Meer zorg aanbieden is niet het antwoord op de toenemende zorgvraag. Zorgverzekeraars en zorgaanbieders moeten geld anders gaan investeren, zodat de vraag naar zorg afneemt. Bijvoorbeeld door mensen met financiële problemen te helpen bij het oplossen van hun schulden en daarmee de zorgkosten terug te schroeven.
Dat zei bestuursvoorzitter Wim van der Meeren van zorgverzekeraar CZ vrijdag tijdens het HEAD-jaarcongres in Houten.
In Den Haag investeert CZ momenteel via een zogeheten Health Impact Bond (HIB) “enkele miljoenen” in het project Sociaal Hospitaal, waarbij probleemgezinnen worden geholpen om uit de schulden te komen. Van der Meeren: “Schulden hebben vaak een grote invloed op de gezondheidssituatie van een gezin. Door de schulden van die gezinnen over te nemen ontstaat er weer perspectief voor deze mensen. De verwachting is dat ze hierdoor minder aanspraak hoeven te maken op bijvoorbeeld hulpverleners en de zorgkosten dus zullen dalen.”
Deurwaarder
Ook in haar beleid richting cliënten met een betalingsachterstand is de verzekeraar de laatste jaren flexibeler geworden. Met positief effect, constateert Van der Meeren. “Waar mensen die hun premie lange tijd niet betaalden vroeger een deurwaarder op zich af kregen, bellen we ze tegenwoordig op met de vraag ‘hoe kunnen we u helpen’. We zien dat deze aanpak werkt: mensen zijn vaker in staat hun achterstanden in te halen. Ook voorkom je zo dat mensen hun schulden verder zien oplopen en er helemaal niet meer uitkomen.”
De verzekeraar is om diezelfde reden ook terughoudender geworden in het aanmelden van cliënten bij het Zorginstituut Nederland. Vanuit de wet- en regelgeving moeten mensen daar worden aangemeld wanneer ze zes maanden geen premie hebben betaald, waar ze ook nog eens een flinke boete bovenop hun premie krijgen. “Hun financiële problemen worden hierdoor alleen maar groter, met oplopende zorgkosten tot gevolg,” aldus Van der Meeren. “Liever bekijken we samen met de cliënt hoe de achterstand kan worden ingelopen.”
Solidariteit
Van der Meeren pleitte op de slotdag van het congres verder voor een publiek debat waarin helder wordt dat “zorg” niet de oplossing is voor de grootste maatschappelijke problemen. “We moeten ophouden alles in dit land te medicaliseren. Als iemand 85 is, is hij oud en krakkemikkig maar niet per se ziek.” Medicalisering van de samenleving is duur en zet bovendien de solidariteit onder druk, stelt de CZ-topman. En aan die solidariteit mag wat hem betreft niet worden getornd. Een extra premie voor rokers, dikke mensen of (te) harde werkers? Van der Meeren is tegen. Ook een korting voor mensen die gezond leven ziet hij niet zitten. “Solidariteit is en blijft key. Een ‘eigen schuld, dikke bult-polis’ past daar niet bij.”
De introductie van een nieuw zorgstelsel is volgens Van der Meeren niet nodig om de zorgkosten te drukken. “Er zijn binnen het huidige stelsel al mooie voorbeelden zichtbaar waarbij kostenreductie en een betere kwaliteit van zorg samengaan.” Hij noemt het Bernhoven-ziekenhuis, waarmee CZ in 2014 een vijfjarig contract sloot. Het ziekenhuis streeft ernaar “betere zorg te leveren door minder te doen”. Artsen steken bijvoorbeeld veel tijd in voorlichting aan de patiënt en “beginnen niet direct te snijden”. Dit leidt vaker tot het besluit om van een operatie af te zien. Doordat er minder zorg wordt geleverd, kan het ziekenhuis snijden in de kosten.
