“Schaarste is bijna altijd een lust. Het maakt innovatieve krachten los. Als we geen schaarste hadden gehad in de tijd dat we in berenvellen liepen, liepen we nog steeds in berenvellen.” Frido Kraanen, directeur zorg en duurzaamheid van PGGM, trakteert de Nederlandse delegatie bij de opening van het beurscongres HIMSS19 in Orlando, Florida, op een prikkelend betoog.
Kraanen doelt op functionele schaarste: de rationalisering van middelen ter maximalisering van het nut – het creëren van een optimale prijs-kwaliteitsverhouding -, omdat middelen niet oneindig zijn. En niet op destructieve schaarste waarbij als gevolg van een tekort aan middelen concessies moeten worden gedaan aan de basiskwaliteit.
Oplosbaar personeelstekort
Om zijn punt te verduidelijke haalt hij het boek Echte economie van zijn economische leermeester en held Arnold Heertje aan: “Economie is de wetenschap van de wijsheid van het eeuwige tekort. (…) Onder alle omstandigheden woekert de mens als individu en als sociaal wezen met beperkte middelen ten opzichte van zijn behoefte aan goederen, diensten, vrije tijd, natuur, open ruimte, milieu, leefbaarheid en cultuur. Allemaal behoeften die deel uitmaken van de welvaart en die binnen het gezichtsveld van de economie vallen, omdat het voorzien in deze behoeften het beslag leggen op schaarse middelen vergt.” Schaarste aan personeel is oplosbaar, vindt Kraanen. Daarvoor zouden we erin moeten slagen om de 125-duizend vacatures in te vullen door de 70-duizend vroege uittreders vast te houden en de 60-duizend zieke medewerkers weer op de been te krijgen.
Expliciete focus
Wie denkt dat Kraanen pleit voor een puur economische kijk op de problemen in de zorg, heeft het mis. “Het discours -ook het uwe- gaat te veel over middelen. Maak niet ziekte, maar gezondheid en welbevinden tot uw expliciete focus. Dat kan alleen maar door u meer op waarde te richten.” Ofschoon Kraanen zorgaanbieders en leveranciers confronteert, valt zijn boodschap in goede aarde. “Komt u zelf met een waarde-offensief, bijvoorbeeld op basis van het recente NZa-rapport Belonen van zorg die waarde toevoegt. En omarm functionele schaarste.”
Toegevoegde waarde
Toegevoegde waarde en draagvlak oftewel solidariteit zijn volgens Kraanen twee grote macro- economische uitdagingen voor de zorg: “Iedereen heeft het gevoel: er wordt al jaren bezuinigd op de zorg. Maar dit is de werkelijkheid: het Bruto Binnenlands Product stijgt slechts licht, terwijl de zorg in twintig jaar van 40 naar bijna 100 miljard per jaar gaat.” Gecorrigeerd voor de vergrijzing zou het overigens 62 miljard zijn. Hij stelt de serieuze vraag of de sterke stijging dat waard is.
Als een toehoorder de bal terugkaatst naar PGGM, antwoordt Kraanen dat het pensioenfonds allerminst perfect is maar wel degelijk een solidair systeem hanteert. “Mensen die heel oud worden genieten tot het eind van hun leven van een pensioen.”
—
Skipr en de Dutch Delegation – VMBI en Nictiz – brengen de nieuwe inzichten die ze van 10 tot en met 15 februari opdoen tijdens de HIMSS19 in Orlando, Florida naar Nederland. Op woensdagmiddag 13 maart kunt u in de Utrechtse Jaarbeurs deelnemen aan Health Tech Highlights.
