Negen gemeenten hebben in 2016 niet deelgenomen aan het verplichte Wmo-cliëntervaringsonderzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Deze gemeenten zijn hierop aangesproken door het ministerie. Dat bevestigt een woordvoerder van VWS na berichtgeving hierover in Binnenlands Bestuur.
Sinds 2016 zijn gemeenten verplicht jaarlijks te onderzoeken hoe Wmo-cliënten de kwaliteit van de maatschappelijke ondersteuning ervaren. Het door de VNG en gemeenten ontwikkelde onderzoek bestaat uit tien vragen die ingaan op de ervaringen van cliënten ten aanzien van de toegankelijkheid, kwaliteit en effecten van de ondersteuning via de Wmo. Gemeenten moeten de jaarresultaten uiterlijk op 1 juli in het volgende jaar aanleveren ter publicatie op Waarstaatjegemeente.nl.
In 2016 leverden 381 gemeenten de resultaten over het jaar ervoor aan bij het ministerie. Negen gemeenten maakten geen gebruik van de landelijke vragenlijst. Zij hebben een cliëntervaringsonderzoek gehouden met een eigen vragenlijst of helemaal geen onderzoek gedaan. “Aan de negen gemeenten is kenbaar gemaakt dat zij zich aan de wet moeten houden en het voorgeschreven onderzoek moeten uitvoeren”, aldus de woordvoerder van VWS.
Laarbeek
Volgens Binnenlands Bestuur heeft de gemeente Laarbeek het verplichte onderzoek niet gedaan, omdat de vragenlijst volgens de gemeente te weinig is toegesneden op de lokale situatie. Hierdoor zou het onderzoek “weinigzeggende” resultaten opleveren. Ook zou er sprake zijn van “onderzoeksmoeheid” onder inwoners en is het voor de gemeente te weinig duidelijk wat er met de opgehaalde gegevens gebeurt. De gemeente voelt er meer voor om periodiek persoonlijke gesprekken te houden met cliënten ter verbetering van het plaatselijke Wmo-beleid.
De gemeente Deurne laat weten het onderzoek over 2015 niet te hebben uitgevoerd, omdat er al een eigen onderzoek liep. “We wilden onze cliënten niet overvragen en hebben in overleg met de VNG daarom het andere onderzoek overgeslagen”, aldus een woordvoerder van de gemeente. “Het is dus niet zo dat we die onderzoeken zomaar achterwege laten, want ook wij vinden het belangrijk om de informatie op te halen bij onze cliënten.” Voor de resultaten over 2016 heeft Deurne wel gebruikgemaakt van het landelijke cliëntervaringsonderzoek.
Resultaten 2016
Volgens het ministerie hebben op dit moment 256 gemeenten de resultaten van het door hun gehouden cliëntervaringsonderzoek over 2016 aangeleverd. Van de negen gemeenten die in 2016 niet hebben aangeleverd, hebben zeven gemeenten dit jaar de onderzoeksresultaten wel aangeleverd. Eén gemeente heeft de onderzoeksresultaten al binnen, maar wacht nog op formele vaststelling door het college. Dat geldt voor het merendeel van de gemeenten die nog niets hebben aangeleverd. VWS verwacht deze resultaten na de zomer.
De gemeente Laarbeek heeft aangegeven ook dit jaar niet te zullen leveren. “Niet over 2016 en ook niet over 2017”, aldus wethouder Joan Briels. Laarbeek heeft VWS gevraagd de verplichting en de onderliggende doelstelling kritisch tegen het licht te houden. In reactie hierop heeft het ministerie Briels uitgenodigd “om mee te denken over de doorontwikkeling van het cliëntervaringsonderzoek”, schrijft Binnenlands Bestuur.
Bij gemeenten die blijven weigeren het onderzoek uit te voeren kan de staatssecretaris van VWS een zogeheten instrument van interbestuurlijk toezicht inzetten. Maar, zo laat de woordvoerder weten, “de staatssecretaris gaat ervan uit dat de betreffende gemeenten alsnog hun verantwoordelijkheid voor een goede wetsuitvoering zullen nemen, zodat dit instrument niet toegepast behoeft te worden”.
