Slimme algoritmes kunnen binnen afzienbare tijd medische calamiteiten voorspellen tot een etmaal voor deze daadwerkelijk optreden. De sleutel tot deze voorspellende geneeskunde ligt in een combinatie van big data, cloud computing, netwerkkoppeling en artificiële intelligentie. Echter; door behoudende opstelling van de zorgsector is deze belofte nog niet ingelost.
“Zorg is een informatiewetenschap geworden. Door de data-explosie in de zorg kunnen we levens redden op een onvoorstelbare schaal”, hield voormalig CEO Eric Schmidt van Alphabet, het bedrijf achter Google, tijdens de openingskeynote van de HIMSS 2018 zijn gehoor voor. “We moeten automatiseren en stroomlijnen, maar we leven nog in het stenen tijdperk. Feiten vastleggen en rubriceren was misschien goed in de jaren tachtig, maar veertig jaar later zouden we toch in staat moeten zijn om iets beters te doen.”
Voorspellen
Die mogelijkheden liggen volgens Schmidt binnen handbereik. “Ziekenhuizen doen dagelijks zo’n 150 duizend observaties waar niets mee gebeurt. Voeg daarbij sensoren die het menselijk gedrag continu volgen en de groeiende kennis over genetica en nano-geneeskunde en je hebt een data-explosie zonder weerga. Met juiste instrumenten kunnen we de stap naar voorspellende geneeskunde zetten. Shakespear liet Hamlet zeggen dat de mens zijn eigen toekomst niet kan voorspellen, maar computers kunnen dat wel. Je hebt het dan over levensreddende algoritmes, die worden ontwikkeld op basis van directe ervaring van clinici. Je kunt het vergelijken met een nieuw medicijn, maar dan beter en goedkoper.”
Ook om andere reden is verdere automatisering van de zorg volgens Schmidt onvermijdelijk. Zo dragen IT-hulpmiddelen bij aan lagere kosten en vergroten ze de productiviteit. Geen overbodige luxe gelet op de ‘zilveren tsunami’ die op de westerse samenleving afkomt. “Die kostenreductie kan zo 15 procent bedragen”, aldus Schmidt. “Dat is meer dan de winstmarge van welke zorgaanbieder dan ook.”
Ren naar de cloud
Ondanks de enorme potentiële gezondheidswinst en grote urgentie is het veranderingstempo volgens Schmidt te traag. Hij wijst daarbij in eerste instantie naar de conservatieve opstelling van de zorgsector. “Jullie hebben verzuimd de juiste stappen te zetten”, wierp Schmidt zijn gehoor voor de voeten. “Jullie zijn niet gaan samenwerken in netwerken, jullie hebben geen data-platforms ingericht, en hebben het niet aangedurfd om naar de cloud over te stappen.” Dit laatste is volgens Schmidt gezien de explosieve groei van gezondheidsdata onvermijdelijk. “Ren naar de cloud, vlieg naar de cloud, niet stoppen, niet nadenken!”
Killer-app
Het stoort Schmidt daarnaast dat er nog te vaak vanuit slecht begrepen eigenbelang wordt gehandeld. “Nu zijn de data veelal eigendom van zorg-IT-bedrijven. Die logica paste tien jaar geleden misschien, maar al die data zijn niet geïntegreerd, en we halen er geen meerwaarde uit. Dan denk: daarvoor is het internet toch niet bedacht.” Toch wil Schmidt de trage voortgang niet alleen bij de zorgsector leggen. “Het is wachten op een supertoepassing Zo’n killer-app verandert de regels van het spel. Kijk naar de smartphone. Die zorgde er voor dat alle benodigde data geïntegreerd werden.”
Ondanks zijn geloof in het kunnen van computers wil Schmidt de ogen niet sluiten voor mogelijke negatieve neveneffecten. “Bij grote geautomatiseerde analyses ligt altijd het gevaar van vervuilde data op de loer. Ik denk daarbij met name aan de over- of ondervertegenwoordiging van bijvoorbeeld vrouwen of minderheidsgroepen. Slechte data leiden tot verkeerde inzichten en daar mee tot slechte zorg. Dus we moeten iedere vorm van vooringenomenheid identificeren en elimineren.”
Waar niemand bang voor hoeft te zijn is dat de computer de dokter overbodig maakt. “Beslissingen horen niet door computers genomen te worden. Er moet altijd een mens aan de knoppen zitten”, aldus Schmidt. “Vastleggen, rubriceren, doorrekenen, vergelijken, dat zijn zaken waar computers goed in zijn, sterker nog daar zijn ze voor gebouwd. Omdat computers bij uitstek geschikt zijn voor al dat saaie werk, kunnen mensen interessanter en creatiever werk doen, al die activiteiten die te maken hebben met creativiteit, intuïtie en beoordelingsvermogen.”
Hoe ziet de routekaart naar digitale zorg er uit? Met deze vraag als rode draad wordt u op 23 maart 2018 tijdens de HIMSS Highlights bijgepraat over de HIMSS 2018.
