‘Ontoelaatbaar’, ‘onmenselijk’ en ‘een nieuw dieptepunt in het toepassen van dwang’, zo omschrijven cliënten- en familieorganisaties in de ggz het gebruik van een taser-wapen tegen een patiënt in een separeercel. Amnesty International spreekt van een schending van de mensenrechten.
De cliënten- en familieorganisaties reageren daarmee op een incident dat zich afspeelde op 17 juli in van Bavo Europoort –onderdeel van ggz-keten Parnassia- in Capelle aan de IJssel. Hier schakelden medewerkers de politie in toen ze er niet in slaagden een patiënt onder controle te krijgen, aldus programma EenVandaag.
Volgens de politie vormde de man een gevaar voor zichzelf, het personeel en de politie. Omdat de 27-jarige man niet op een andere manier in bedwang kon worden gehouden, werd het stroomstootwapen ingezet. Een ‘taser-expert’ van de politie zette het stroomstootwapen zeker drie keer in. Op deze wijze werd ieders veiligheid gewaarborgd en kon de man zijn medicijnen krijgen, aldus de politie.
Dwang op dwang
Bert Stavenuiter, directeur van Ypsilon en woordvoerder van MIND Landelijk Platform Psychische Gezondheid, is geschokt door het voorval. “Dwangmedicatie, separeren, politie-interventie, inzet van taser – dat is dwang op dwang op dwang op dwang bij mensen in een toch al kwetsbare positie. Daar kan je als professional in de ggz toch nooit akkoord mee gaan? Deze mensen hebben zorg nodig in plaats van isolement en tasers. Waarom heeft niemand gezegd: dit kan niet?”
“Het is onacceptabel dat de politie iemand met psychische problemen extreme pijn toebrengt, waarbij ook het risico op overlijden aanwezig is”, vindt Eduard Nazarski, directeur van Amnesty Nederland.”
Het inzetten van een taser bij een patiënt die geen onmiddellijke levensbedreiging vormt is volgens Amnesty in strijd met de mensenrechten. Amnesty roept op tot een onafhankelijk onderzoek. Ook pleit Amnesty voor striktere regels voor het gebruik van tasers door de politie. Zolang die er niet zijn, zouden deze stroomstootwapens niet door de politie gebruikt mogen worden.
De moeder van de patiënt heeft een klacht ingediend bij Parnassia en de politie. De cliënten- en familieorganisaties eisen dat de politie de wapens voortaan thuis laat en er nooit meer mensen getaserd worden die zijn opgenomen in een psychiatrische instelling.
Proef
De inzet van een stroomstootwapen wijst volgens Stavenuiter ook op een ander probleem, namelijk in welke gevallen de politie mag worden opgeroepen en wie het dan voor het zeggen heeft. Stavenuiter vindt het onbegrijpelijk dat er zoveel geweld is gebruikt tegen een patiënt die al in de isoleercel verbleef. “Ik krijg de indruk dat men binnen de instelling zelf overvallen was door hoe de politie is opgetreden”, zegt Stavenuiter. “Maar zes weken later ligt er nog altijd geen degelijke rapportage over wat zich heeft voorgedaan, laat staan dat er is geëvalueerd. Dat is toch het eerste wat je doet als je weet dat er met tasergebruik wordt proefgedraaid, lijkt me.”
De politie in Rotterdam gebruikt het stroomstootwapen pas sinds kort in het kader van een proef van een jaar. De taser moet het gat vallen tussen het gebruik van een pistool en pepperspray.
