Staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) grijpt in bij elf verpleeghuisinstellingen voor ouderen waar de inspectie grote zorgen over heeft. Van Rijn noemt de situatie er “onacceptabel” en wil dat de verpleeghuizen “verbeteren of sluiten”.
Van Rijn schrijft maandag aan de Tweede Kamer dat een speciaal interventieteam wordt ingezet “dat geen enkele maatregel schuwt”. Het kan gaan om het vervangen van bestuurders en andere leidinggevenden, een opnamestop of zelfs sluiting van een verpleeghuis.
De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) concludeert in een rapport over 150 verpleeghuisinstellingen dat een aantal de zorg voor ouderen niet goed aankan. Over elf van de instellingen zijn de zorgen zeer groot. Nog eens 38 verpleeghuizen doen het ook niet goed genoeg en blijven onder scherp toezicht staan van de inspectie.
De inspectie heeft het afgelopen jaar extra toezicht gehouden op de 150 verpleeghuizen. Eenderde daarvan heeft te weinig oog voor de kwaliteit en veiligheid van de zorg en weet zich niet goed te verbeteren. Bijna de helft meldt fouten niet of gebruikt deze informatie niet om de kwaliteit te verbeteren. In bijna 60 van de 150 instellingen voert het verplegend personeel geen tweede controle uit bij het toedienen van risicovolle medicijnen.
Kennis is onvoldoende
Medewerkers bleken wel erg betrokken en hadden aandacht voor de ouderen. Maar de kennis van het personeel is vaak onvoldoende, bijvoorbeeld over de omgang met dementie. In bijna 40 procent van de verpleeghuisinstellingen werkt het personeel niet volgens de protocollen en richtlijnen.
Volgens de inspectie is de zorg voor de ouderen in verpleeghuizen steeds complexer. Dat komt doordat mensen steeds langer thuis blijven wonen. Ze mankeren steeds meer op het moment dat ze naar een verpleeghuis gaan en hebben dus meer en ingewikkelder zorg nodig.
Van Rijn had de inspectie gevraagd om te rapporteren over waar het niet goed gaat. “Onze ouderen verdienen de best mogelijke zorg”, aldus de staatssecretaris. Van Rijn wil ook dat mensen weten hoe goed de verpleeghuiszorg is in hun buurt. “Daarom is afgesproken dat vanaf 2017 per locatie openbaar wordt hoe een verpleeghuis presteert.
ActiZ
De staatssecretaris is “niet op de goede weg” door in te grijpen bij de verpleeghuisinstellingen, laat ActiZ, brancheorganisatie van zorgondernemers, weten in een reactie op de maatregel. “Straffen helpt sowieso niet. De instellingen moeten juist hulp en ondersteuning krijgen. Er moet niet bezuinigd, maar juist geïnvesteerd worden”, zegt een woordvoerster.
Volgens ActiZ hebben zorgorganisaties vooral in grootstedelijke gebieden moeite met het vinden van voldoende gekwalificeerd personeel. Anderen hebben door bezuinigingen onvoldoende financiële middelen om te investeren in noodzakelijke aanpassingen van hun gebouwen, om te voldoen aan de zwaardere zorgvraag van hun cliënten.
‘Regels belangrijker dan behoefte van mensen’
De patiëntveiligheid is al jaren onder de maat in de zorg en kan alleen maar verbeteren als het systeem “echt anders” georganiseerd wordt. Dat stelt de landelijke organisatie van cliëntenraden LOC in een reactie op het rapport van de IGZ.
Volgens de patiëntenorganisatie gaat het in de zorg te veel over geld, regels en protocollen. “Het systeem staat centraal. Dat kunnen we alleen veranderen door echt vanuit de relatie tussen bewoner, naaste en zorgverlener te organiseren”, aldus LOC.
Volgens de cliëntenraden is het te makkelijk om alleen naar externe factoren, zoals opleidingen en de arbeidsmarkt te wijzen. “Het structurele probleem in de hele verpleeghuissector is vooral de manier van organiseren.” Politiek en beleidsmakers zullen “radicale keuzes” moeten maken om tot echte veranderingen te komen.
‘Echte ouderenzorg steeds meer bijzaak’
Complexe zorgvraagstukken zoals de omgang met verslaafde ouderen, agressie, ouderen met schizofrenie of palliatieve zorg raken te vaak ondergesneeuwd in verzorgingstehuizen. Dat komt doordat de aandacht voor welzijn en wonen van ouderen is doorgeschoten. De “overmatige aandacht voor bingo en zelfgemaakte appeltaart” maakt dat de steeds complexere zorgvragen onvoldoende aandacht krijgen, stelt Verenso, de vereniging van artsen die gespecialiseerd zijn in ouderenzorg.
Volgens de organisatie moet de sector en de maatschappij stoppen met “het romantiseren van de zorg voor onze kwetsbaarste burgers”. Doordat het voor ouderen de laatste jaren steeds moeilijker is geworden in een verpleeghuis te komen, is de kwaliteit van het zorgpersoneel belangrijker dan ooit. Daarom moet de nadruk volgens Verenso nu vooral komen te liggen op het opleiden van personeel.
(ANP)
