensbedreigende situatie die zij alleen naar het ziekenhuis konden sturen. Toch moeten huisartsen in zo’n situatie zich houden aan de inzichten en regels die gelden voor de hele beroepsgroep.
De Afdeling bestuursrechtspraak twijfelt echter niet aan de intenties van de artsen om in deze uitzonderlijke omstandigheden op gewetensvolle wijze invulling te geven aan hun professionele verantwoordelijkheid als arts en halveert daarom de gegeven boetes.