De kosten voor apotheekzorg zijn in de jaren na de invoering van vrije prijzen voor extramurale farmacie in 2012 licht gedaald. Na 2014 laat de ontwikkeling van de uitgaven voor deze zorg weer een stijgende lijn zien. Ook blijkt dat apothekers steeds vaker contracten met zorgverzekeraars sluiten via een collectief.
Dit blijkt uit de monitor Betaalbaarheid en contractering extramurale farmacie van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).
In de apotheekzorg gaat jaarlijks ruim 4,5 miljard euro om. Dat is iets meer dan duizend euro gemiddeld voor elke patiënt die geneesmiddelen gebruikt.
De totale uitgaven aan apotheekzorg namen van 2012 tot 2014 met ruim 5 procent af. Deze daling werd met name veroorzaakt door de overheveling van de bekostiging van een aantal dure geneesmiddelen naar de ziekenhuisbudgetten.
Stijgende lijn
De ontwikkeling van de totale uitgaven aan apotheekzorg laat vanaf 2015 weer een stijgende lijn zien. Deze kostenstijging komt voor een belangrijk deel door een stijging van de kosten voor geneesmiddelen ter behandeling van hepatitis C en trombose. Vanaf 2017 dalen deze kosten weer, omdat de behandeling van de meeste mensen met hepatitis C inmiddels is afgerond.
In de bedragen voor geneesmiddelen zijn de gerealiseerde besparingen als gevolg van door het ministerie van VWS met geneesmiddelenfabrikanten afgesproken financiële arrangementen niet meegerekend, omdat niet bekend is welk deel daarvan van toepassing is op de extramurale farmacie. Het zou gaan om besparingen van enkele tientallen miljoenen euro. Daarnaast maken zorgverzekeraars afspraken ‘onder couvert’ over prijzen van geneesmiddelen. De op die manier gerealiseerde besparingen zijn eveneens niet meegerekend, zodat de werkelijke uitgaven lager liggen dan in de monitor naar voren komen.
Collectieven
De ongeveer 2.300 apotheken en apotheekhoudende huisartsen in Nederland hebben in 2017 in totaal ruim 18.000 contracten met zorgverzekeraars afgesloten. De inkoop van apotheekzorg verloopt steeds vaker via een collectief. Het aandeel van de contracten dat via een collectief tot stand komt, steeg van 86 procent in 2014 naar bijna 93 procent in 2017.
Zowel zorgverzekeraars als zorgaanbieders kunnen voordeel hebben van contracteren via collectieven. Het scheelt verzekeraars werk, omdat ze met zo’n 10 collectieven onderhandelen in plaats van met 2.000 apotheken. De collectieven hebben op hun beurt meer te vertellen in de onderhandeling met de zorgverzekeraar. Ook biedt een collectief allerlei diensten voor apotheken, bijvoorbeeld op ICT-gebied.
