‘De zorg krijgt steeds meer oog voor het werk van de patiënt’

Werk als behandeldoel is nog lang niet vanzelfsprekend – maar het is steeds vaker een reëel perspectief. Daar maakt Target@Work werk van – eerst in de reumatologie, nu ook in oncologie. Programmamanager Tamara Raaijmakers vertelt hoe.
Mensen met een chronische aandoening of ingrijpende ziekte zijn méér dan alleen patiënt. Ze zijn bijvoorbeeld ook partner, ouder, of kind én iemand met een werkende identiteit. Werk is een belangrijke maatschappelijke rol. Het draagt bij aan iemands eigenwaarde, geeft zin aan iemands dagen. Zorgprofessionals zouden ook over werk aan patiënten moeten vragen wat voor hen belangrijk is. Maar werk als behandeldoel is helaas nog lang geen vanzelfsprekendheid. Door snellere diagnoses en betere behandelmethodes kunnen gelukkig steeds meer patiënten blijven werken. Maar nog steeds verliezen, ondanks al die vooruitgang, veel mensen hun baan door een chronische aandoening of ziekte. Dat heeft ook maatschappelijke impact. Want één op de drie Nederlanders heeft een chronische aandoening, en steeds vaker in de werkende leeftijd.

Checklist voor alle betrokkenen

Target@Work komt voort uit een initiatief in de reumatologie. In een stuurgroep kwam het hele veld samen: van patiënten tot specialisten en van verpleegkundigen tot werkgevers en bedrijfs- en verzekeringsartsen. Zij brachten in kaart wat er al was rond reuma en werk, en onderzochten waar nog behoefte aan was. Daar kwam uit dat vrijwel iedereen het een belangrijk thema vond, maar dat bijna niemand wist wat ze vanuit hun eigen rol konden doen. Dat heeft Target@Work op twee manieren ondervangen. In de eerste plaats met een checklist voor alle betrokkenen. Daar staat in welke stappen de werkende patiënt zelf kan zetten. Maar óók wat specialisten, werkgevers, psychologen of andere zorgverleners kunnen doen. Dat draagt bij aan een proactieve en meer werkgerichte instelling van de patiënt én zijn werkgever en zorgverleners.

Eyeopeners en handvatten

Daarnaast is een project opgezet voor zorgprofessionals. Met reumatologen en verpleegkundigen organiseerden we bij verschillende centra teamsessies. En we boden ze e-learnings, tools en good practices aan. Zo creëerden we bewustzijn over het belang van werk, én gaven we praktische handvatten voor de praktijk. Dat betekende ook: ingaan op wet- en regelgeving. Voor veel specialisten was het een eyeopener dat een advies om wat minder uren te gaan werken, op termijn vaak gelijk staat aan inkomensverlies voor de patiënt.

Ook in oncologie

Een vergelijkbaar traject zetten we nu op voor oncologie. Steeds meer mensen krijgen kanker, ook in de werkende leeftijd. Bovendien is de behandeling vaak bijzonder ziekmakend. Dat kun je niet verbloemen, dus ontkom je er niet aan om op je werk te praten over het volhouden van je werkzaamheden. En voor een groeiend aantal kankerpatiënten ís er tegenwoordig ook weer een werkperspectief, dankzij betere behandelingen. Ook in dit project richten we ons op de medisch specialisten en verpleegkundigen. In de pilot beginnen we met een beknopte e-learning, en geven we veel praktische tools en tips. Na drie of vier maanden kijken we waar de zorgprofessionals in de praktijk tegen aan gelopen zijn, en waar hun verdere behoefte ligt. De aanpak rond reuma is niet een-op-een te kopiëren. De vraagstukken rond werk zijn wel hetzelfde, maar veel uitdagingen zijn ook ziektespecifiek. Dat blijft maatwerk. Van ziekte tot ziekte, en van patiënt tot patiënt.