De Nederlandse strafzaak tegen de tabaksindustrie krijgt navolging in het buitenland. Adocaten uit zeventien andere landen onderzoeken of ze in eigen land ook tabaksproducenten kunnen aanklagen wegens moord of zware mishandeling.
Anti-rookorganisaties en juristen de betreffende landen kwamen vorige week in Genève bij elkaar om zich door advocaat Bénédicte Ficq en longarts Wanda de Kanter te laten uitleggen hoe The Dutch case werkt. Nederland is vooralsnog het enige land ter wereld waar ooit een strafklacht tegen de tabaksindustrie is ingediend. Het Openbaar Ministerie (OM) besluit waarschijnlijk na de zomer over eventuele strafvervolging.
Rechtszaken tegen tabaksproducenten zijn er met name in de VS vaker geweest, maar daar ging het altijd om civiele zaken. “De tabaksproducent gaat dan vaak dokken om van de zaak af te zijn”, legt Ficq uit in het AD. “Maar een strafzaak, waarbij het Openbaar Ministerie de tabaksproducenten vervolgt voor moord, doodslag of mishandeling, is er nog nooit geweest.”
Sjoemelsigaret
Ficq wil namens twee ex-rokers, KWF Kankerbestrijding en andere organisaties in Nederland de tabaksindustrie voor de rechter dagen omdat rokers vals zouden worden voorgelicht over de schade die roken kan aanrichten. In dit verband wijst Ficq op de inzet van de ‘sjoemelsigaret’. Door de minuscule gaatjes in de sigaret meet testapparatuur lagere concentraties gevaarlijke stoffen dan een roker echt binnenkrijgt. “Het verhaal van de sjoemelsigaret sloeg op de bijeenkomst in Genève in als een bom’’, zegt Ficq.
Smaad
De bijeenkomst in het Zwitserse Genève was een initiatief van een Amerikaanse stichting Action on Smoking and Health (ASH). Dertig juristen en vertegenwoordigers van mensenrechtenorganisaties uit vijftien landen, waaronder Argentinië, Frankrijk, India, de Verenigde Staten, Oeganda, Zwitserland, Noorwegen en Zambia. Duitsland en België waren er door omstandigheden niet, maar kijken ook naar de mogelijkheid van een strafzaak in hun eigen rechtssysteem. Internationale samenwerking is van belang omdat in sommige landen tegenrechtszaken dreigen van de tabaksindustrie wegens laster en smaad.