24.11.2011 Springer Medizin online: Einzelpraxis heißt auch, dass sich Patienten nie auf einen anderen Arzt einstellen müssen. © Stefan Rajewski / fotolia.com 27.5.2011 ÄZ: Nicht nur in Terminallösungen, auch in einfachen Praxis-IT-Umgebungen ist es wichtig, dass sich der Kartenleser nahtlos in die EDV einfügt. © Rajewski / fotolia.com Ärzte Zeitung / Sonderausgabe ArztOnline / 27.05.2011 27.1.2011 Klinik: Anziehungskraft: Passgenau lassen sich einzelne Leistungen auf Klinik- und Praxisseite wie Bausteine zu einem formvollendeten Gesamtbild ergänzen. © Stefan Rajewski / fotolia.com 27.1.2011 ÄZ: Anziehungskraft: Passgenau lassen sich einzelne Leistungen auf Klinik- und Praxisseite wie Bausteine zu einem formvollendeten Gesamtbild ergänzen. © Stefan Rajewski / fotolia.com 5.7.2010 ÄZ: Ein professionelles Management mit verbindlichen Vorgaben für Ärzte ist oft das fehlende Puzzleteil für eine günstigere Versorgung. © Rajewski / Fotolia.com - Bildnummer: #18643733
Om de komende decennia het zorgstelsel betaalbaar en solidair te houden zijn een langdurige visie, een hogere mate van wederkerigheid en meer transparantie nodig. Dit schrijft de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg (RVZ) in een advies dat 12 maart 2013 is aangeboden aan staatssecretaris Martin van Rijn.
In de afgelopen jaren heeft de RVZ meerdere adviezen uitgebracht om de zorg betaalbaar te houden en te ontdoen van perverse prikkels. Het advies ‘Het belang van wederkerigheid… solidariteit gaat niet vanzelf’ borduurt daarop voort.
Premiekorting
In het huidige zorgstelsel wordt 600 miljoen euro per jaar aan premiekorting op collectieve basispolissen in de Zorgverzekeringswet uitgekeerd. Hiervoor hoeft de verzekerde niets te doen. De RVZ noemt het een voor de hand liggende optie om deze collectieve kortingen te koppelen aan wederkerigheid. Onder het mom van ‘voor wat hoort wat’ zou iemand bijvoorbeeld alleen een korting op de premie kunnen krijgen als hij of zij meedoet aan bewezen effectieve vormen van preventie of een conditietest. De verzekerde moet het gevoel krijgen dat het zorgstelsel er niet alleen voor hem is, maar dat het ook van hem is. Hierdoor ontstaat een grotere mate van solidariteit en vertrouwen in het stelsel.
Leefstijldifferentiatie
Door de collectieve kortingen niet meer automatisch voor iedereen open te stellen geeft de RVZ de aftrap voor een ethische discussie over leefstijldifferentiatie om de zorg betaalbaar te houden. In een signalement over leefstijldifferentiatie van het Centrum voor Ethiek en Gezondheid, dat tegelijkertijd met het advies uitkomt, wordt dit onderwerp besproken. Centraal staat de vraag of mensen die een ongezonde levensstijl hebben meer moeten meebetalen aan de zorg dan mensen met een gezonde levensstijl. Bij voorstanders hiervan is ‘de vervuiler betaalt’ een veel gehoord argument. Toch kan dit ook ongewenste neveneffecten met zich meebrengen. Ook is het nog niet duidelijk of leefstijldifferentiatie juridisch gezien mogelijk is.
Ook voor lokale overheden is een belangrijke rol weggelegd. Zij moeten een faciliterende rol op zich nemen bij het ontstaan van informele zorginitiatieven. Een voorbeeld hiervan is volgens de RVZ het project Buurthulp waar vrijwilligers en hulpzoekenden met elkaar in contact kunnen komen.
Transparantie
Verder adviseert de RVZ om meer transparantie in de zorg en de bekostiging ervan aan te brengen. Burgers dienen vooral inzicht te krijgen in de kosten van een behandeling en het deel van die rekening die ze zelf moeten betalen. Ook het eigen risico moet vervangen worden door een eigen bijdrage die ‘effectief prikkelt tot gepast zorggebruik’.
De zorgverlener moet op zijn beurt inzicht hebben in wat de kosten zijn voor een alternatieve behandeling om op die manier een afweging tussen behandeling en kosten te kunnen maken. De transparantie moet er ook voor zorgen dat topinkomens in de zorg van zowel medisch specialisten als bestuurders gematigd worden. Tot slot dient de transparantie van de besluitvorming over inkomenssolidariteit in de Zorgverzekeringswet vergroot te worden.
