Bij de ledenbijeenkomst in Den Haag, waar zo’n honderd afgevaardigden uit het land aanwezig waren, was er veel steun voor de juridische plannen van VNG-directeur Leonard Geluk en voorzitter Sharon Dijksma. Zij stellen dat het met de huidige financiën niet lukt om zowel jeugdzorg te verzorgen als ook de sporthallen open te houden en boa’s op straat te houden.
Voorjaarsnota
Procederen tegen een mede-overheid is niet de stap die de VNG zou willen zetten, zeiden Geluk en burgemeester Dijksma van Utrecht. Liever staan gemeenten “schouder aan schouder” met het Rijk. Maar gesprekken met het kabinet hebben nog niet het gewenste resultaat opgeleverd. Als er half april niet meer geld voor jeugdzorg komt via de voorjaarsnota, zien gemeenten geen andere optie dan naar de rechter te stappen.
Een conceptbrief waarin de gemeenten het kabinet in gebreke stellen voor het leveren van onvoldoende middelen om overheidstaken uit te voeren, ligt klaar, zei Geluk. Het wordt een civiele zaak tegen de Staat.
Rapport-Van Ark
Eind januari kwam het rapport-Van Ark over de jeugdzorg uit. Daarin staat onder meer dat het “niet haalbaar en wenselijk is” om de voorgestelde bezuinigingen door te voeren. De VNG wil dat dit rapport “van kaft tot kaft” wordt overgenomen. “Daar doen we geen concessies op”, zei Geluk.
Ravijnjaar 2026
De gemeenten zijn met de Rijksoverheid in gesprek over het zogeheten ravijnjaar 2026. Volgend jaar krijgen gemeenten 2,3 miljard euro minder van het Rijk, waardoor veel gemeenten in financiële problemen kunnen komen. De VNG wil dat ook hier meer geld bijkomt, al is Dijksma ook realistisch. Volgens haar gaat “niet het hele ravijn worden opgevuld”.
De geldzorgen zijn dus breder dan de tekorten voor jeugdzorg, maar gezien gemeenten die zorg sinds een aantal jaren voor het Rijk uitvoeren, menen ze hier juridisch hun gelijk te kunnen halen. Daarom worden alleen op dat gebied juridische stappen overwogen.
Ondanks het ‘ravijnjaar’ en het geweeklaag van gemeenten zie ik ze nog steeds enorm dure prestigieuze plannen voor komende jaren maken. Amersfoort, een van de heftig klagende gemeenten, bouwt een nieuw stadhuis van 120 miljoen euro en heeft plannen voor een even duur nieuw theater. Ook gaat het rustig door met dure plannen voor het stationsplein. Daar kun je meer indruk mee maken dan een mentaal gezonde jeugd?