ZOETERMEER - De recessie is ernstiger dan verwacht, Nederland haalt de broekriem aan. ANP PHOTO XTRA LEX VAN LIESHOUT
De stijgende kosten voor geneesmiddelen en de dure, niet-planbare, complexe zorg zullen ziekenhuizen de komende jaren dwingen tot krimp. Zilveren Kruis wil in meerjarencontracten met ziekenhuizen deze krimp faciliteren. Directievoorzitter Georgette Fijneman en directeur Zorginkoop Olivier Gerrits lichtten dit vrijdag toe in een persgesprek over de inkoopstrategie van de zorgverzekeraar voor de komende jaren.
Het hoofdlijnenakkoord voor de medisch specialistische zorg voorziet in een beperking van de groei van de omzet van ziekenhuizen, die groei moet in 2022 naar nul. De kosten voor geneesmiddelen en de dure niet-inplanbare, hoog-complexe zorg blijven echter groeien. Daarom zullen ziekenhuizen op andere plaatsen niet alleen de groei moeten beperken, maar ook omzetkrimp moeten realiseren, stelde Gerrits.
Een deel van deze krimp moet wat Zilveren Kruis betreft gerealiseerd worden door zorg te verplaatsen van het ziekenhuis naar bij de patiënt thuis. “Het zal deze verplaatsing van zorg zijn die de grootste impact heeft op de sector”, verwacht Gerrits. “Meer nog dan de substitutie van zorg van de tweede naar de eerste lijn.”
Zilveren Kruis zet hiermee in op het organiseren van de juiste zorg op de juiste plek, eveneens een speerpunt van het nieuwe hoofdlijnenakkoord. “Het mag wat ons betreft ook wel wat meer gaan over de juiste zorg en niet alleen over de juiste plek”, benadrukt Gerrits.
E-health
Toch is ook de locatie van niet gering belang. Zilveren Kruis maakte eerder al bekend dat er extra geld gaat naar zorg op afstand, e-health en zorg thuis. De zorgverzekeraar streeft ernaar dat in 2021 ongeveer tien procent van de zorg niet meer in ziekenhuizen of bij zorgaanbieders wordt verleend, maar bij mensen thuis. Zilveren Kruis heeft hiertoe al partnerschappen gesloten op het gebied van hartfalen, COPD en nierdialyse.
Voor de hartzorg stimuleert Zilveren Kruis het gebruik van HartWacht, een e-healthdienst van Cardiologie Centra Nederland (CCN), maar andere diensten mogen ook worden gebruikt. Bij Zilveren Kruis zijn zo’n 20 duizend mensen met chronisch hartfalen verzekerd. Het doel is dat 30 procent van hen straks een deel van de zorg bij chronisch hartfalen thuis krijgt. Bij nierdialyse gaat het om een groep van 700 mensen en bij COPD gaat het om vijfduizend patiënten.
Binnenkort komt daar een groep patiënten bij. De Zilveren Kruis-directeuren maakten vrijdag bekend dat ook op het gebied van darmaandoeningen een e-health-oplossing zal worden uitgerold. Het gaat om de app MijnIBDcoach, waarmee patiënten IBD (Inflammatory Bowel Disease) monitoren. 70 procent van de patiënten in Nederland kan een deel van de zorg thuis krijgen. Voor Zilveren Kruis gaat het om 11 duizend verzekerden. De zorgverzekeraar gaat hierbij een samenwerking aan met patiëntenvereniging CCUVN, Stichting mijnIBDcoach en e-health-specialist Sananet.
Meerjarencontracten
Hoewel het om flinke patiëntgroepen gaat, erkent inkoopdirecteur Gerrits dat tien procent zorg thuis alleen niet voldoende zal zijn om de zorgkosten in te perken, althans niet in de mate die het hoofdlijnenakkoord voorschrijft.
Daarnaast zet de zorgverzekeraar in op meerjarencontracten met ziekenhuizen, waarin afspraken worden gemaakt over de doelmatigheid en kwaliteit van zorg, maar ook over zorg thuis. De krimp die ziekenhuizen daarbij realiseren wordt niet meteen vertaald in een lagere vergoeding door de zorgverzekeraar. Ziekenhuizen mogen het geld gebruiken om te investeren in dit proces.
Als voorbeeld noemt Gerrits het contract met topklinisch ziekenhuis Isala in Zwolle. Dat heeft in 2016 voor drie jaar een contract gesloten met Zilveren Kruis. “Dat wordt verlengd”, zegt Gerrits, “en daarin zullen ook ambities worden vastgelegd voor zorg thuis. Hoe we die invullen wordt binnenkort bekend gemaakt.”
Concentratie
Tot slot ziet Zilveren Kruis ook in concentratie een manier om de zorg tegelijkertijd te verbeteren en goedkoper te maken. Om de kwaliteit van prostaatkankeroperaties te verhogen krijgen de drie beste aanbieders hiervan met ingang van januari 2019 een driejarig volumevrij contract. Volgens de zorgverzekeraar zijn de beste aanbieders het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Canisius Wilhelmina Ziekenhuis en Maasstad Ziekenhuis.
In ziekenhuisfusies ziet Zilveren Kruis daarentegen geen heil. “Daarbij is al meer dan eens gebleken dat de belofte van hogere kwaliteit en lagere tarieven niet kon worden waargemaakt”, aldus directeur Zorginkoop Olivier Gerrits.
Regierol
Een rode lijn die in de strategie van Zilveren Kruis moet worden gezien, is volgens directievoorzitter Georgette Fijneman het aangaan van samenwerkingen. Fijneman reageert hiermee onder meer op de kritiek dat zorgverzekeraars hun regierol in het zorgstelsel nog onvoldoende op zich nemen. Promovenda Suzanne Ruwaard stelde in haar onderzoek vast dat ruim tien jaar na de invoering van de van stelselwijziging zorgverzekeraars nog altijd een beperktere rol vervullen dan in 2006 was beoogd. Zo is het zorgverzekeraars niet gelukt om invulling te geven aan de rol van selectieve zorginkopers. Ook blijkt het voor zorgverzekeraars moeilijk om de kosten te beteugelen in een omgeving waarin de overheid nadrukkelijk meestuurt.
Volgens Fijneman is het inderdaad bijzonder moeilijk voor zorgverzekeraars om eenzijdig sturende maatregelen te nemen. “Wij hebben de portemonnee in de hand, maar wij kunnen niet alleen daarop sturen”, zegt de directievoorzitter. “Zorgverzekeraars moeten ook niet de norm bepalen. Het mooiste is om samen te kijken hoe we de problemen die zich voordoen kunnen oplossen. Dat doen we als het gaat over de arbeidsmarktproblematiek, met de transitie naar zorg op de juiste plek, maar ook op het gebied van preventie en sociaal economische problemen, zoals de schuldenproblematiek.”
—
Op 15 november vindt de vijfde editie van de eHealth Convention van Skipr en Emerce plaats. eHealth Convention gaat in op de laatste relevante ontwikkelingen, nieuwste toepassingen, innovaties en de impact daarvan op de zorg. Sprekers zijn dit jaar onder meer Ronald Plasterk (MyTomorrows) , Jorrit Ebben (Siza) en Rachel van Hellemondt (Centrum Ethiek en Gezondheid). Klik hier voor het volledige programma.
